O P U S C U L U M
V I [,
4''
potfe
prudenter
concipere hoc judicium , quin. pofl:
dili~entem
veritatis inqui–
fitionem citra paffionem
&
culpam hcec pars m aétu primo
rermefentet~r
1pli
abfo1ute verifimilior oppofita: quia nemo poteft prudenter judicare, afüonem
aliquam
e{fe
licitam , quin motiva hoc fuadentia poíl: maturam confideratiG–
nem appareant ipfi
urgen~iora
moti vis fuadentibus oppofitum ; idque non
pro–veniat ex aliqwa paffione , vel affeétu inordinato erga illam partem , fed
e.JCmomentis ma¡oribus rationis
&
auétoritatÍS\ eo ,inclinanti bus.
XIX. Hanc fententiam moderatam mediam inter rigorem,
&
indul~entiam
folide Hatuit Prcrpofitus Generalis in fuo libro , in quo docet , idem faci en–
dum ab ornnibus e{fe in negotio confcientiz , quando dubitatur , an aliqua
3.étio
fü
licita, vel illicita,
&
pro utraque parte f.unt opiniones contraria: Do·
étorum; quod fit a fuperiore in confultationibus negotioru magni
moment~
in quibus refolvere
&
determinJre debet quid fit agendum , auditis confulto·
ril)us.
In
his namque confultationibus-, quamvis fuperior poffit aliquando pru–
denter feqlli fuffragium minoris partis confultorum, qua: fecm.1dum fe eíl: mi-–
noris auél:oritatis
;
nimirmn quando illa
fuum voturn munit
&
comrirobat:
rationibus folidioribus
&
efficacioribus , quam Gnt ratíoncs ,
qt~as -~ars
majar
adducit ad confirmandum fuum fuff.ragium , numqua rn
tamen poteíl: flxne ce–
meritate
&
imprudentia fequi minorem parcem , quando agnokit majorem
partem
&
majoris auétoritatis (
qu~
non folum ol!> majorem numerurn, fed ob
alias qualitates facit majorem aua:oritatem ) adducere pro fuo voto rationes
validiores. Sic ergo , inquit Prrepofitus General is , quod nbi operans agnofcit
dari duas fententias abfolute
&
certo probabiles in fe ( utpote propugt1atas
ab Auél:oribus gravibus ,
&
qua: ut probabiles circumfi:runtur ) quarum una
tutior affirmat certum comraétum effe- prohibitum ; alia minus tnta idipfum
negat; quamvis fciat minus tutam ,
effe
minus communem inter Auttores gra–
ves;
fi
tamen fciat defendi ut veram ab Au8:oribus clafficis , qui i0concnffe
dicuntur facere opiaionern probabilem;
&
aliunde pro illa inveniat fondamen.
turn rationis clare pra:ponderans omnibus fundamentis ,
qll:r
allegantur pro
parte contraria; poterit licite illam fequi; quia poteíl: tune prudenter judicare
illam effe veram
&
legi di
vin~
non contrariam; oppofitam vero, etfi
flt
cot'H–
mm~ior
inter Sapientes,
&
in
fe
hoc paélo fit prnbabilior; tamen effe falfam,
&
imponere onus , quod Deus non · impofuit
;
numquam tamen poteft fequi
epivüonem minús tutam,
fi
agnofcat fentenriarn nitiorem
effe
non folcim ma.–
gis corumunem ínter Sapientes , fed
&
eífe
magis fundatam , i.defi folidiori ..
bus,.
&
urgentioribus nixam fondamentis rationis, quia tune prudentiffime po–
teft judicare, Auttores illos benignos deceptos foi<fe, ac proinde ficut illorum
fententiarn imprQbat,
&
veriffime dieere porefi, fibi non poffe tune probari;
ita veriffime potefl: pronumiare fibi non efse probabilem; quamvis
fit
proba..
bilis aliis . Immo quamvis agnofceret fo1te0tiam tutiorem non efse commu–
niorem inter Sapientes ,. immo nec efse a!que communem ac fentemiam beni–
gnam , efse tamen gravium
&
infignium Au8:orum zqualis fere aua:oritatis
cum Auéloribus fententire benigncr ;
&
inveniret pro hac fententiá
rationem
dare
pr~eminentem
rationibus
fententi~
benigna!
;
tune non pofset
ha.neli–
cite fequi ; quia vel
judica.ret efse falfam '
&
legi divina! contrari
am , vel
- prndenter judicare pofset falfam efse
;
nemo autem licite potefr fequi fonten–
tiarn mim1s tutam , quando judicat eífe falfam , ve! prudenter judicare poteft
falfam eífé
&
legi divina: contrariam •
X~.
Aífori:t
pr~terea Pr~pofitus
Generalis , ad ufum lidtum partís minns
totz"
1:11
occurfn tutioris, omnil'lo requiri, quod omn ibus hinc
imde
coníidera..-–
t)~
pars .illa
in aétu primo appareat operanti in aétu primo
n'otabilit:e~
;
~
cum notorio,.exce!fu
verifimilier
fent~ntia
rutiori ;- quia.
íi
omnib1:1s hmc
indi: