Quotuplex sit Qua/itas.
Art.
II.
25
5
tativos ,
&
operativos.
tamen , ob hum'<t ni arb itriiinconstan-
H abitus entitarivi sunt, qui deter- ti am, ac flexib ilitatem ,. modice ten;–
minanr substanti:x m, ut bene , vd ma- tation is fl a tu nirn ium sa::pe in nobis
le
sit: sic sanitas
, .&
a:gr írndo
in
cor- exting uunrur. Similiter sciencia,& virl'"
pore, pulchritudo ,
&
defo rm itas in rus habenr principia ex se immobi!ia,
vultu
,
gratia,
&
peccatum in an ima, n empe, veritatem,
&
bonestatem; &
determinant hujusmocli subjeél-a, ut tamen utraque in T y roAe instabili-s
bene , vet male se ha beanr. Ha bitus est,
&
fac ile mobílis.
E
contra , er–
operativi sunt, qui determinant po- roris , opinionis, vit i.i .p11incipia su nt
tentias ad bene, vel male operandum: ex se instabilia;
&:
ra.rnen longo usu,
sic
scientia,
&
error in intelleétu: v1r- ac pertinacia ita firmari alíquand'o
tus.,
&'
vi1ium in Yoluntate: habilitas, possunt , ut vix unquam. demovéri
".el in habilitas in rnembris corporeís, possin.t; ut v.idere est in hrereticis,
&
ba:c su jeéta determinant , ut bene, peccatoribus induratis•.
ve! male se habeant ad operandom.
Qu~res
, an habitus ,
&
dispositio
essentialit,er differa nt? Res.pondeo cum
S.
Thoma
1.
2.
q.
49.
art.
z.
ad
3.
H abitum proprie diél:um differre
i
disposione proprÍ:e diéh , ut speciem
a
specie; proindeque essentialiter:
Nam habitus proprie diétus est, qui
ex natura sua nicitur priocipiis
diffi·
cile
rnooilibus ' :
e
contra dispositio;
qlla! nititur ex natura ·sua principiis
.
facite
mobilibus : ergo ex essentia sua
differunt.
Attamen fieri potest , ut hahitus
ex
essentialibus principiis diff.icile mo–
l;ilis, per eccidens, propter infirmita–
tem .subjeéti , sir ab eo facilf. mobi–
lis;
&
e contra s;epe fit' ut quali–
tas ex natura sua
fa~ ile
mobilis , qure
pro.inde
e~se ntialit er
pertine
1
t ad dis–
positionem, ita firmetur in subjeélo,
ut diffi cile ab eo dimoveri possit :
1Un:ie habitus nonnumquam indu it
statum dispositionis ;
&
dispositio
modum, ac statum habitus. Sic cha–
ritas , fides, spes , gratia, si prin<;i–
pia , quibus nituntur, speéles, nempe,
Dei bonitatem, proteélionem, atque
veracita tem ,
&
Spiritum Sa nétum, a
'}uo infunduntur, firmissima sunc: & ·
§.
II.
De secunda rpecie Qualitatit, rcilicet,
Potentia,
&
lmpotentia.
H
JEC
secunda species Qualitatis
in genere cteffinitur:
Qu~/itar
disponent rubttantiam ad agendum
,
vel resittendum
:
sen, quod ídem est,
pr.incipium ,proximum agendi , vel re-
sistendi.
.
In
primis dicitur,
Qualitar
ditpo–
nenr rubrtantiam
;
per quod conve–
nir cum aliis speciebus : addirur
ad
agendum
,
vel
reriJ'tendum
;
per
q
uo.d
d iffert ab illis: Proprium enirr¡ poten–
t i;e est,símpliciter tribuere vim ag<!ndi,
~ut
resisteodi' habitus vero operativi
supervenientes, non :dant simplicirec
vim agendi , sed determinant pra!–
existentem potentiam agendi, ut aene,
vel male se habeat : ut justitia, non
dat · posse velle ; sed potentiam voleo•
di , quam su pponit , reélificat circa
b onum alienum , ut non deordinate
ferarur ad ipsum. Similiter fides, non
dat intelleélui facultatem cognoscen–
di , sed solum potentiam intelleélivam
elevat
ad cognoscenda supernaturalia.
Gg
2
Di·