670 / 800
Scrm
¡.d.'
'Nauv.
Promptuarii Sacri Pars
Qgarta.
rtgia,
í11quit S.Thomas de Villa-Nova
,paup1ri1 bofpi·
Oí incompofitaJ a11gu/tla1, inrrat domiciltum paltiJ,
éf
ar.i"?alium frercore fordida1um
,
domunculamque
'1Jtl1/0
(:;f
jl'igori pervi(lm grataitter inbabltat; Non tbi fe/fa
,
nonlef/us, nonmen(a, nonignts, non denfrjuealiafup•
pcllex pra:tcr humile pra:fcpium pafctndis anlmalibus
aptum. 1la:cf11n1 boneJefu partus {o!atia, qua: m11tr#
putrpera: pr,rparn1? Ha: delitia:, ht!!c amplapalatia
,
Qic miñiftramium
·
apparatus.
Concluíioautem, quam
ex ommbus hifce pra:miffis ,Jeducit, utiliffi rila c!l om•
nibus illis , qui fub hujus vira: a:rumnis preffi dolent
plurím'Om
&
ingemifcunr:
,Quis Jam de adverfafortu·
na conqueratur? Ponoina
(:f
~egina
co:lorum talihofpita–
tur bofpilio?
éf
in'(/ignabitur vili vmniculus quiCIJ.Uidtlli
accidat,'
quomod~cum¡ue
traéletur,
&
pauper non grR·
tlas aget, intam defpe!loleco ftlium Dei71/pensfefimtlem
Dei noftriln.pa11pertate cognofcens.
8
Porro fiabulum íílud alriílimo coníilio illius in•
fantis, qui a:terni Patrisell: fapienria elell:um,
fa
ll:um
noll:rum
cónd~m11at
arque fuperbiam . Unde Gerfon
exclamar, dicens :
O
cadnwr elat11m
!
O
faccum
fimo
plenum
!
cur inflaris? Si om!'es ttttf! mi[eritf! non fuffi·
ciunt.adbumi/iandum, .refpice qutC{o Reginui, Dami·
ni
tuz,
&
Dez tui bum1litatem;
QEodíi hoc fpeél:acu•
Jum fuperbia: noflra: infirmirarem non
fan~t,
vere pla–
gam cuam incurabilem eífc dicere poíÍumus . Quoc
funt ,
quo~
errefepii iílius )>auperras magis curavir ,
quam rempli Salomonis opes atque divida:? David pro
erigenda cempli illius magnifica fabrica oél:ingenta ra·
l~nrorum
auri millia,
&
mille miliiones
&
feptcmdc·
~•m
ralenrorum argenti millia congregavir, pra:rer in–
gcnrcm
~e~a!I!
&
fcrri, quod ad pondus auc menfuram
reduca. mm1me porerat, copíam;
&
camen poílquam
filaus eius Regum fapientiffimus templum hoc, cuí in
dlvitiarum multirudioe , venuílatc,
&
ampJicudine
mundus nullum a!iud íimile vidic, erexiífcr, inrelle–
?Cit, quod idem ad plenam Cui perfell:ioncm jam perdu·
llum , D ei illiu.s immeafirari capienda: minime
fuffi–
ceret:
Ergone putandum eft
,
quod vere Deus habitet
ti fuper terram? Si enim&{lum
&
(tf!fica:{orum tccapere
mnr
po[funt
,
quanto magl1 dom111 bte<' qunm .edifica·
'IJi :
Quodíi Salomon hunc Deum in Bethlehcm
Civi–
tare Hierofolyína: proxime vicina pra: gelido frigore
tremulum, palea: incumbentem ,. arque in medioduo–
rnm animalíum io prrefcpio,
&
fretido quodam ítabu–
Jo ex compaffione receprum vidiífer, quidnam obíerro
faaurus auc dill:urus fuiífet? Num forre ipfum imra
magnifici templi
a
fe a:dificaci reccpturus
foi!fe~·
hofpi·
tium
?
