1000001230

Thoma Apoftolo

Difcurfus

pcr hujus Apoftoli vacillacioncm univcrfam docere

vo·

luiíse Eccleliam

Per unius incredulit4tem uni'1Jtrf4m

"°'"''

trudire Ecde/i4m,

atqueideo

Thomam nullam

per incredulitatem meruifse reprehenfionem exi!limat;

HlncThom1 noneftrtd4rgumda áubiet4s

•

qui ilfum In·

t¡uljitortm fdti no/fr,e f1Clt1/[1

Jotlicl~um_;

Etenimquan·

tum fü{¡inere valct humana: capaC1Cat1s anguila fphz·

ra, inter omnes bumanitatcm Chrifii conceroenres fi.

dei arriculos nullus e!l: magis fufpcetus, aut qui

cr~ditu

difficilior cxifiat, quam vera Chriíli refurrellio, non

obfiante, quod idcm articulus µnica fidei nofirz bafis

t.Cor.tS

.••·

elfe agno(cacur, quia

ji Chrlftus 11on rt{t1rrexl1, in4nls

1/1 erg• pr1die11tlo no/1r4,

inquit Apofiolus ,

in4nis e/1

<:J

fttlts.

lmo

Petrus tcfümonium de Rcdemptoris

reíurreetione ferendum ranti z:fümavit, ut quando de

alio in locum J

.udz: in Apofiolarum fub

ftituendo ageba·

tur, prima

prz:cipua.circumfiantia,

quz in

co,

qui

ad hoc munus

concurrcrc debebat, rcq

uirebatur , bz:c

fueric, quod talis tcfüs futurus efset prz:diltz: rc;furre·

fiionis ;

Te/lem refurrellloni1 eju1 nobifcum fierl unum

1x ifli1.

Hoc igitur fuppo!ito, inq11it fanllus Auguíli·

11us, ncquaquam przfumpruofz curiofitati faníl:i Tho·

mz: adfcribcndum e!t, quod in punllo quodam adeoeí–

fentiali

arduo fe, quoad fieri potcrat, certificare vo–

luerit;

In his Apojl1liwrbls mundl utl/Jt414gitur

quando

nimirumait:

Nl/ividero

&c.

Ni(i mitt11m, (:te.

totum

cnimad uní verfalemEccleliz Dei utilitatem ordinatum

crat, ut fcilicet omnes fideles ad finem ufque fz:culo·

rum ufquequaque certi

c~curi

efsent, Filium Dei

mortuis refurrexifse.

JI/o

111

ttmpore tanli m1fterii novl–

'llitlfl verf4b4tUr.

Surius in principio hifioriz vit:e hujµs

Apo!toli, quam fcripfit, diclt

Thoma1, qui

efi

fidel

noftr,e p4t1r ex in(reáulltatt index perfeflu1 tJerltatis

Bernardus ait:

Thomas dubitando, palpando, &on/fRn·

tiffimu1 fa!iu1 tft Domlnle.econfelforrefurrelllonis.

Atquc

ideocum._alii Apii>!toli omnes

principiode 'Domini rc–

furrcll:ione-dubitarint, de S.Thoma utique verificatur

id quod prz:fatus hifioricus de eodem fcribic, nimirum

quod

FJdem Apoftolorum per incredulitatem t/full firmlo·

rem;

fua'llle in fide perplexitate, fidem omnium alio·

l'Jom: ' · lie

ru~

Apoftolorum frabilivi_c :

jilll

rtfurrellione,

in–

Pt•milfuseft.

qu1t fanllus Bcrnardus,

e1t1us qurdmt ego, qui infirmu1

Jum, ertdiderim T6om-.e

dublt4ntJ~

palpantl, quam Ce·

phi

audlenti, (:/ credentl .

Q!!.od optime confonat

illi ,

quod fanllus Grcgorius hifce verbis ícribit:

Mlnus mibl

lf:.'::~.

•

iD ]t(4r/11

Magdalen4 pr4/lit1t, qui el1iu1 eredlál1

qu4m

Tbom111, qui iiu áubittt'!Jit; ille enlm áubltanáo'IJufne–

rtimclc•trleu tetlgit, (:td( n1f/ro pellort áu/JJt4tlonisvuf

nu1 amput4'1Jit.

