(.
2.88
Logica
'Dif
p. I I
l.
De
Genere.
--
--.----------------·---
Q_y
.&,
s
T
I
o
I
I.
~tt
jit
definitio
Gmerió.
J
TRes definiriones folem cornmuniter tribuí Ge-
neris. Prima lic fe habet , eamquc-cribuit Por–
phyrius cap.
1.
prredicabilium bis verbis: alío modo
dicirur genus idJub quo fpecies collocanmr. Secun–
da definitio eíl:,quam ip(e Po_rphyrius paulo poíl: eo–
dern capire in hunc modum proferr,Genus id effe di-
cenres,quod de pluribus fpecie differentibus hoc ipfo
quidquid eíl: prredicarur,vr animal: alía definido eíl:,
quam e!fentialem, reétárnque elTe iudico,& hoc mo–
do fabrícarur; genus eíl: id,qnod
eíl:
ápmm ad eífen–
rlum in pluribus fpecie diíl:inétis in eo quod quid. vel
ell
vniuerfale ad inferiora fpecie difrinéla in eo quod
quid. Prirnam,
&
fccund:im definicionem propofuit
Porphyrius,
&
fecundam rranfcripíit pene eifdem
verbis ab Ariíl:orele in Topicis, íolum cnim mutatur
illa parricula, narnm, quarn pofuit Arifroteles ,quia
Porphyrit1s pofuit id,quod prredicarur. Sed quia ver–
ba in definitione non rlicunr aél:um,fed aptitudinem,
Vt clarius eífentia definiti explicecur' ponitur
a
Dia–
leél:icis Ariíl:orelis veíl:igiis infiíl:entibus illud:natum
eíl: prredicari, &c. Prima definitio folum cribuicur ad
cognofcendum przdicamentalern ordiné,in quo fpe–
cics íub genere co)locarur, ideoque nó 3girnr de illa.
2
Prima concluíio.Secunda definitio,cum detur per
pra:dicabilirarem, qure non eíl: eífentia, fed attribu–
tum Vnillerfalis, non eíl: eífentialis, fed de(criptiua;
ficut elfet defcriptiua definí cio encis,li per bonitatern,
aut verirarem tribuererur, qua! enris acrribura funr;
quod autem prredicabiliras non
iir
eífenÚa,{ed auri–
burum
difp.deVniuerfalibus in communi
l:uc
proba–
tum
maner;imú ipfe Porphyrius id alferir,durn dicir,
genus defcribentes, vbi verbum illud, defcribente ,
non definicionem elfentialem, fed defcripriuam
G-
gnificar.
.
3
Secunda concluíio. Tercia defini tio cíl: effenrialis,
quia explicar genus,quod eíl: definirnm, per prredica–
ca
elfenrialia illins.fcilicet per apticudinem ad multa
eíTentialirer
&
fpecie diíl:inéta in eo quod quid. fic
pro,Patiorrs dialeél:ici.
Explicarnr definirio :
prin~a:
illz
parricula:,aptum
.tffeinmnitú,fignificant rationem genericam huius de–
' .finiti; quia cum Vniuer(ale vt íic lit genus ad quin–
oue,Vninerfa!ia,
qu~
a
Porphyrio
quinqu~ przdica~
u ..
·¡~~ntur,ideo
in hac definirione generis, quod
..
1
.~eíl
prim Jpecies Vniuerfolis, crquo iure ponicur vr
~
/
genus ipfu \yninerfale,{eu definicio illius.
Loco
diff
;nci.-e
ponunrur
ill~
paniculx,differen–
tibmJPecie in e
·.~uod
quid,
id
eíl:
differenribus,
&
di–
.íl:inétis eífenria
~r,
ve
homo,
&
equus, leo, &c.
font;
n;.:¡m inrrin
·~'l
ratio gencris, per quarndiíl:in-
guirur ab fpc:cie eíl:
lfpicere inferiora,quéf: differunt
elfenrialiter;id efi,qu J¡abent diíbnél:as e!fentias,
&
diilimilirndinem
fo
il · hoc enim vocatur diffcrre
fpecie, qui
bus
verbis,
ve
1
~~rt
communis Doétorum
fenfos,O.Th.Duce.opufcul:"'~
natma generis,claudi–
tur propriilima ratio coníl:itt iua generis, quarenus
differc ab
fp~cie,
videlicet qu
·~genus
cornmunice-
turs& prxdicetur inada::quace d
'»ecie, fpecies vero
ad~quate,
&
eífentialiter de ind ·
.~~uo
proedicarnr:
&
ratio eíl:, quia genus non eíl:
total
._uiddiras'& con–
.,.•
.-1t11!._.•.¡-.~-::,c~ptus
adcequarns eifentialis refpeél:
..,nferiorum,fpe .. '
c1es vero e{l: toca quidditas '
&
adxq 'atus conceprus
cífe.nrialis indiuiduorum,quia vlrra fpeciem nihil re-
pemur elfentiale in indiuiduo, cum indiuiduatio,
quam
f~lam
addit, fopra fpeciem indiuiduúm, non
fi.r
pra::dtcarnrn eífentiale.
