0000747692

parces definitionis non proprie fe habere vt partes rei,

fed El\uandam folum

íimilicudine~ habe~e

cum parci–

bus rei,quh

habenc genus,& d1ffere.nt1a. ad modum

materia::,& formz,quz

funt

partes re1,qma íicut ma–

teria eft pótentia perfcfübilis .per

form~O: .

fubi.e–

étum illius, ita genus cíl: potentia pcrfeéhb1hs per

d1f–

Serentiam : in hoc enim íl:at ftmilicudo,non

aut.em

diíl:inél:ione,

ide0 folet communiter dici:a materia.

fumimr genus,

differentia a.forma.

174

Ad illud autem quod

affer~ nr

de diíl:inél:ione con–

, ceptuum inter

non eíl: ad rem,quia Ariíl:.non com-

parauit definicionem fon1:1 alem cum obieél:iua,fed de–

finitionem obieébuam,& parces illius, vt

font

g n·1s,

differentia,qua: non

funt

partes definitionis forma–

lis,[ed vocantur panes rneraphyGcre definid cum

~ar

tibus phylicis compo

ti eo modo quo nuper dixi mus.

Tandem contra nos poreíl: adduci modus loquendi

Ariíl:or. qui ; .Met.text.

10.

ait differentiam efíe extra

rationem generis, non eíl: ergo differentia de effentia

generis:vnde 6.Topi.c.3.ait Arift. ncque genm parti–

cipare differentias, neque

differe1~tias

genus

7.Mer• .

c. 1

2..t~xt.4

z..dicit differentias non poni in racione ge·

neris, &c. id eíl:, neque genus

~{fe

de eífentia differen–

tire,neq;differel1ltia de effentia generis,fed qure re ipfa

liabenc eífentias vel partialesaliquomoda diuerfas in

re ipfa aliquomodo diíl:inguúrnr:ergo genus,& diffe–

rentia,qure ita fe habent diftinguútur all:u

parte rei.

Ad hoc argumenrnm fabricacum ex mQdo

loquen~

di Arilt.reíp.cu.m P.Suar.genus,& differentiam dicere .

effentias feu rationes effentiales diuerfas fecundíí ra–

tionem, non autem fecundum rem, arque hoc modo

genus dicitur

Philofopho

effe

excra racionem diffe–

rencire,& differenriam effe extra rationé generis,quia

vcriufque ratio ira menre cócipitur,aut

pr~fcinditur,

';C

fecund,mn earn prircilionem,& abíl:raél:ioné neutra

in alcera formalicer includacur, ad hoc nó eíl: neceífe

vr re ipfa diíl:inguárnr in vna,& eadem re,fed ex parte

generis fatis

e(~,quod

ratio eius vt rali cóceptioni re–

fpondet non conftimatur intrinfece per differentiam

diuiliuam eius,&confequenrer v'r poffit in re inueniri

abfque tali differentia ration.alis Gmilis illi,qure iden–

tificarnr cum hac differenria rationis vr eíl: in equo:ex

pane auté differéti<i, vt genus dicarnr etfe extra ratio–

nem eius facis eíl:, quod in eo prrecifo conceptu obíe–

él:iuo nó inclndarur '-onceptus obieél:iuus generis,fed

concipiarnr differencia ve aél:ns generis

oqmino ratio–

nc diílinél:us,atqlle hoc etiá fatis eíl:,vt genus,

dif–

fcrenti a dicantur cóparari vt poten tia,& aél:us effen–

tialis non fecundum rem fed fecundum rationem tan-

tum; nam qualis eíl compoíitio cales e!fe debér all:us,

potentia,efl amé hcrc compofitio rationis ve fopra

diximus;eodem ergo modo dicitur componi vnú per

ex genere,& differentiafecundum rationem,& non

fccundum rem,&'ideo tale

com~oíitú

ell: maxime per

4\rnú ,quia componeotia

re vnú fun t,& fecllndum

racioné per

comparanrnr,& fobordinantur,

hoc

fenfu dixit D.Tho.

7.Met.led:.

2.differen tiá non addi

generi ve diuerfam eífenciá ab illo, fed ve contentá in

eo implicite,licut dererminacú conti r1etur in indeter–

minaro,& hac de caufa

eis componi vnum per

fo.

176

Ad id aucem quod dicirnr genus nón effe de ecren-

tia differentia:, dico d'uplici ter nos poífe loqni

ge–

nere,

diíferentia: Primo ve

parte.reí exiíl:unt,

fe–

r.nndo, ve per intelletl:um prrefcindicur. priori modo

cum ge11tls,& <liffcrentia non diftinguátur in vnaqua•

e¡

lle

fp ecie>genlls,& differenria candem habent effen-

...--~ t

P,~cies,

quarnuis diuerfo modo illa figni-

centur

p~r

co -.. ptus, aut per verba

fig~ificantia

ge-

fl tts,&

dtfferemiam, vr D.Thom. nuper citaras dixir,

a~q ne

ha:

modo genus provt in re e ·1tl:u includit

d1fferem1as.ºPpofitas provc eíl: in dincr ,

,.~~iebus,

qttomodo

QlCUntlU

in genere latere a!'llliUO

~:Pnes :-

etiam

dixic

Ariíl:ot.