Neqae fanélus Cyrillos ambiguos nos

fd~~.~'.·¿~

relinquitdeeo, nimirumquo fine Deushancin lanélo

:Choma fidei tarditatem permiferit , ucpote qui illam

be–

né

ordinata~ fuif~ecerto

fciebat; ait enlm:

Bgoaum.,.

perdi(penfat1onemputopermif{umfuifTeThomam i11 lnfide–

litati1 crimen ineldere, ulnosper exquifit4m fidtm ;pfu1,

t1unemCbrifti, 11u1 de cruce pependit

Patreptr jiflum

in'IJitum fui!Je tt'IJ0Catumer1damu1.

Enimveró eximium

digniffimumqueeft illudEpithetum, quo beatus Petrus

Sera. 4·

Damiaous digitu!Jl

Thom;e, quo vulnera Salvatoris

tetigit , bonoravit dum ait:

T'1om.e áigi1u1 faOus eft

maglfler mr111dl, 'f#Tl1Ylnclpafi qu4d11m dlgnltate 'Ver( dl-

ce11aus efllnát:I(, 'l_Ul4 wrifattm Dominiciec4rnis ignor411•

tibu1 indieavlt

Etqaidem ficut index fanfü Pr:ecurío–

ris prz cunllis alijs prophetis Mcffiam pcrfeélius

ex–

cellentius indi.carepotuit: itaquoque Thomz:

di~itus

incredolitas e1us certiusediderunt refurreetionis Oomi–

ni noftri ce!limonium , quam omnes alii Apofioli,

f~~;.

"·

fcholz Chri!ti difcipuli.

nde Salmeron ait

.4rticu–

lum refurreélion/1 tertia die pera{/ce Thom4J, poftqu4m

Je e• dubitavil fjmbolo, appo{ttit, tanquam certiffim4m

4tq~e

explor4tij/im4m wril4tem

Petrus Chryfologus

obfe.rvat, Redemptorem, Thomam ad immittendum

cicatricibus Cuis digitum ejus invirantem, hoc ptz:ci–

pué intendiíse, ut Apofiolus Thomas per haoc expc–

rientiam ferventior faltus, ejus deinceps rcfurrellionem

jn·omni parte mundi infiantius pr:edicaret:

lnfer digi·

tum 1uum bue, ut infu11d4nfloto orbe itert1m

aptrlen–

te hite vulntr• fidem.

Enimvero quando nonnunquam

validus aliquis, cxpertufqueac generofus bclli Dux in

fugam fe fuumque exercícum venere videtur, id nequa–

quam ignavia: argumentum eíl, fed !tratagcmatis cu–

juídam militaris confilium; id namque co przcipuc con–

filio facit, ut. inimicum íuum in adjacentcm quandam

fylvam, aut alium fibi commodum locum evocet, ad

eundemquoque modum in cafu nofirodifcurrere pofsu–

mus,

dicere, quod increaca illa Sapiencia hanc in

Thomz circa puntlum refurrellionis credendidifficul–

catem

traditatcm pcrmiferit, non ex defeélu volun·

tatis

amoris Apolloli erga fe, fiquidem

~pCum

fibi

fideliffimum efse fciebat ;

Eamut (:t nos

C!t

moriamur

rum eo

fed potíus ut pcr hancdeejus refurrefüone acce–

ptarn expericntiam;. vivacius

~ce~tíus

de illa

te~imo·

nium pcrbibere, nob1íque fimul indicare pofsc Chrifium

ditiffirnum illud pietatis fuz: zrarium ( id efi vulnera

fu•, qua: mera l\int miíe,ricordiz vifcera

'!Jlfcera mife·

;ieordill Dei no/lrl

in quibus '1Jl/it4vlt nos

)

apertum

retinuifse.

:a..

Vuum enimvero verba

ejus,

qu:e protulic, nimi-

rum:

Dominusmeus (:; Deu1 meu1,

rnaturius nonnihil

ponderemus.

Petrus Damianus ait

Dum faru1a1ur

scrn" de

vulntr4 Sa/v4torls e'!Jertlt err9res atqueverfutia1 b1reti·

Bmh.

pY4'1Jiflflisj pa/p11t enim verit11tem Cornil

intelf1gir

omnipttentlam De/tatls

Ac proinde illa nnnquam er·

rans ca:li providencia hanc incredulitatem quoque ad

mulcarum hz:refum quz: progrefsu fz:culorum in Ec•

delia pullulacurz eran

deílruélionem ordina

;

fi.

