1000000206

469 / 1328

o P u s e u t u M vn.· m
yerfus libertatem- en.pofitiv~ tuta, quia in omni eventu liherat a petcato eum~,
qui illam fequitur, five fit vera, ~v~ fit falfa; femper ~nim efr le om:i~...
rere contrattum' de quo datur opm10' quod fit 0 ufürarms, quamv1s 1lla o¡u–
mio fiil faifa, & contraétus ille in re non íib ufurarius; quia non folt1m eit pec-í
ejatum Jacere aontraaum , ·que1u vere a.ffirmas eífe ufurarium; fod quem fat.
fo tibi perfuades etfe ufurarium • Quia ergo in ·amni eventu eíl: licitum,, int-·
mo & honeflum fe accommodare in ~perando cum opinione affirmante• -.
tam aétionem effe malam.; & fe aocommodare cum opinioqe contraria affitt..i.r
manee illam afrionem effe licitam aliquand·o ·e!l: licimm ; & aliquandG effl it~
licitum ; propterea opi1.11io fa vens libemu:i adverfus legern dicitur rninus ruta,.
& opinio favens legi adverfus libertatem dicitur tutior. _ . .
VI. Unde patet Probabiliíl:as modernos_ falfo fupponerc, vel , opi,.:.
nionem faventem libertati adverfus legem, eífe tatam refpeétu operantis ·~
quamvis ipíi repndentetur uo minus verifimilis·, quam fententia íl:ans pto le-·
ge adverfus liberraeem: quia tune poMtive eft· intuta; fiquidem .tune o~eran~ ;,¡
prudenter judicare p0teíl: illam1eífe falfam , & ·legi divin~ contr<JJ;iam~. ·Under
qui tuna illam fequeretur, feél:aretur opinionem pofitive intu~,am • · (
§. 1,v.
. ,
Sententia benigna de ufu lícita opinioni; minu; probabili; & minus tutif. d_ifputari. · •
potefi in duplici fenfu inter fe ·valde diverfo • ·
VII. pR~terea dum compararur opinio favens libertati cum opinione faven-
te legi, & una dicirnr probabilior, vel minus probabilis quam alia :
Ly m.igis vel minus probabilis poteít intelligi de vel minus probabili in.
in fe, feu de magis & minus probabili refpeéti ve ad commünirntem hominwm;
vel de magis vel mim1s probabili formali rer & refpeótu iplius. operantis. Cum
enim juxta Ariftotelem p1·obabili~ fmt illa, qu~ a Sapiemibus probantur liv~ ap.
t""obantur , feu videntur vera Sapientibus, illa opinio erit probabilior in ·fe ;
& refpeétu cornmunitatis hominum , qu:e pluribws .Sapientibus, vel fapien_tia.
clariorib11s viris probatu[I : illa vero. erit minus prolhbilis in fe 1 qua: paucio··
ribus vel minus clarius probatur : Nam quamv:is probab~litas omnis fumatm.··
per ordinem ad rationem: tamen hoa ipfe quod opinio fü comnrnnior inter
Sapientes, pre?fertim inter magis confpicuos-, przfumiw~ babere m.ajor~ fun–
damenta rationis; quia pre?fumitur tot probos & SaP,ientes viros rrnn con ve-.
niífe in eamdem fenten tiam fine magno fundamento; & qua p-lures & magis
confpicui funt illi Sapientes, crefcit h;rc pr.rfumptio. Et in hoc fenfu fontell'-'
ti~ magis communis inter Sapientes , & inter fapientia maxime confpicuoi ,
przfumitur habe re rnajora fundamenta rationis .
VIIL Eíl:o autem fententia communior ínter Sapientes , pr~fertim inter fa. ·
pientia magis coafpicuos, pra{umatur etfe magis fund-ata , feu habere ·majara.
fundamenta rationis ; fieri pote{t, nt refpec'.itu hujus vel illius hominis in p~r...
ticulari ceffet illa pr~fumptio ; nimirum G ille pofl diligens íh.clium depre–
hendat fundamenta illius fententiz communioris eíle debilia, · & invenia~ pro
parte minus communi ratio nem dare validiorem : tune enim fontentia , qme.
in fe eft ·probabilior, rofpeét.u illius eíl: minus probab.ilis; irnmo refpe&u iflius
non ea proba~ilis; quia nec illi probatur' nec prudenter probari potefr' quilm–
vis enim agnofcat ilJam fententiam probatam five approbatam füiffe a multis
v·ris fapienti bus, q11ibus ejus fundamenta prnpofita func ut. urgentiora opp?–
Jtis; cognofcit r rnen fibi probari non poffo, utpote qui detexitdebiiirarem 11-
orum fundamet1torum ~ quam n'on detexemnt Auétores illi; & idcirco praden-
f f 4 ttr