De S.Thoma Apofl:olo Difcurfus
l
V.
~rm.
I•
fibltlilft 11/tt'cridttr 11tl(urrenilum refurgunt
;
pudori1
/f
i.
mulo maj1r11 rep4rttntes fertamlna, ut non folum nul·
111111
ttttulljJe
.e/f
imetur lttpfu1 lmpedirnentum, fed etlam
'1Jel~Fitatl1
lnrtnti'ba eumufaf[e
.
Enimveró, pofiquam
hic
4pollolus Evangelíi féqientem in Judza difperfif,
f~~
1
in Prlentem íe
re~epit,
ubi tres illos invenirMa·
gos Rcges, qui Chrifio infanti quonjlam in Bechlche·
P)itico tugurio fidei homagium przfiiterapt' quos
a
fe baptizacos fuos fibi adfcivit in przdicatioos:collegas
l!f
focios, Chrifüanzque rcligionis luminc Perfas, Me·
dos, f?archos,
&
Hircanos illullravit, quibusMarty·
rologjurn Romanum adjungit
Brachman~s
; In
~chio·
plam quoqne pcnetravit , maximeque in Septemrionc
remotas Indias; ac proinde nunquid vobis in ipfo ad-
impls:tum fuiCfe videtur , quod
C~ryfologus
qaaquc
foribit:
Apud (O:feftem Patrem fillus furgit pl111 de
ve–
nia, quam corrulf de reatu {
Cajctanus ait ,
Thomas
hc.u.Joan.
prioris
inr~tdu/ifatis
eufpqm
pt111gnitudin~
profelfionls
· · ·
ptnfatJit
i
1mo
a~den~um
puto, ·quód eandem qu¡¡quc
cuipall} corppeqfarit,
rnultitudin~
gen{ium ab 1pfo con·
'IJerfarum,
n¡¡iri ut
Qionyfiu~
Carch116a11us ait, innu·
mcrabile~
animz ab ipfo a4 ver¡¡: fidei agnitionem per-
!1~,1~~;:•!! jlull~
fucrunc
Sa~~us
qrcgorius quoque ad
pr~pofi.
tum nollrum fcrib1t :
E"e fit plerumque Deogratior a•
rn~re
arilens tJit11 pojf culpam, quam fecuritatt torpens
innoc~mia. Sanétu~
Thomas Doll:or
1'-ng~licus
hanc
ínter
!!lc~os
&
re¡>robos quando cadµnt, notat diffe·
rentiam :
Apparet/ignum ptvin19
J.!l't~tlf,
quo4 eleélls
fulf In
tllf
u mofub'¡leni!, {lrit fadant, cadunt enlm ele–
lli
aliquantf
e,
ffrut
<;t
r,probl, fed di/ferenur, 9uia re·
probl franguntur, del/Is l'ero rito Dtus fupponit manum
fuam, ut refurKant.
Pfalm.
:z.6.
Cum
r~clá~rlt
j1l/lus
,
no,, rollitletur; quia Domlnus fupponit manum fuam
i
ltem ;
$1
tlic~bam,
17Jotus
eft
pes meus
,
pomi11e ml{e–
~irort/i4
t11a
adiu'!'abat
m~
•
.fianc
«JUoqu~
utilitateltl
Dcus noller
Clf
qujus
~pofloli l~píu
eijcuic, quod per
'1unc nos in peqibus ereltos lu!lineac, timorem quen–
dam
&
formidinem cordibus nollris imprimendo, quia
~
quidam ex Chrifti fchola difcipuhis cecidit, quis fe
fccurum e!fc cxillimabit? Traofgrclliones Sanltorurq
toti
~11ndo
!llanifellz fiunc, ut nemo aliorum homi-
11um
iQ
llatufuo, quantumvisisfumma: fit perfellio·
nis
&
fan~itatis
1
fecuru~
elfillat, quia exCollegio A–
po!lolic!>,
ad~oqu!!
elell:o
&
modico n111pcro Judas irre–
parabilit~r
cecidit, Petrus Chrillum negi¡ vit, Thomas
inipfum incredulus fuit . Evangelium proinde ert Ye•
luc quzdam mappa mundi, ql!aRl ad fecurc navigan·
dum
liauclcru~
infpicit , in quo deteguncur fyrces
~
fcopulí, arenarum coljic111i, uc indedifcant imminen–
tia evjtare náufragia, qualia etiam experriffimi navar–
cha:
f11~re
perpe!li . Sanaus Ambrolius ait:
Error
Pe-
I.~~·.~~.~~
frl
(loélrln~
¡uflorum
t.!J..,
11tub4tio fetri omn/um fmra
1--
eft.
