1000000215

QUu1:,S[. XIV. ART.

I1.

0rtkis majorís , sed1 fiet· conAictus motuum ;

motus vort1c1s

majoris, ut in. iisdem. flu.minum, vorttcibus

accilfü,

ce ntraria111 di–

rect.ionem sblbibit , eo majoEem , quo impedimentum. erit pro–

p inquius cefttro majoris-vortic:is. Mittimus. reljqua-, ne in re con–

ficta tempus inutiliter t:eramus.

68-2.

Alteram partem facile est demonstrar-e , nam

1-.

Carte–

sius statu it (

1) ,

omnia in orbem acta conari recedere

centr

mo~us ;

e0rumque motum, ut•ips-e

ddit , augeri

ia·

progressu,

eo quod superiores

ab inferior.ibus

é.iJ

omnes simut d materia p rimi

elementi , in centro cuj.usque vorticif cong regata premantur.

Hoc si

verum esset.,

pla.net<

.e versantes in vonice habente centru m in Sol '

d eberent eo celer.ius. moveri., quo superiores essent , quia

superio–

res

partes vorticis

jugiter premerentur ab inferioribus.

Quomodo

igitu-r Cartesius ait,

matei·iam creti, in qua.

planet~

versantur;

arsidue gyrare ,

ejus partes, Soti vicinionu cete-rius moveri quam

1'emotiores

Quomodo augebitur motus in progressu ex pressione

partiu m superiorum ab ínferioribu.c;,

simul movebuntur cele–

rius inferiores partes Soli v.iciniores., quam superiores remotio–

rcs?

ídem CartesiuS> docet

(2),

dum alíquid movet aliud;

tantumdem desuo motu amittere, quantum alteri . tribuit.

CJUO

puincipio statím sequitur, partes materia! .creli, seui v.orti–

c is , habentis nent-rum in Sole: et.iamsi ipsi SoH V>iciniores ,. de–

.bere moveri eadem celeritate , qua moventur remotiores ; si–

·quidem vicininres ta.ntundem motus amitterent, quantum remo.:

tioribus tribuerent; adeoque i.n utrisque .idem esse motus ,.

ce.letitatis .g i:adus. 3..Cartesíus. d0cet

(3;),

nultum corpus moveri

posse

nisi per circutum, ita scilicet ut aliud aliquod corpus ex.

loco

quem ingreditur e:x;p e,ltat, hocque rursus aliud

éB

atiud us–

q.uc

ad.

ultimum.

Nunc

autem~ de

planetar.um

motibus·agens con-

jlla:

aliquod "obstaculum inve11iant ,

fit ,

rnotus gyrationis in contra-,

" r.ium ,

·&.

tanto vehementius , quanto propinquius fiunt prima} pe¡;--t

,, cussi.oni "· Moyeatur itaque vortex Sol is,

suo motu planetas de–

ferat : cum · in ipsum occurrunt vortiees minores , in quibus moven-.

t.ur

terra

cum

Luna ,

Jupiter,

Saturm1s cum suis. satellitibus

necessario directio gyrationis majoris vorticis mutabitur

contruriam

partem ; eoque magis i.a ''artice

tellm:is, qua.m in vorticibus J ovis,

Saturni, quo telluris vOJtex propinquior'

est

centro vorticis

ma–

joris·

·id

est , Soli.

( I)

Frinc. n.

60.

G2) 2.

p. Princ.

36.

(3)

Ibid. n. 3.