quidem hzca S. Thoma

inha~

occafionc prolata verba

folidiffimum femper fuerunt, & deincepserunt noílr_z

religionis fundamentum; Et quidem Manichz:orum

primis proílernunt religionem , qui exifümabant Chri·

'ílum apparenter tantum, non vero rea

ter crucifixum

efse. ltem Cherinthi, qui ipfum necdum rcfurrexifse

dicebat : ha:refim quoque deleurunt Appollinaris &

Valentini, qui delirabant dicentes refurreélionem Sal-

vatoris aeream

phantafiicam efse, non vero in carne

concigiíse: Errores quoque eliminant Arrianorum, qui

Chri!tumcreaturam, Patreque minorem efsc; blafphe·

mabant, adeo ut Ghryfologus fuper hzc verba:

Re·

fpondil Thoma1 f':t dixlt, Domlnus meus,

él

Deus meu1

juftam habuerit rationem exclamandi :

Yenlant, (:tau-

diant hceret/ci,

firnt dixit Dominus, non /int incredu·

li, fed jidtlu.

Salmeron quoque paucula hzc verba pon-

deran! fcribit:

Eft

bre'IJl/Jim4 ,fedptrfetlaDominil Cbrl·

fli tte Di'IJinltatis, fiw hum4n/t11t/1 ae dlvinltatis , /ive

duarum 1'4turarum in una h1poftaliChrifti íonft/lio ;

Ne-

que verba illa illis Petri vcrbis quicquam interiora efse

exifümat, quandodixit:

í:hrlf/us filius Del vi'!Jl

Unde& S. Thomas de Villa-Nova aic:

L411tla1us eft

Petrus qui tlixerttt :

Chriflus filius Dei Vi'!Ji; expref·

fiu1 lnton4t Thomas:

Do~lnus

meus

Deus meus, fim·

pliCl'IJerbo u11amque natur'l¡m inChriflo confe!fus.

Caje-

tanus hanc ei valde conliderabilem laudem attribuit ;

Prlmus fuit, qulprofefsus fuit exprefu J efum tfsevt·

rum Deum.

L ucas Burgenfisquoque ait:

.Qko majortm

pr,e Je t11ler111 lnrredulitattm, to perfillioi·etn eáidit fidtl

confeffionem

14/lto excelltnliorem

IJU4nto tardiortm

•

prlorem culp4m f ubfequenti virtute pertf4ns

dum pri-

mu1 difertls vcrbls profitttur

efum rfse Dtl/lf'.

Porro

confeffio hzc illis verbis falla :

D6minu.s meus

(:t

Deu¡

meu1,

ab Ecclelia Dei magnope(e fempcr zllimata fuit,

eodemmet fanl\o Archiepifcopo

Valentin~

tefie, qui

air:

.Quam4perte, ,IJP{f,mfidelirer, qu4m nudeCbri/fum

11oc4t Deum

'IJttbum Eccleji1 Dei utilif!rmum,

l:!t

ne–

cefsarlum, quo mu/1,.- h-erefrs

(:J

'IJ4lidlfJim,e olim ab

Ec~.

cle/i4 extirpara fun1.

Valdeeciam notabiles funt multz:,

qua: hac confeffionem comitantur circumfiantiz.

quidem in primis advertendum cfi, quod Apofielus cune

prz:cipue ea protulcrit, quandocicatrices vulnerum

Re'.

demptoris nofiri tetigit.

nde fanélus .hugufünus fcri-

~it:

Pit,ura!" perfpielt corporis,

Deum pr.ediclfl m4-

~;;;,d~~

,;:

Jtflat/1,

Ca¡ctanus q,uoque confiderat, quod Apo!tolus

dim lis .

folam oculofuohumanttatem confpcxerit:

Yidithomi-

nem, C4Tntm, for4min11, credlilt auttm non qui '!Jidit,

fed illum ef]e '!Jerum Deum (:t Dom111um; neu1rum fiqui-

demhorum vidit, ftdcrtdidit.

Cui confonat illud

S.Au

guílirii

~uper.J

oannem fcribentis:

Gii

'!Jtrbum f

ed car

f:.~· ~.s

nem ttt1g1t, non incorport4m Dei 1'4turam {edbominucor·

pu1 curiófis manibuuontrelf4'1Jit.

Tan~CIJI

vero conclu-

dit plus credidi(se Apofiolum, quam tetigit, aut vidit:

Hominem i1a1p1t tttigit

(:;lamen Deum cognovit

gnum quoque e!t confideratione

illud

Mesu

replica·

tum. Cornelius

Jan~nius

circa illa verba :

.PomlntU

meus

C!t

Deus meus,

ait:

Sripple, tu es

;

t/I emm trunc4

oratlo pr4ajfeflus vebemmtJa, qttaa¡,nofa•t, f':twnera–

turc11m t4nquam quiJit wr¡ Dominusjuus

.LucasBurgen·

fis dc