1000000215

JJ,U.lEST.~

XIV. ART.

I V:

42~

702. Pra::terea ,

~¡,

. l~ges·

motus c0ns.ideremus, quas diximus

(..1)

Newtono constitut'aS ' · pa.Iam er-Jt '

ea~

'curo systemate

Newtoniano pugnare. Et quidem planeta:: club10 procul moven–

tur motu naturali , no·n violento·; idt;Jue 0btineat ex Pbysica:

·legíbus (

2)':

tum quia 0mniai corpora r.iat1fralia babent in seipsis

·prmcip1um

motus saltem passivum : natura enim est prineipium

motus, ut dictum esr (3):. tum quia si planeta:: moverentur mo–

violento,

1non

posset motus eorum diu diarare (4) ; u• ením

nistrat,abi postquarñ animadvertit,

modos quióiu aliquid movetur ab

alt~·

t·o, esse pulsionem, ti-actionem

vectionem,

vertiginem·;

observavitque,

tmmes motus locales esse pulsionem

vel tractionem

;

ostendit , in

liis e tñótibus , 11t in ca:(eriS aliis , oport'c:re, ut

move1is ,

motum 1i1i't

;rinml

vel supposito , vel virtute,

quod intel' ea niki! est

medii11n.

(1)

•Tom.

hujus Operis §.

79·3.

(

Vide

Thom.

de Co:lo 1ect. 3.

2-.

de Ca:lo lect.

rs.

(3)

T om. cit.§.. 5.

sqq~

(4) ,

Contendit .Newtonus•l. 3" Princ. prop·.

10.

111otus plnnet!1'rmn

-in

creli-s diutiJ.sime conservnri posse;

idque probat , quia

JÍ

itt crelof

¿¡,sandatiw aere

e:rhalationibu.r vamos, planeta: sine

•011mi

re.:

.ti.rtentia 1m.ribili pe1· 1patia 1lta diutissime movíbttrztul'.

Principio

. aniilladvertimus , ha:c componi non posse cum i1s qua: d ocet New –

t-0nus .de planetar-um atmospha:ris acleo densis atqoe· compactis , ut

efficiant ,

corpora planetarum

vapores

f1imo1 abire queant,

ut ajt Opt.

J..

11.

A tm<>spli:rra: enim ista: adeo deflSZ,

compac–

ta:, motui planetarum resistere deberent : tantaque

mundi initio ad

l~a:();

nostra témpora fuisset resistentia· , ut forrasse

j.am

adventasset

'teqipus illud, Ele qu0 idem Newtonus ibid. q. 31. ait ,

fore 11t lon–

·g inquitatt ·trmpol'is , htCc nat111'&compages manum emmdat l'icem tan...

dem 1it desideratiira;

q,uasi mund i fin is,

renovatio c usas natu–

!iales habeat,

non solam Dei

volunta~em.

Deinde si valeret New–

toni ratio , consequens foret , motus planetarum perennit er ,

non

tantum diutissime esse duraturos : ·nam si motus duratio repetenda

est duntax-at ex defectu resistenl'ia: sensibilis ; cum planeta: ex N ew·–

tono in spatiis moveantur 0mni corpore clestitutis , nullam unquam

resistentiam sensibilem experirentur , acjeoque perpetuo moveri debe·

unt,

non solum diutissime. Ad ha:c cum N ewtonus ex denegata

.l!esistentia sensibili. in spatiis ca:lestibus collegit d iutissimum planeta:..

.i:um motum, non advertit acl legem primam motus

se constitutam.

Quid enim referret , spatia

ca:les~ia·

non resistere· ; si planeta: acti viribus

·cmt1•ijuga,

centrípeta·

invicem oppositis, in statu perpetua: pug–

n a: inter sese versarentur ;

tantumquc:: vis

projectilis

imminueretur,

quantum yis

ce.nt

npeta

pra:valc:r<:t, ac C0geret ? Vidt:mur ne latum

qui·

dem unguem

¡irincipiis Newtonianis recessisse, . .