QU..!EST.
xrv.
ART.
JV.
43r
7º'J•
Insuper non posset planeta vi
projectili
pergere per
t
angentem ,
&
VÍ
centrípeta
retrahi
a
tangente,
&
in CU(Vam
d
·eflec.ti, nisi daretur conftic.tus utriusque vis ,
ex quo
con–
fi
ictu consurgeret rnotus wmpositus ,
&
vis
centraliJl.
Conflic–
tus autem absque aliqua resistentia essc non pótest. Planeta: igitur
in
suis
motibu~
resistentiam experirentur ,
qu~
absque aliqua vio–
lentia esse non potest. Et cum Newtonus ideo ponat spatia
ere~
lestia ornni etiam fluido corpore destituta, ut globi planetarum
a-bsque omni resistentia sensibili,
in
ornnes partes liberrime rno-..
veri poss.fnt sine ulta sensibili diminutione motus : ornnis autem
:Jesistentia 'sensihiJis noh esset exclusa , admisso conRictu virium
c,entrifugte,
&
centripet<e
; imo ta1is resistentia continuo obsta–
ret;patet proinde , motus planetarum etiam in spatiis quocum–
q.uecorpore destitutis, c.ontinuam pati debere,
ex
Newtoni prin–
cipiis, sensi.bilem violentiam , ac diminutionem (
1) ,
nisi perem–
niter vires confligentes lledinteg.rarentur; cujus qui<lem redin–
tegrationis caus:ilm nemo, quod sciarn, Newtonianorum hacte–
nus adsignavit, neque ut arbitror, ad-signare •Unquam poterit
(2).
· 70+
Cnm
autem altera etiam lege motus
i
·Newtono con–
stituta pugnat ejus sysrema de motibus planetarum. Ea enim
habet,
mutarionem motus proportionalem esse vi motricl impres–
sw,
8
fie.riucundum lineam rectam, qua vis illa imprimitur.
Si
igiuu:
plane.tarum motus
projectiJis
per tangentem , propor–
tionaliter mutaretur
a
vi
cemripeta
planetis impressa ' ha:c mu-·
tatio d'eberet neri per lineam rectam' qua
vi~
eadem
cent6peta
imprirneretur. Quomodo igitur planetarum motus forent curvili–
Rtii? Sr.imus Newtonianos fingere, in compositione motus ex vi
projectili
,
&
centrípeta
diagonalem singulis temporibus minimis
mutare directionem,
&
ahire in ct11'vam. Sed petimus, ex qua–
nam m0tus
lege
pendeat ea mutatio directionis in diagona11, ut
abeat in curvam?
N~m
· ·quiclem ab hac secunda , per· quam
motus mutatio fieri debet, auctore Newtono ,
secundum lineam
( 1) Neque responderi potest , violentiam nullam esse , quia vires
illre
ut ita conflig<mt, sunt institutz
a
natura. N am hzt responsio ad
aliquid confert ignotum ,
&
iosuper adsumit tamquam cer'tum id quod
c;st io quzstione; de hoc enim 1pso quzrimus, an revera sint in plane–
tis
a
natura posita: ejusmodi vires invicem confligentes. P ositas au–
tem in
illis, Newtoniani adsumunt, non probant, nisi rantum
exem~
plo I·apidis funda circumacti, quod quidem ineptum esse demonstravi–
rnus J'om.
2 .
§.
575.
(2) Vide
c¡ua: diximus Tom. ,..
hujus
Op. §. 574.
&
in not.
subjectis.