1000000206

471 / 1328

•
G P U S C U L tJ M VIT~ ~57·
enre11tia tutior, ita ut comparati ve ad illam fü tenuiter & exigue veriíi~ilis,
c:>peranci: Altera nirnis rigida, affirmans, nullam opinionem mere l?ro~ab1lem
de honefrate vel licentia aaionis íufficere · ad fecuritatem confc1ent1<E : ac
proinde neminem poíle exercere ·contraétum , de quo funt contraria! ~e~ten­
ti~., an Ítt licitus t quam vis , fciat fententiam affirmantem , eum eífe hc1tum,
eífe communiffim<im inter Auétores graves ; & infuper agnofcat ejus fund~menta effe maxima intra genus probabilitatis ;
foi requiri omnímoda~ c~m­
tudinem ; id fr , reqtúri <1LlOd operans tal ia inveniat fundament a rat10ms &
auétoritatis pro parte rnim1s ttltq, , ut vi illorum ferat judicium omnino ~e~tum de eo quod, ille contraétus fit in fe licitus, .feu lege di vi na non proh1b1-
tus • Duo iíl:a extrema damnata jam videntur a Sumrnis Pontificibus . Extre·
mum quidem indulgentia! , & benignitatis ab Jnnoc. XI. 6). pro.I
politiones damnavit hanc ordine tertiam : Generatim dum five in~
trinfeca, five extrinfeca, quantumvis tenui, modo a probabilitat · exeatur,
co.nfifi aliquid agimus, femper p,·udenter agimus. Extremum vero rigoris danm~tum
v1detur ab Alex. VIII. anno 1690. Dum inter triginta & unam propofü10nes
damnavit haRc etiam ordine tertiam: Non licet fequi opinignem vel inter proba–
biles probabilif!imam • Unde jam ex Decreto Innocen. xr: certum videcu r non
omnem opinionem abfolute probabilem ex iis , qué? fa venc libertati ad veríus
legem , feu ex iis , qure affirmant certam _aétionem eífe licitam , effe fe curam
regulam operandi, feu fuffi cientem ad exCLJ fa ndum a percato operantem fec un~
~LJ m illam ; qu i.a fi concurrat cum opinion e contraria fiante pro lege adverfl)s.
hbertatem , & h;ec fit longe prnbabilior, & nt talis cognofcamr ab operante,
ita ut fob illa comparat ione opin io benigna appareat ipfi tenuiter vel te nuif–
fime problbilis ; jam non potelt hanc in praxin deducere .
XII. Rurfus ex Decreto Al ~xand ri VIJI. jam certum videtur aliquando li –
cicum eíle fequi opinionem fa ventem li bertati adveríus legem, faltem quando
ita pr~ernin et quoad probabilitatem & verifimilitudinem fententi~ contrari~ ,
ttt ha-e refpeétu illius Í1t exigue & tenuicer veri ñmilis ; quia tune Jicet ope~
rans non cognofcat eYidenter aétionem noR elfe prohibitam , nec fü omnino
certus de ipfius honeftate ; prudenter tamen judicar etTe honeíl:am , judicio
:firmo & non vacillante, excl u d~ nte nimirum prudentem timorem & moralem
formidinem ne forre aétio illa Gt mala ; quamvis é'nim refleétens fopra mo...
tivum affemiendi , agnofcat illud non etfe ex fe dfentialiter connexum cum
veritat~ enuntiata per aétum ; ac proinde cognofcat , non repugnare , quod
opinio illa benigna fit faifa , hoc judicium reflexum elt formido pu re Iogica,
qua'! effentia lis eíl affeníui opinativo prout diíl:inéto ab affen fo fidei divin~ ,
& ab affenfu fc ientifico ; & non habet connexi<!>nem cum formid ine morali ,
fe.u timore prudenti , ne forfan fobfü rnalitia tali aétioni , & componitur
cum certitudine quadam morali , quce conícientiam reddit tranqail l m & fe–
curam , quod non peccet exercendo illam aétionem . Sic quando pro parte
benigna favente libertati occurrunt argumenta valida intra genus probabili–
tatis , auétoritatis , & rationis ; & nihil gravis momenti occurrit pro parte
contraria , horno prudenter judicar judicio firmo non vacilbnte rem illam
erre Iicitam , quin ullam habeat anxietatem confcientire · ne forte lit mala ;
& tamen re.fleétens fupra motivum judicandi vere affirmare poteít non re•
pugnJre , quod res illa lit mala . ,Quo in cafu habet fonnid inem logicam
confiíl:entem in aétu illo intelleétus reRexo ; non tamen habet fo rmidinem
rnoralem , .quia non habet moti vum prudens timendi , ne forfan res. illa.
fit mala • Tune enim vere dicere poteíl: : ~arnvis attento metivo me1 af ..
fenfus, qtlo judico rem etfo licitam , non repugli1et ifl:ud judici1m eífe falíum;
tamen ego hic & nunc nullum.. babeo m.otivwm fo.fficiens acl judic:andum effc fa.l.
füm a.