Monctquoque
fan"'""~
Auguílinus
~
Non cadendi
Jn
Pí
10 ,
e;rernplum p.ropofitum eff, feá
fi
etcideris, refurgendi
i
attend~,
ne cadas, non
/ir
delellatio minorum cafiu ma·
jorum, {ed /it ca{u1 majo,r¡¡m tremorminqrum .
Ad hzc
fanllus Thomas lapfu fuo fingulare fuperiQribus przbet
docum~ntum
,
ut
videlicec fµbqitorum f11orum compa·
tiantur
d~fcél:ibus
&
errofibus, quia mirum non eft
1
fi
llelia:errantcs
Ec!ypf~os
paciantur
deliq~ium,
quan–
doctiam !leila: firmamemi fixz éccelodecidunt.S.Tho–
mas optime· illarq ponderar circu1T1llantiam , quam
fanltus notavic J;v<\nielilla, dum ait:
Non eratcum
e/I, '[Uando tJenlt
J
eju1,
(:J
/ir
amifit folatium Domi–
nie.e vi/ionl1, pacls eulogium,
(:f
fanéli Spiritus a/f/a,
tum, tnjtrulmur a11tem ptr hof
4
focletlfte feparari nolf
t;leber~
•
S-
Thomasq,uoad fuam \ncredulitatem de,
fenditur .
p
l
S CU R S U S Q..U
1\
R,
T U S .·
Noll ejfe increáu/us
~
fed fide/is
.
Joao. Cap,
20.
plari ddideravic, beneponderans
1
ait:
Vox lfta lnqul-
Ser.J4 lttA,.
rentls eft,
11011
negantis, dum hor dicit, doreri po/uit,
pcn .Jcdiv.
ronfirmari ,lrfiáeratJit;
cujus etiam opipionis Eufcbius
Emiífenus fuir; Argumentum autem , quo pra:facus
~'}~l;.
9
·
do
Augullinus a¡i jd opina11dum d11citur, efi, quia vide-
•
Jicet benigoi(limus Magifier Thomam non reprebendir,
imopromptillimein id condefccndir, quod ab eo per-
mitci de6dcrabat :
Dicit Thomtt
:
Inf er digitum turim
hur,
(:f
tJ/de manru mtas
,
é1
a/fer manum tuam
1
(:/
mitte In latur mtum.
~um
igitur refponfum Chrilli,
( qui
friebat, qui effe.t In pominc
,
&
fcrutatur renu
(:J
corda
)
adeo benignuJTI fuerit
¡
veri!Ímile eft, quod
nullam in c0 deprehendcrit contumac1am , vel rnali-
tiofam incredulitatl'm, aut aliqua reprehenfione dignam
ha:útationem
:
Dum benignr1m pr.ebct veritas moderata
refpon{um in Apoftplo fuo, non dubittttioniJ vitium, fed
{ollicltudini1 injlrnxit a/fe!lum.
Velim igitur lit in hu-
jus Apofiolihonorem formatum procelfum dcfenlivum
patieocer ;i.ufcultetjs .
·
2 •
lfaias, qu¡, quod nova: legis 'gratia: felices even–
tus aperte prophetarit , per antonomaliam Prophcca
Evangeiicus appellatur, de crellione Ecclelia: ex ore
quafi Mcffiz vencuri Joquens ,
ira ícribit :
Á"e
ego
J(,;,,,s.,,.,,,
mittam
In
fundamtntis S,an /apidem pretiofum
,
lapl·
dem probarum, angularem
1
pretlo[um·, in_fu11_dttmento
fundatum
&
confefüm ac
imme~rarc fµ~¡µ~g.1t
:
R,ul
Ecc!.
