440 / 652
43~
QV..!EST.
LflV.
ART.
/V..\
rectam.
N c:m ex prima lege ; nafu. ex illa habetur , -plánetas
de–
bere · perseverare in motu
projectili
per tangentem , nisi
cogan~
tur statum mti.tate ; mutatio autem illa per secundam ·legem
fit
'secundum lineam rectam.
Neque etiam per tertiam:
Actio–
ni con:traríam semper
S·
c:equatem eue reactionem·: sive corporum:
duorum actio1ies in se mutuo semper ene c:equales
'
e
in•
parte~
contrarias dirigí.
' N
am ut curva describatur , •necesse est ,
ut
triangula ex motibus componentibus,
&
diagonali fermata , sint
semper minora
&
minora; ita ut anguli demum evanesaant,
&
li–
nea! recta! iti eamdem partem omnino conveniant ad constitue.n-.
d.tim
arcum; quod num<iuam eveRiret, si motus'earum ia contra–
rias partes dirigerentur. Vel igitur
s~atuenda
erit
.a.
N~wtono,
N ewto ianisque alia
le'K
motus, .per quam fiat mutatio dire–
ctionis in diagonali , ut deniq11e abeat in curvam :· sic veto di–
minuta: essent leges motus
a
Newtono adsignatá! : vel fateri co..
gentur, systema suum puguare
e.uro
l.egibl,li motus ab ipsomet
Newtono constitutis
(1),
1
. 70 5.
Accedimus ad secundam proposjtionis partem. · Ac .
n~
qui nos temer1tatis -accusent , quasi in celebriorum :Astronom-0-
ru m classem nos ipsos referamus, .audentes de Astronomicis ob ,
servati0nibus jt!dic-ium ferre ( quamvis judicla in hisce rebus
fr–
ber·a sint) re€etitiores Astrorrnrnos appellabimus, e©sque vél Ne–
wte niaRos , ·vel NewtonÍí:\flÍS haud irwisos , •V.el certe ratione,
non odio pugnantes.
[
, .
7cJ6.
Ah his postremis exordientes;
jam in
Phisica
Geae•
( 1}
Moturn curvillneum planetarutn ñac ratione effici,
Ncwto–
niani docent. Ex:ponatur
celer~tas
motblP
projectj{is
per quantitatem tan–
gentis A
b
(jig..
66.
).&
gravitas vecs11s
e
centFflffi per A
e
a;,qualem
b
i.
Dum corpus ex: A versus T. projectum percurrit
{\. b,
retrah<;tur per
gravitatt!m quantitate
b
i,
sive A
e
eritque prninde in
i.
Si a:quali
tempore sit projectum in
l.
&
gravitas in
i
versus
e
exp0natur per
rectam
l
n ,
metu wmposito perveniet in
1i.
Progrediatur motu pro–
jeotili in
q
a:quabiliter , ita ut recta
n /q
sit xqHalis
n
i ,
si gravi–
tas
in
n
sit ut
1i
p
a:quale
•<;P ' ,
eode.m tempare
a<il.
r
prnmo11ebitur,
&
Si¿
d einceps. ltaque crescente vi ce'ntripeta, proHt · distantia: C
i,
e
n.
e
¡·
d iminuuntu·r. corpus projectum seml:'er magis accedet ver–
su~
C donec pertingat in
E.
Verum ha:c expositio vim difficultatis ne
qu1Jem att·ingit ; curn enim linea:
A.
i,
i
tt,
n
r sint curva:, adhuc re–
man~t
explicandum , qua motus lege corpus projectum ,
&
per gravita–
tem rctractum
a
tang_enteí1las describat'. si semel vera est Newt<>ni
lex,
mutationem motus fieri
ucundr.i,m
llnea11~
rectmn.
. ·
.