verum quidem quod nulla ipíi pra:fenrari po–
tuiífer
a
prior Deum hunc perfonalirer recipiendi occa–
fio, quam il!a, quanrumvisfe hoc honore ccníuifÍer in–
dignum; Ec ramen valde credibileeíl, quod id nemi–
quam f•lturus fuilfec, fed porius ipíum abíque omni
compaffione in eodem rcliél:urus !uitTerpra:fepio, maxi–
mé quando lafcivis tot coacubinarum involutus crac
amoribus, qure ipíum ad eam ufque redegerunr inía–
mam, ur eum eriamapoílarare,
&
coram ictolisfois
g~nua ~ell:ere
coegcrint. Nequaquam igirur ipfi prre–
b1rurus fuaífer, live in
do~o
fua regia, íive in rem–
plo hofpirium. , niíi forre íimul inrellcxiífer, neceÍ·
Íl~m
íib1 cfsc uc eum in humilitate, paupertare, om-
111c1mqu,e horum tcrrenorum bonorum contemptu imi·
raretur ..Ca:rerum curpiffimc femper, uc Sanél:us Ber·
n~rdus
a1t :
Errnt, qui forre ei fublimia qu.erenda ar·
b1trare1ur
e/fe
palatla,
ubi
cum glo1ia Re;c gloritf!fu{c;–
per¡,_~ur
ltOJ¡
propter.óoc
a
Reialibu1 fedrbus venir.
Deus
n~"er
non eo fine 1n lrnnc mundum venerar uc in re–
g11s na_fceretur palariís, fecus cním
¿
fubhmi ;hrono foo
c_reldh non
dcí~endiíser
, quin pocius id lolum in de–
fceníu fuo ípellavir,
u~
l'_auperrarem,
&
humilita·
tem
ru~m
cordabus noílras. hrmiter imprimerer Salme–
ron aat ·
Pauper volmt effe, ne divitibu
1
redd~retur
fu{–
peélus, qttod eorum óonavidt<retur velleoccupare
~
·
bus in verbis .alia tibi iníinuarur ratio cur
reí/In
";;
eum 111prf&fep1
0 ,
'
ar
Alía quzdam confiderantur
mofr~·a
, ob
qu.eSalvator nofier in
pr~fepio
quodam
nafci v.oluit:.
.
DI.SCURSUS Q..UlNTUS.
Etrecli11avit eum inprt!!fepio.
Lucre z.
ver[.~·
i
v
Erba illa:
Reclinavit eum in prtefepiq,
quan·
tumvis paucula íinr, ferió camen ponderari
merenrur, infinita cteaim in primis i¡¡rer fiellas
&
íla-
bulum intercedit difianria; liquidcm de Deo il!o, qui
in boc pra:fepio poíitus confpicitur , Ecc!clia d!cit ,
quod
{te/lato fedet folio,
Pra:rerca ea qua: reclinavit
eum in pra:fepio, c!l ipfamc:t Virginum Regina, qua:
puritarem
&
candorem tanropere amareconfucverat ;
Dileétiffima, inquam,
&
amantiffima marer qua:dam,
qu:ilis crac Maria, illa ipfa eft, qua: ipfum in ílabuli
cu1ufda!'ll fordidum prrefepium,
&
quafi fuper
fi"me-
tum quoddam collocat. Adhuc ponderandum eíl
ver-
bum illud .
E
um;
Etenim quod Oeus ille, quem lau-
danr omnia aílra matutina, qui thronum fuum foper
Cherubim collocatum habet, qui volat fuper pcnnas
ventorum , qui univeríam mundi machinam trJbus
digitis fu!liner, quí unico folUm verbo totum univer•
fumformavit..:
Dixitlf:!faél1tfunt, mandavit, <:!crea·
Ton»!·
ta f11nt
, de quo cum verirare dicirur
: Domlni eft
T .
