430-
Tract.IV.Qucest. JI.
Art.IV.
solet :
Constans
, &
perpetua voluntas jus suum
cui~
que tribuendi
(
1) .
Qood sit
constans,
&
perpetua
,
ha–
bit um, seu virtutem significat. Non enim ille est justus
qui justa, sed qui juste , hoc est ex affeétu justitire agit.
Qood additur ,
jus suum cuique tribuendi,
juris
nomi~
ne intelligitpr requalitas illa , qure justitire propria est,
qureque est illius mediocritas inter plus,
&
minus cons•
tituta (
2).
U nde
&
requitatis nomen forte duétum est (3).
Jus multis acceptionibus hl.c importunis
prretermis~
sis , in prresentiarum sumimus pro ea facultate cuique
propria ' qure ei aut
a
natura' paél:o' aut lege
com~
petit ; quoc4]ue cum violatur , eidem fit injuria. Prima
justitire divisio est in generalero , seu universalem ,
&
specialem. Tila omnium virtutum funéliones prrescribit,
quatenus .ad
lte um s eél:ant (4). Hrec, juxta diél:a,
sin~
( 1)
J ustitire munus est, ut quis aliorum comparatione bene sit dis–
positus, tum in hommum societate tuenda, tum in tribuendo cuí–
que suum. Unde ut Tul!. docet: in hac viTtute est explendor rnaxi–
mus , ex qu
boni viri norninantur. Nihil est enirn, quod homi–
nes rnagis ament,
&
venerentur ; arque ejus tanta est vis, queniad–
modum ídem alibí docet, ut nequidem illi, qui maleficio,
&
sce-
lere pascuntur, possint sine ulla partícula justiti<e vivere.
.
(2)
Cum hominum jura ex diversis fontibus ortum habeant, ac
deri ventur, nam aut natura , aut Jegibus , aut adquisitione com–
petunr, qui justus est nihil cornrnittit , quod requalitati ,
&
liber–
tati naturali, securitati,
&
juri petendi officia humanitatis adver–
sarur : non exequitur nisi quod lege natur<e prrescribitur; nec omit–
tit quod, juribus istis sal vis, facere tenetur.
(3) Nihilominus valde requitas.a justitia differt. Nam requitas di–
rigir aétiones hominis circa jura imperfeéta, aliis competentia, qua–
lía sunt officia humanitatis, quorum respeél:u nemini est jus ad
ea alterum cogendi. Arétus tamen adeo ínter requitatem,
&
jus–
titiam nexus est, ut in sensu morali vix justus dici mereatur ni–
si idem <equus fuerir.
(4)
Justitia universalis virtus est, qua Deo nobis,
&
aliis tri–
buimus , per orones nosrras aétiones , jus suum ; nobis , inquam,
quo~