Phyíica Difp.X.
tione ;
li~ni6cans
pca:tec internas pa:nas dari cor–
mcmum, ab ex1cinfeco agente proucniens,qua: pcena
maximi: ignis cruciauu
eílc
potdl;vnde in fubfequen–
tibns verbis Íententiam Ocigenis damnat , illamquc
imdligic ad illa inania verba pminere , propter qua:
vcnit ira Dei in.filios diffidentia:,qu:c folum lunc
v~r
ba fana:
~oéhin<;
contraria.
Hanc verimem criam docet Augufi.lib.11.de Ci–
uitate Deí,cap.9. & omnes Dollores Eccldia: nullo
dempco tandem eandcm defendum.
1o.z.
Denique addi poccll Innocentius tectius lib.4.de–
contemptu mundi. cap.6. Vbi pcenas infemi a!fcrit
c!fc igncm cocporalcm' quia
a
corpore proccdit, licet
\'!
recipitur in anima aliquid fpiritualis ordinis lic,
condudicquc omnia qua: in fcripcura de hoc ignc in–
ferni dicuntur , ad licceram ,
&
non per mctaphoram
c!fe
inrelligenda,
~od
vero ignis ille non moraliccr, fed phylicc
operando crucict (inquo vidccur lica e!fe, ac collocaca
d1fliculcas) probo expcndendo illud Luca: 16.
§1.!!.ia
crucior in bacjlamwia¡nam
li illa funt verba hillorica,
fatis lignificanr, igncm ipíum realiccr,
&
verc crucia–
rc animam fcparaearn,
&
confequenter cciam dxmo–
nes;li vero Íunt ve1ba parábola:' ve parabola habeat
fundamentum , etiam íupponunt Spieitum cmciari
vere
&
realiter ab igne,qu1a ealis parabola diéb efi,
ve cognoícamus fpimum non mecaphoricc, ícd vece,
& reahcer cruciari ab ignc,ve fanéli doccnt;vnde licl:t
parabola lit cicca peefonarn, nihilominils vece lignifi–
cac cruciari damnatos,ve lides docec,ab ignc.
10
3 , Idem fumicur ex illo Matth.15 .Ice in ignem a:ter–
num qui pacatus el!: Diabolo, &c. non cnim paracus
cll nili,vt realirer torqueac.Vnde íubiungicur : Ibunt
hi in íupplicium a:cernum, & Mauha:i 3. dixic idem
Dominus:Pa/e..u
111'/tm,
id ell, reprobos,
combur11,
i!(.ni inex1ing111bilí;
&
1.adThclfalon,
1.
aicPaulus:
In
flamma ignis damu vindiElam eu, qui non no11e–
rum
Drnm.
Apocal.4.
Crucíabi111r igne
&
f11lph11re,
&
e.Etidem facis lignificacur Iudich
16.
Ifaia:
66.Ec–dcli.7.& facir illudPfalm.10. Et ipli fanéHEccleliz
Dod:oce' hoc apercc faeencur, ve Cyprianus, qui vo–
cat ignem infernum flamrnam verc cruciancem
'&:
crcman11m:& Augufi.1 1 de Ciuic.Dei, cap.1p.dicic:
fpirims cruciari ab igne míris , ícd veris modis ;
&
fubiungic: Ípiritus illos accipcrc ab igne pa:nam; at–
qui non Jiceremr
a
D.Augull. veri: ab ignc cruciari,
fi
folus Deus cfficerec illud íupplicium ad przfenciam
ignis,ve fupra cxemplo chirographi dcmonll:ranimus:
ergo diccndum efi non moral1cer, fed phylici: operari
cruciando pra:cipui:,quia
li
íolus Dcus ad pra:fenciam
ignis cruciaret , cur micarecur D.Augufi.
&
alfercrct
clfe ineffabilem ,
&
inincelligibikm 1 pa:nam illam;
durn ait,vcris,
quamui~
miris modis etiarn fpiricus in–
corporcos polfe pcena corporalis ignis affligi ;
&
ali–
bi,miris
&
inclfabilibus modis accipicnrcs ex igni–
bus pa:nam,quia non el!: ineffabile, fed maxime in–
tclligibilc, qnod Dcus ad pra:femiam· ignis affligat
damnacos,folum cnim incffabile di: , quod ignis cor–
poreuscrpcicc vece,& phylice damnatos fpirícus:ergQ
ex vcrbis Augull:ini, & exadmirationc tanti Doél:oris
colligimr manifefii:, ignem illum non e!fc caufam
rnoralcm calis combufiionis, ccuciatus
&
cremacionis.