J
QB.odauccm
comineacui:
hrec
ratio in
illis
v~·-
l1is.
. l
\
'
\
.\
de pluribU6
differetibm
JPecie,po6tis
in definitione,pro–
bamr fic,quia qui<lquid pra!dicarnr de pluribus
diffe~
remibus fpecie,non poteíl: eífe tora elfentia,& quid–
ditas illarum,quia cum fpecies habe>ár diuerfas eífen–
tias totales, vna Cola total is non poteíl: de omnibus .
illis ada:quate,
p.ra-dicari, quia illa effentia, qua: pra!–
dicamr de illis eíl: id,in quo conueniunt effentialiter,
cum
lit
cornmune ipíis, fed non folum conueniunt
eífentialicer,fed etiam eífentialiter diftinguumur,
& _
differnnt: ergo :i.ddunt aliquid proprium vniufcuiuf-
• que ( per quod differant) diftinétum dfentiale
ara~
tione communi: fed illud per qOod differr elfentiali–
rer vna fpecies ab alia,eíl: pi:a:dicarum e[[enriale:ergo
pra:rer rationem comrnunem,,qua: vt genus prredica–
rnr de fpeciebus, datur in vnaquaque fpecie aliquod
pra:dicatum eífentiale quod non
lic
genus:ergo genus.
non eíl: toca eífizntiá fpeciei, Gquidem fpecies habet
pro eífentia ipfum genus,& aliud pra:dicaturn elfen–
ciale differemiam, nimirnm, quam de foris EJUali ad–
uenientem addit fupra genus fpecies, ex qui bus vni–
tis coal efci r fpecies.
Illre partícula:,
in eo qHod quid,
ponuntur vt genus
6
diíl:inguatur
a
differenria,proprio,
&
accidenri, quia
differentia non prredicarur in eo quod quid: fed in
quale quid:proprium aurero
&
accidens in quale orn–
nino accidentale,quibus completa manee differentia
generis.Nihil aliud fonanr iUa verba,
in
eo quod quid,
niíi quod genus tam quoad modú fignificandi, quam
quoad rem
ipfam
íigmficatam przdicecur
vt
elfenria~
feo
eífentiale confritmiuum inferioris) vnde folum
genus,& fpecies propter banc rationern diétam in eo
quod quid prredicancur; ditferentia aurem quarnuis
fit de elfemi1 fpeciei,
&
prredicaturn principalius ef–
fenriale illius, ideóque appellari poilit prredicarmn
in quid,vt appellat Ariíl:orelc:s 1.Top.cap.1.&7.Top.
c.2. cxterum quia fecundum modom lignificandi
ex–
plicatur per cerminum cónorariuum,feu adieétiuum,
arque adeo per modurn alteri adiacétis,
&
qualifican–
ris,inde eíl:,vc non in eo quod quid, fed in qnale prz–
d1cetur;quod cófirmauic Porphyrius
a
poíl:eriori;narn
inrerrogáci,quid
lit
homo?apre(inquir)rdpondemus
11
eíl: animal;inrerroganti aurem,qualis eíl: horno? apee
dicimus eíl: rarionalis ; lignum igicur_
efi
per illum
modum fignificandi,quali qualiracem denocari.
OE:are Ariíl:oceles lib.5.rnet. cap.i8. agens de dif-
7
ferenria,lic air; pra!terea quod primurJ
111
rarionibus
ineíl:,quodque in qua::íl:ione quid eíl:, narum eíl: pra!–
dicari, id genus appellamus,eius differentire qualira–
tes dicuntur (
&
paulo pofl:) e·ius enim differentia,
&
qualiras eíl:; quz loquutio folum quoad modú figni–
ficandi, vt diximus, deber interprerari; quia quoad
rem lianificararn differentia eíl: propric, ac vere prre–
dicatu~
eífential'é,
&
ideo ad d-enorandum,vel expli–
candum modum Gonificandi ponitur in quale,
&
vt
denoretur res lionfficata ponirur in quid , dicendo
differc:ntiam pr:dicari in quale quid.
1
Genus vero cum non folum quoad rem lignifica*
8
tam:fed eriam quoad modurn íignificandi
lit
elfenria·
le prxdicatum,
&
elfenciale cóíl:iruriuum inferiorum
fignificatur per illam parti'tulam,in eo quod quid,ira
vr parficula
eo quod
denotet rem lignificatam, parti–
cula quid,Ggnificet modum concipiendi generis.
Ra–
tio aurcm
a
priori eíl:, quia
a
nobis differentia conci–
pfrur ve forma conrrahens, aauans,
&
dererminans
genus exiíl:endo extra effenriam illius; genus aurem
cognofcicur vt Cubieaum d1fferentiam recipiens,
ar–
que adeo non mirum
fi
differenciam lignificemus
pcr
modum alteri adiacentis, ac per confeqnens per mo–
dum qualiratis qualificanris; ficur concípirnus albe;
dinem adiacere parieti, genus autem per
modum
ef
...
fencia: ,
&
fubfiancia=, ac proinde per
.mod~m
per
fe
ftamis
in
eo
quod c¡uid, vt videre efr m
Aníl:orele
1.Top•