1000000206

511 / 1328

O P tJ 'S C U L U M V l !. 4~
bus rite confidefatis, ·habet :?quale fundamentum ad judicandum e'ife ufura ..·
ril:1m, ac ad júdicandumoppofitum; ac. proinde in cir umftantiis, in quibus e!l:
dubi'us> an fit ufurarius, vel mm .; .nam dubium merale eft :ontrd.rúrum rationum
ttqualitits , fect-rndum Philofophum , & D. Thamam : Hoc autem eít falfum ;
quia ubi. opwms fcit controverfiam efle in ter Doél:ores, an ralis contraébu fit
uCurarius, nec ne ; nequit e~ercere licite illum , quin prius fibi perfuadeat ,
eum non' e.ffe ufurarium : nam tefte Apoíl:olo : Omne quod non .eft ex fide, pecct..:
tum ifi : 'icleft, omne quod noR elt ·ex diéi:amine confcienticr, & perfuafione ,,
feu credulicare, quod res fit henefta , faltem negati ve, ideft, quod noa lit ma–
la, & Jeg(t di vi na prohibita: hoc aut-.m diétamen, feu hane perfuafionem for–
mare non poteíl homo in illis drcumílantiis , in quibus pofr rite confüleratél
l'lnÍui & alterius opinionis fundamenta, probabilius, & verifimilius judicar con...
traélurn illnm eífe ufurarium, quam vitio uftmr carentem; Et ídem eíl:, quan–
do omnibus confideratis fundam~nta ucriufque fenteati_re contr.ar.iér .funt a:qua–
na in vi movendi; nequ·it eiaim homo prudenter fibi formare <liétarnen quod
~ontraétus fit licims.; quando hab~t crquale fundamenturn ad judicorndum etfe
illicitum ~ Q!1~re tune folum reflexe erit vcrum affirmaire, licicum e-ffe feqqi
opinioncm probabilem minus tutam, quando fuerit verum, illam poH cliligen~
tem veriratis incquiíitionem operanti apparere manifefr.e veriftmiliorem fenten–
tia oppofita., -quia tune folum .poteft operans formare .diétamen , .& perfuaGo:..
nem , quod comra<frus i-lle non fit lege divina ,prohibítus. _
XCVIII. Eíl: autem juxta ciefüinam Pr~pofiti Geaeralis o9fervancfa diffe–
rentia inter opinione.m direéi:am verfantem immediate honeílatem obje-·
élivam, dum affirmat aéi:ionem elfe legi divincr conform€.m , vel .falrem lege
di vina permíífam; & inter opinionem reflexam verfantem immcdiate circa ho..
nefiatem forma-lem a·étus elicieR'di vi diétaminis direéti de honeíl:ate objeéti 1
quod praétice dirigit ad aél:um honefhm1 , & ad illum eliciendum irnf)ellir.
immo ejus hcme!tatem forau.lem coníl:ituit ( evaclit enim aétus hondfos, quia.
clicitur .ex :vi judicii :pra6lici aflirmantis o9jeétum etfe honefium ) Quanda
enim Doétores graves, .dir.e&c affirmam aliquod .objeéi:um eífe lrnneíl:um , v..
g. aliquem contraétum effe Jicitum; & op rans p.aft diligentem veritatis inqui–
fttionern, c•itra pa.ffionem & culpam , fuNdamema .ilLius fententire eífe
cl'lanifefre urgentiora fundamentis fenteAtiz contrarire ; & vi illormn formac
judicium praéi:icum' quo fibi perfuadet' mum contraétum €ífe l.icitum ' & ex:
dfreétione hujus judicii exe.rcet illum oontraaum, non ,peccabit, quamvis con–
·ting~t ilhid judicium effe falfum, arque adeo quamvis contingat., illum con–
traétum in fe ex parte objeéti elfe intrinfece málum , quia major illa proba- 1
bilitas de ho11dhte contraétus adco ex.cedens probahíliratem ,parús oppoíit~. .,. ·
non c0mponitt1r cum pote~tia ·proxima ad judic41adum illum contraetum eífe
illi<:itum ; neque cum .dubio prudenrj, an .lit illit'itus : Ut'l<:Íe licet ·horno exer–
ans ,contraétum ex vi hujus judicii fal(i , reipfa t ranfgrediatur legem, illar
' -t:ranfgreffio non imputatur. hmnini, quia excufatur per jgnorantiarn probabi–
lem & prudentem, qMa fib1 per.fuadet , coAtraétmn effe honefrum , & ex vi
hujus perfoafionis illum facit, non fa~urus , fi judjca1·et efse malum, vel pru,.
-<lenrer dubit~·ret de malitia • . . . .t ~ . . . . ;
At femenr1a reflexa de ufu hato opm1001s m1nus probab1hs & mmus turz
in oc<::urfu tutioris & probabifioris .& .eperand ipfi verifimiliGris , mol\ impe..
.dit poten~iam proximam juJica.ndi contraé'tum i11 um eíse ilfü:i..
tum; immo illam potentiam fupponit., & aífert. Unde dum ag.¡rrriat licltum
efs~ tune operari, affirmat f>Ofse hominem tune bona füle for.mare diétamen .,
quod fibi liceat cxercere contraél:um iUum, quem commun~or, & magis fon–
·dara opinio affir.rnat .,efse il1icitum l .& ufurarium ; qua: 01ffirmatio en plane
Tbefaur. Tbeel, TGm. IV. . . . l i fal..