1000000206

505 / 1328

O P U S ··e l::1 L U M VII. 491'
~uando. babee majus fm~da.mentum ~d judicandum -eífe falfam & legl ,div\n~
C?ntranam, quam ad 1ud1candum effe veram., & .Iegi divinre non <:ontra–
i:1a~ ; & confe ter exercet _contraétum., quando judicar, vel prudentet
JU~tcare potefi eífe u~uranu1? _, & malum • Idque ·evin,unt .argumenta ~
qu1b~s P.Gener n fuo Libro D1ílert.6. probat ~ per nullam n~Bexionem po[,.
fe excufari .a culpa formali illum ' .qui fequitur <>pinionem minu~ tutam , quan–
do omnibus hinc inde confideratis habet. _majus fundament·um ad judicanclum
dfe fal fam & legi ·'1ívinre contrariam, quam ad j1,1dicandum ·effe veram.
Magifque faifa apparet fecunda pars illius propofitionis , non eni(ll Colt;1m
peccat is, qui º'm confciel'ttia vmnirw dubia ., aut certo J.iélanti aliquid -e!Je pcccatum
id agit. Sed <JUi i<il· agit cum confcientia .prudenter opinanti aliquid eíle pec4
catum : pejus enim efi agere illud quod pofüi ve judicas effe peccatum judicio
opinativo prudenti, quam id agere, quando es omnino dubius, an lit pecca–
tum: qui enim facit mfllum cognofcens eíf~ malum ) abfque dubio peccat ,
quamvis illud judicium nen fü omnino certum & evidens ., fed , folum prnb1-
bile. Immo pecca'ret, quam,·is judidum illud pofiti V¡UITT non foret opinio pro.
babilis cum fundamento prudenti concepta ; fed foret error temere· conceptus ;
agere enim contra confcientiam femper eft m;ilum, fiv~ confc.ie1uia fit teB:a
fi ve fit erronea ; fi ve lit vera, !ive !it faifa; fi ve fü incul,pabilis ~ fi ve culpa-–
bilis •
§. 'XXVII•
.Solvuntzu [pe,i.ilia fundamenta , ~me anno I 669, P. A ntoniuI Terillus
adduxit pro fententia benigna Probabiliflarum •
l.XXXIX Hlc AuB:or <liligentiffime in Tomo de Confcientia :quzfi. "23. fo.
unutn co1legit omnia , qure in favorern fententi~ benignre alii
.rlixerant, & de foo non pauca addidit; qure omnia in{hurare conatus ·eft in
'f omo de Regula morum qurefi. z. reliqua ex diétis in hoc com~endio facile di..
luuntar: Pra:cipua, qua: P. Generalis in fuo Traétatu enervavit , hic attingemus.
Proponitur prtfcipuu ntum , quo Terillus probat fentmtiam benignam : qui~
alioqt# grav ifjime Doélore; hujus fc.fculi, qui docuerunt licitum -e!Je fequ i
fententiam probab tutam reliéfa probabiliore & tutiore ..
P Rimum & prrecipuum fic propGnit: Si non excufaretur a peccato mortali ,
qui bot:la fide fequitur opinionem direék minus probabil~m ; ·omnes to–
tius Ecclefire Doétores, qui per -centum & amplius annos benignam fenten–
tiam tradiderunt , graviffime peccaifent, quia doéhina foa faifa , & ad for–
mandam confcientiam infufficiente , proximos f uos, qui .eorum attéloritate_direéti funt_,
in peccatum , & damnationem duxiffent .. Nec quidquam poífet eos qma.
fi bona fides non excufat feqwentes eorum dogma, quid talia excu..
f are pvterit ?
Confirmat primo . Quia fi fententia docen.s licitum dfe ufum minus prob1-
bilium eífet faifa, fuotque Auétores, rnrumque bona fide fequaces, a peccato
non excufaret, Deus per inregrum faculum Ecclefiam fuam deferuiffet, iJlamq_ue
periculofiffimo errore ccecutire permififset: At hoc efi incredibile; Deus enun
non minus etiam nunc diligit: Ecclefiam, quam olim ! & femper Ecclefia: fua:
providit de viris probis & doétis, qui erroribus nafcentibus fe oppone~·cr~t ..
Quis ergo credat 3 per integrum faculum reliquifse illam in errore pericu–
lof'.iffimo? 1
Confirmat fe_cundo , Quia omnis opinio ad ~rax i m. ordinata, qu~ licite do~
retur