10.Mer.c.t 1.text.14. ge(jus

provt in vnaquaque fpecie exiíl:ens,& diuerfom,&

di–

íl:inél:um raliter eífe

fe ipfo provt eíl: in alia

neque

obílat quod differencire illz oppolirz fint,quia genus

.fic cóíideracum non habet realero vnitatem, fed mul–

tiplicatur eius formalis vnitas in diuerlis fpeciebus,&

ideo in eis poteft oppoíitis differentiis aél:uari,'lel po–

tius eis idemificati : fecundo autem modo

rnagis

, proprie,. ac víitate loquimur de genere,& differentia,

ve fubíl:antia abíl:rall:is,& prrecifis cóceptibus nofüis,

lic

folum

illud. dic'irnr effe de eífencia vniufcuiuf ..

qDe, quod per

neceífarium eíl: ad formalem racio–

nem,&

coníl:imtion~m

rei concepcre,& hoc modo,vt

diél:um efr,&'differenri:e diuiliure non

fnnt

de effentia

geoeris,nec genns de elfenria dilferentiatum: tamen

rota hrec diftinll:io,

prredlio cíl: per operarionem

inrellelh1s ad quam dicit habicudinem feu eam in–

uoluic ( vt coníl:at) elfentia, qtiando nominibus ge–

neris, & differentire fignificamr.

n '

1I l. '

'<...._VJESTiq

Vtrum

Differentia

Jit

per/eflior genere,

quod contrahit

T 1

Sententia

aduerfariorum proponitur.

T dtulus qureíl:ionis inrelligacur, & fciamus de

quadifferécia loquatur qu<tíl:io,aduerte eífe duas

differencias , alias exuahemes , alias limitantes : ex–

trahentes fuot

illa:,qu~

fuperaddunt generi

perfel\:io~

nem di_uerfre rationis,& diuedi gradus,verbi gratia ra–

tionale addit animali rationalitarem,qua: euehit ani–

mal ad gradum imelleél:iuum, eleuatque illud ad gra–

durn

perfeél:iorem, ideoque hre differentire eleuan–

ces feu excrahences nominamm,quia quaft extrahunt

deuantque naturam ad altiorem gradum e!fendi:alia:

vero funt differentire, qua: vocamur limitames, quz

folum

limitanc,& determinan eperfeél:ioncm generis

intra eundem

gra~um

:v.g.in

differentiis fpecificis An–

gelorum eífe intclleél:iuum cum tali perfell:ione,vide–

Jicet ve quamor, vel ve qninque, & etiam grados ani–

malis in Talpa,& in Oíl:reis,qui non eleuant ad altio–

rem ,

perfeétiorem eífendi gradum, frhantum, ve

diximus, gradurn generis determinant qua: doéhina

fumicur ex D.Tho. 1.p.q.5.arr+ad

Qgibus polids,

tic. qureft.

n~n

qurerit d rima differentia,fed de hac

fecunda,quam limitante n · nparnus,de prima enim

qure eleuans, auc excrahés dicit '".nulla difficultas eft.

Prima fententia a!ferit different

trn

limitantem ef-

.i.

imperfeél:iorem genere,fic Serna

1 •

Logica, traél:a–

tu de differentia vt

ell:

pars definition

»,&probar~~·

Primo, volitio libera e(t genus ad

'~ mnes

volmo-

nes liberas,& voluntarias ram bonas, .uarn

m~a.wl_.r.iií"'il..1-~~.._

differcntia conrrahens volitionem

rauam

peccaminofam volitionem e

perfeéHor,

quam

valido libera vt Ge,

q~non

lit

mala , hrec vero

malam coníl:icuat v4'Crónem ralem, vnde potius di·

cenda eíl:

imper~o

fui

generis quam perfeétio

il-

lius,cum dete minet illud ad eífeimperfeél:um

pra-

ut1m:

cr ·

~lis differe ntiae~

imferfeél:ior

f~~

gene-

' re, &

·ro

argumentum fien pocell: de cognmone ve

licrefi ·cél:u falrre cognitionis.

Secundo, quia in fpeciebus animalis plurcs funt

adeo irnperfell:re vt multis fenfibus careant,vt de

Tal-

P. ·

),& Oftreis, &c. docet: experiencia : ergo in his im–

erfeél:ius reperitur genus animalis,fed hoc

~on

pro·

l1enic nili ex differencia ergo differemia eíl 1mperfe-

étior genere.

. .

Confirmacur, quia in his

fp~cicbus lim1tan~1b~s

differentiis confütutis nihil inuenirnr perfeéboms

przter.