. a.ii.terra,
(.:;!
plenitudorjus, 9rbJ.1terrarum,
&
univerfiqui
bnhttant
in
eo.,
quod ille , inquam, in vili quodam rugu-•
río , in abjell:o quodam beíliarum nafcatur recepta-
culo
l.
quidnam eo prodigiofum
magi~
imaginari íibi
poceric
?
Qurenam ínter fe magis funt difparata
quam Paradifus ccelefüs ,
&
horridum pra:fepium ,
verbum a:cernum ,
&
ficrcus feu frenum
?
palea ,
&
Diviniras? jumenta ,
&
boves,
&
imago Patris
Perfelliffirna?
In prtefepi
( verba funt Salmeronis )
omnla funt vilia vifui, inzrata auditul
,
olfaélni mole·
[ta
,
guftui lnfua'!Jlit,
atqu~
taélui dura
,
&
afpera
•
Ubinamunquam adeóexcrema auditafuit pauperras ,
qua: caufam dederit , ur parrus matris cujuídam quan-
rumvis egena:,
&
inopis -alium, i_n quo in Jucem ede•
rct1!r , locum non habuerít , quam fiabulum?
,Qua:
mo;or
1111izuam audita efr bumilitns, (
inquir Oidacus
In
Lncau"
Srella )
q~aminftabulo
nafc;? IJUtf! major pauperta1
,
ljllam in?Jolví tam pauperibus paniJ; qua: ma-jor
af·
,
peritas~
'l"ªm
in tnm tener4 ,et(ttt in prtefapio re-
ílinari
?
~
Rache] ldola, qua: Patri fuo I.,abanallata fecum
aíportarat, abfcondere volens, eadem fubrus frenum,
Gcu.¡i.14'
quod ca.melis ad manducandum porrigebacur , recon-
didit:
S11bterfrramentacameli,
ompinó íibi illa ibidem
fecuriíli me lacere perfuadens; neque enim imaginari
libi pocerar , Parrem fuum unquam crediturum fuif-
fc ·quod ldolo illa in tam vili loco reconditura efscc •
~odíi
¡o;rur de Laban pra:íumitur illum rninime ere·
dirurum
~(fe;
,
quod faifa Da:mo!lllm numina fubtus
paleam,
&:
frenurn.
a~fcondenda e~ent
' eo
qu~d.
lo-
cus ille nimis elfet indagnus,
&
ab¡ellus , cur 1g1tur
Maria acieó diícrera Marer, fuique filii in eminentiffi·
mo rnaterni amoris gradu amanriffima,
reclinavit eum
In pr,..fepio?
curnon potius partus fui rempore appro–
ximanre, .Hieroíolymam íe recepit, ur ibídem in lo-
co quodam remplo civicatis il!ius adjacente cum in
h~-
cem enirerctur?
DBm#nus i# templo fané/o fuo, Domz-
nus in co:lofedes ejus • .Q.utC tam dura
,
&
rigida
m~
terefl (
inquit Oidacus Stella )
qua: filium fuum modo
fine
indut¡,~ntia
traélat? ,Quodji di:xeriJ non efle locum
in diverjorio, nunc in u/nis tuis non eft /octu
?
Credo
equidemibi co11tentu1 erit
,
&
po;iu1 quam in cun!lis
r~-
galibus au/iJ
.
Cur illum ab
ub~ribus
rnrzoves
,
&
1n
prt1fepio co//ocatur:
moxque per valde.myílicam quan-
dam fencentiam reípondec :
Utique edoéla a fi/iobocfecit.
O
quanca cune erant , ínquir
B.
Petrus Damianus :
Ser01. de
Regum m_undi turrita palatia
,
quanta miriJ !apidrbus.
Nat.v.
ornnta triclinln
?
,(l.t tamen omnia i/!11 contempjit
,
qui
prt!!frpium ad cunabula fu.e Nativltatis degit :
Q,!!a
in fenrentia valdeconfidcrabilee!l verbum illud Elegir;
Erenim 31ii infanres ab
ill ~s
funr
geníro~ibus.
conce-
pri quos divina illis proviacntia difpofuar , 1deoquc
'
eorua.