1000000219

250 / 298

Logic~ majoris p.rima pars. Disp. II. Qua:st. V.
.§. I.
De Habitu, & DispositioM.
D Effinh ur in ge nere h~c prima spe·
cíes ! Q ualitas determinanr
subjeffam , ad bene , 8 m;ite se haben–
lium in se' · vet al operationem.
E xplicatur : Plerumque subjeftum
est indiforei:is , ut bene, ve! mate
.se habeat, tum in esse, tüm in o pe
randa.; Ut co rpus indíff.:rens est , ut
s•t sañufn, vel z g rum ; anima, ut
sit sanéta per gratiarn, aut macula·
ta per peccatum; intelleftus, ut sit
.sciens, vel erra ns; voluntas , 1H sit
prava' vel bona ; manus, ut sit p~rita ad pingendum, vel imperita: Et
idt:o eju.~modi subjeéta indigent Qua–
Htate determinanre acd bene , vel
male se habendum. S ic virtus deter–
minar voluntatem , ut bene se ha–
beat ; vitium vero~ lit maie se ba–
beat. S lc scientia disponit intellec•
·tum, ut bene se babear drca .veri –
·tatem ; error autem , ut ma!e. Sic
sanitas disponit corpus , ut bene
se habeat ; zgritudo , ut male. Sic
habilitas pingendi disponit manum~
Ut bene' se habea-t C-Írca ejusmo·a j
ÓfUS' imperitia-. vero ' ut ma,le. Si€'
gratia Cii"sponi anitnam , ut bene se
Jiiabeat :; cñ a·ritas volurrtatem , fides in–
telleétum , &c. Hujúsmodi consti–
·tuuot hanc primam speciem.
Dividí.tur ha:c prima species i·n ha–
bitum ., & !:lispositionem, quo in l
Habitur sumhut' ,,. non pro veste,.
I'º· sesio n:e ~ sed pro -ea affeétion
cundum "iuatn res b·ene, & male
b~re d icirur : ut, dum qureritur, quo–
modo aliquisse habeat? Respondemus,
·)tene 1 • vel ·male se'hab.ére. Hoc posito,
' 1
Explicatur d ivisio -: QualitáS d~terminans ad bene, aut male se
ha·
bendum, ve! firmiter adha!ret sub–
jeéto , ac principiis immo bilibus ni–
t itur; veJ Je viter afficit subjeét m,
ac mi nus firmis nitituT prin -ipiis; Si
primum tum vocatur habitus : si se·
cundum, d iciiur <:l is positio.
Hoc declaratur induétiO:..
ne : sic videmus , saniratem, &
morbum ha bere io.;tabilia pr incipia,
nem pe, cooco rdiam bumo ru , quae
faci le tur bari potest. S ic e tiam in
spiritua libus suspicio, dubium , OP.Í–
n·io, & alia ejusm d i .Jev_ibus , & fa–
ci le mobilibus fundame ntis innitun·
tur; uode fa cile remov~rl possuot a
su bjeéto. H ae omnes Qualitates sunt
d.isposir. io nes: quod ídem dicendum de
ha.btlitate, qu a: est in ma no ad pin–
g endum , scriben<l um , pu~sandam
cytharam , & aliis corporali bus dis–
positioni'bus , qu.:e , cum fundentur
in corpore facile altera bili , facile
quoque deperdi possuot. At vero Fj–
des Divina, Scientia , Virtus, Gra–
tia , & alia ejusmodi , firmissimis
pi'incipiis innituntur ; ut fides niti–
tur testimonio Dei : scientia princi–
piis necessario veris ; virrus bono
:honesto·, 'quod est inmutabi·le; Gratia
Divin0 influ1'0, &c. Uncre quantum
est de se, ista: qualirates firmissimr
sunt; ideóqtle vocantur llabitur.
Hmc deffini:tur habims, quofoa# dif–
ftcile mobilir , áetermirz11ru acl bene ,.
wl mate .re habendum ; dis~ositío ve·
ro' quatitas facile mobilú ' determi–
nans ad•bene, ve~ mate•se habendum.
- Porr,9_ , .cüm substantia pO$Srt <fe..i
terminariad bcne, aut male se haben–
dum ; tum· ad esre ,. túm ad operari ;.
bine dividuntur hahítus '( & idem di~
.cendum de -d·1spositi~nipus) in enti·
la•