1000000206

506 / 1328

491. L l B. I I. C O N T R O V E R S I A t.
·~etur in fcholis , & lieris , di: fufficiens regula confcienti~ ad eam fed:antes
a peccato excufandos ; fed opiniQ docens ufum opinionis minus probabilis &
minus tut.r, eíl: ordinata ad praxin ; & licite docetur : ergo hzc opinio eft
regula ad eos faltem a peccato excufandos , qui illam feétanrur , modo eatn
veram putent . Major, inquit , efi evidens; quia fi illa eam feélantes a peccat9
non excufaret , quicumque eam doceret ut praxi ·utilem manifefie peccaret • Minor au-
tem eíl: certa, & confequentia legitima. ·
XC. Pro hac difficulcate enodanda inílituit P. Generalis Diífertationem 12 .
fui Traétatus • Ex illo refpondeo , argumenrnm hoc falfa fuppoíitione labora–
re : _fupponit enim hominem bona fi<le feétari opinionem mjnus probabilem
&: minus tutam in occurfu tutioris & probabilioris , quz illi in aétu primo
magis apparet faifa quam vera, quia conlideratis omnibus fondarnentis , qua:
pro illa , & pro eppofira tutiori adducuutur , h~c illi apparet verilimilior ..
Hoc autem fupponere , e{l: fupponere recn falfam ,· quia P. GeAeralis Diífert.
6. per totam efficaciter probar, per nullam reflexionem po(fe excúfari a cµlpa.
formali eum , qui íequitur opinionem faventem libertaci adverfus legem,
quando in opiilione oppefita frante pro lege adverfos libertatem, agnofcit ma–
jus fundamentum yeritatis, prcefertim ubi illud majus fundarnentum efi: ratio.
nis; vel auB:oritatis & rationis fimul, quia tune prudenter potefi: judicare opi–
nionem ill~m benignam eífe falfam, & legi c:!ivina: contrariam : implicat au.
tem ut tune bona fide illam feétetur, & bona fide exequatur aB:ionem, quam
prudenter potefi judicare eífe lege divina prohibitam; quia agnofcit verifimi–
lius eífe quod lit prohibita, quam quod fit permilfa.
Tota ontrovediz difficultas confifiit in hpc, •m ad feétandani bo–
na fide aliornm minus tutam , n.eceífe fü , ut confideracis omnibus
fund;i is unius & alterius, opinio minus tura. appareat operanti in
aétu primo !impliciter & abfolute verifimilior fententia tutiori, & ab ipfo jtI–
dicetur abfolute vera, an fufficiat quod fit abfolute probabilis in fe, licet ope–
ranti appareat minl:ls verifimilis ? & illud primum eífe neceffarium contendit
P. Generalis tato füo Libro cum omnibus Theologis antiquis & multis mo-
dernis. ·
XCI. Deinde retorquet argumentúm in hunc modum : Omnes antiqui Theo.:
logi ante finem faculi pra:teriti dofüinam Probabilifüs contrariam tradide-·
runt, requirentes ad ufum licitum opinionis minus tuter, -quod illa. fit vel mo–
raliter certa, vel faltem clare verifimilioi quam oppofita : ergo fi illa eíl: fal.
fa, gravi ter peccarum, imponemes fuper capira hominum grave onus , quod
'.E>eus ipfis non impofuit ; _fic enim plurimis peccandi occafionem dederunt :
nam propter eorum falfam dofüinam , habuerunt malam fidem plurimi , qui
~entemias rninus probabiles, & minus tutas elegerunt; quam malam fidem non
habuiífenr, fi doét:rina illa benigna illis tradita fuiífet : li enim ex eo , qued
peccent ii , cjui feétantur opiniones fibi minus verifimdes, & minus turas, re–
ét~ arguitur; peccaviffe DGét0res, qui docentes, licitum eífe fequi opinionem
mmus probabilem & minus tutam reliéta probabiliori & tutiore, fua auétori–
tate induxerllnt homines ad feéhndas eas opiniones ; ac proinde ad peccan–
dum: fimiliter ex eo quod foret faifa doB:rina omnium anriquorum , quod
non liceat fequi opinionem minus tutam, nifi fit vel certa moraliter, vel faltem
magis probabilis quam opinio minus ruta, fequeretur, peccaviffe omnes ami–
quos, qui doétrina fua faifa fuerunt occafio, ut peccaverint orones, qui fecu–
ti funt -opiniones p1obabiles minus turas, qu7"l vis nec effent cert~ moraliter,
nec proeabiliorcs oppofitis ; quod attenta fra::_,1 litate humana , fape aécidere
debui t: Unde fuerunt cauffa, ut fecerint mala confcientia, quod feclufa igno–
ramia potuiffent facere vona •
§.XXVIII.