•? ,
4 •
rudid:ril non fef/inet
,
quod ilh Ecclehafüc1 mop¡tQ ·
·perf
elte coníonat dicentis:
.Qui cito rredit, le"llif eft cor-
de;
Qli.odetiam monet S. Joannes Apollolus, dum art:
<;:h
arif!iml no/ite omni fpiritui cm/ere, fedprobare {pi•
'loan.4.v.i.
ritus,
·fi
ex Deo /int;
quot etenim
íunt
qui ab allutif·
fimo ferpente
fu~re ¡!ec~pti
, utpote qui fzpenumero
1ran1jigurat f
r
in 4nge/um lucl1,
jVlirum igitur non cft,
fi
pru(jen~
hic difcipulus in myflerio
quo~am
alias hu-
mano inteliellui
adeoimper~eptibili
debita eum cautela
{X.
circumfpellioneprocedere voluerit. Nam ut S.Tho,
mas de Villa· Nova ait:
Inter fidel
110/fr<t:
orthodoxo1 ar·
Inofü»
P~·
(/culos
,
unuJ rx dl/fidllimi1 ét magil ard11iJ refurreéliQ
fch'
mortuorum lnvenltor;
qua: caufa et! , quod alii quoque
difcipulis
a
principio magilln1m fuum
a
mortuis fuld-
tatum videntes
1
exi/limabant fe Sptritum "11idere,
un·
deChrillus, ucvidercellCap.ulrimoS.1\'larci, priuC·
quam ad
c~losafcenderet:
Exprobravlt inrredulitatein
eorum,
(:J
duritlam cordis
,
quia hit qui "lliderunt eum
refurrexiffe non crediderant;
Et tamen ipfum coram o-
culis Cuis pra:fentem habebant , cum camen fanllus
Thomas de Magillri fui refurrellione nullarn aliam ha·
buerit noritiam, quam eam quam ex aliorum relacione
haulerat ; lmo Salvator noller uc fidem cocius Colle-
gii Apollolici circa hunc adeo
ar~hium
articulum tamo
fortius confolidaret, eofdetll
m~nuum
&oculorumex–
perientiaexplorare voluit,
corpu
~fu.um,corpus verum
&
reaJe
>
non Vero phanta!liCU
m Cfl'e:Vidett manfl(
l.l\Oo ull.
mea1
(:J
pedef , quia ego ipf( fum; palpa
te
(:J
"llidae
,
quia Splritu1 carnem
<:t
offa non /¡abet, ficut me '1Jide-
ti1 habere; Et cum hoc dix lQ'et, o/lmdit eis manus
rf:t
pedes; adhuc autem il/11 non credentibu1étmiranti6u1
pr4 gaudio dixit
:
Habem hi( aliquid
,
quod man–
~uretur
?
at
11/i
obru/erunt ei partem pifri1 affi
(:r
fa·
""'"
mel/11, ét cum. mantfura/[et roran¡ el1
,
f 111nen1
reliquias deáit eir.
Q.!!qdfi igitur omnes alii A pofioli ad
reíurrefüonis veritatem deciarandam fígnis quibufdam
opus habuerunt,
&
iis quidem bene multis,
v
aldequc
~videntibus,
cur obíecro
ían~um
Thomam taoto cum
rigore reprehendemus, dicentem
~
Nifi videro
&c.
?
quamobrem ad huncarticulum credendum adeodebuií·
fetfacilis elfe, de quo paffim omnes aliianxiedubita·
runt• adoo quod uc in fidc fua amea vacillante confirrna-
rentur , toe
habuerin~
evidentibus rellimoniis opus
?
S. Cyrillus
Alexandrinu~fcribit:
Non farilecreduntur,
Lib " ·
¡
0
qu.e ratloneni omnem excedunf
,
[ed jo/o "llifu i¡ua/i ne·
J••n •·
11·
relfitate quailam
appro~antur,
adducitque hujus
l'l
poílo-
li exemplum, c:umque quod
a
principio , non adeofa-
cile crediderit, muitum commendat, dicens:
Jdcirco
Thoma1 fap1,ntiffimu1 Salvatoris difcipulu1 tej/antib111
de
Rtfurreéliop~
Domlni C4ttris non credidll;
non di-
cit, quod atteftantes
&
monences concempferir ,. fed
~.
s
J\nll:u~
.l\,ugufünus
inllan~iam,
qua íanllu_s
~ho,
mas , ut fe de falta Refurreélione Domm• ccr–
tiorem redderet, Redemptoris ooHris
man~s,
&
la–
tus, ac vulnera in iis prius taogere,
&:
oc11!1scontem·
quod ad credendum facilis non fuerit ; neque fe ideo
ab a
lii~
fequellravit , <\Uod illos afpernarecur ,
vd
quod illos in fua credulitate a:Rimacec
deluf~s
· Unde
circa
ill~
verba:
lterum.
era111 dtfcipufl
~JIU
mtu1
,
ét
ThomaHum eis
Cornclius
J
aníenius itaa1c:
.Q11ia quam·
'
'l'i1 non