241 / 436
De Motu
Magnetis.
Art. VI.
Hzc sane
gratis finguntur ,
&
in–
oumeris refelli possunt; Nec interim
rem conficiunt': Nam, iis positis , in–
telligi nequit , ab ea subtili materia
ferri ,
aut
rnagnetis molem insig–
nem
ad aliam impelli. Deinde, cau–
sa ,
&
ratio rrwtus , ac figura: harum
particularum a::grius percipitur, quam
ipsius magneri-s motus , ut ostendi su -
pra
disp.
1.
q.
r. art.
4. §.
r. in fine.
ltaque res obscur;i. obscuriora frustra
cx'plicatur.
· Alií alias externas causas fi ngunt;
sed qua: nulla cena ratione constant.
Quidam magneti animam tribuunt '
a
qu_a sit ejus mot1:1s : Scilicet ,
&
fer–
r.o
tribuenda erit sirnilis racione. l-Iis
itaque missis:
Reliquum est, ut m.otus magnetis
si-t
ab ímpetu intrínseco ,
&
innato,
ut
alii sympathetici : Cum enim in
corpore motum cernimus , cujus nul–
la.
exterior causa iferri potest, im–
petum ' quo cietur' illi
a
natura ' seu
natura: Authore inesse merito celligi–
tur. At
talis est magneticus motus;
Díu·,
&
ao;i~
qua::si·ta
est
ejus cau–
;Sa
exterior
~
nec ulla certo haé\-enus
deteéta fuit; ergo est ah ípsa reí na–
tura.
Dicendurri
supere~t,
quo fine ,
&
. 1quibus
insit rfiic ímpetus. Quantum
ad ¡irimum , finis. przcipuus hujus
ímpetus est, ut per eum corpus si–
tum,
&
aspeétum quendam obtineat
ad polos: Hunc enim quzrit illo mo..;
tu ,
&
in eo quiescit : ergo is est
proprius ejus finís, ut gravitatis esse
in centro. Habent quidem magnetica
motum alium, quo mutuo uniri af–
feétant ; sed
&
hic quoque tendit ad
hunc przcipuum finem : Non enim
quovis modo uniri affeétant, sed ser–
vata polorum dispositione quadam-,
ut communem axem effiiciant , ad po–
los sibi correspondentes diredum.
Quantum ad res , quibus ea vis
inest, primó , ac pra::cipue interiori–
bus terreni globi partibus, ac ejus
ve.
luti
nucl.eoinesse docent , qui de
vi
magnetica diligentius scripsere , Gil–
bertus, Galila:us, Cartesius,
&
alii.
ldque eo constat experimento
,
quocl
magnetica se babent ad terram, ut mi–
nus magneticum ad fortius; ejus enim
polis suos jungere
affeé\-at : Unde
id~m
contingit acui nautice: , dum
longa navigatione circa terram fertur,.
a.e
dum circa magnetis globum move–
tur. Uní terrz ·polorum vicinior ,
.acl
eum suum polum inclinat: cum reque
distat ab utroque , ejus poli stant i11
a:quilibrio. Accedit ratio: Finis mag–
netici impetus , ut dixi , est cert<J
sttu ,
&
aspeélu disponere ad polos;
At id
maxime
necessarium erat glo-
Ff
:z
bo