De Potentiaobedie11tiali.
ni, & fcnfus, qua: in hoc porifiimum diffcrunt, qnod
vna el!: ex fola interna apprchcnlione boni amiffi, alia
ex immiffione alicuius mali ab aliquo cxcnníeco
agente ; ha:c amcm principalitcc ,
&
quali d!Cntiali–
tcr el!: pcena ignis, quia non credicur
dfc
folum im–
medíaee
a
Deo line aliquo inlhumemo , ncque el!:
aliusJ agens cui ita poilir CCcundum Scripturas illa
pcena mbui licue 1gnis: ergo ealis pama dl per cffi–
cienciam veram phylicam, & rcakm ignis.
Vrgcrur, quia Pacrcs adduél:i ccnfcnc fpiritus ab
igne corqucri ,
&
cremari adiníl:ar corporum ex quo
maximum augmcntum cali pa:nre accrcfc1c,quaccnus
in Ípiricum damnatorum ignominiam,
&
maiorem
confulioncm redundae, quod agentis infimi ,
&
cor–
porei, ve efi ignis all:ipni,
&
coaétioni ita fobiician–
mr, fed 1gnis corquec corpus vera;
&
phylica effcllio–
ne: ergo ita cciarn da:mones cruc1at vera reali ,
&
phylica aaione, non tanmm immediaci: cfficiendo
intdleltionem, & apprehcnlionem, ícd eflicicndo
o~icélum
apprchenlioms. Pr:Eterca,quia veea
a~ionc
reali incencionali cruciac eciam da:mones , ad quam
necelfaria el!: cciam potencia fupra vires naruralcs
ignis, lcilicet imprimcndo Ípecicm aliquam imel11gi–
bilem , ve! pcr concurliim cffclliuum apprehenlionis
inccllcll:us,vel ctiam ad ipfam crifiiciam,& formalcm
dolorem voluncatis concurcendo ; in quibus omnibus
ver/:,
&
rcaliter agens ell non morale • fcd phyúcum:
ergo faifa cft fcntcntia aducríariorum.
Tandcn1, qma impercinens efi illa cauíaliras roo-
1
of
ralis in infcrno ad pra{enciarn ignis
line
co , quod
ignis aliquid operaretm ; ad quid enim dcferuiret
ignis
l
fnfficiebat cnim. ve ipíe Deus opperarctur linc
refpeélu aliquo ad
pra:lenciar.i ignis. Pra:cipui:, quia
moralis caulalitas quam aduerlarij
dicun~
conuenire
huiuGnodi igni fcjlicet, quod Deus opcrccur ad pra:–
femiam illius in damnacione, non videcur íatis ad íal–
uandam proprictacem loquendi facra: Scriprua:,Con–
ciliorum ,
&
íanélorum Pac1um , e!fccque Ecclclía–
fiicum dogma riíui Philofophis Gencilibus exponcrc.
qui cum Arill:otelc nullam aliam moralem caufalita-
tem agnoícunc , nili eam quz
lit
confnlendo, impe–
rando,imperrando, rationibus pcríuadendo, atque in–
duccndo agcus liberum ad aliquid opcrandurn , pee
Philofophia natmalis aliam caufalitatcm mocalcm
approbauic,nili quarn explicuimus.
Dcinde , li in nacuralibus accidcns el!: infüumen-
1
o6
cum ad operandum phylicc fubllanciam in vircucc
cauía: principalis, ve rnulri ex aduerfarij dicnnc,
&
fupra
a
nobis probacum rclinquicur' cum fubfiancia
lic
fuperioris, ac pcrfeélioris raeionis, quam accidens,
a~
pr?inde
vid~cur ~!fe
produél:io fubfüntia: fupra
vires 1plius acc1dcnm , & hoc folum qma el!: virtus
fubfiancia: ab ca nacuraliccr dcpendcns in clfcndo ,
&
in agcndo Úmul;curcrcacura:, quia funt parcicipatio-
ncs dinin::i: íubll:ancia: dcpendentes ab ea, cum in eí–
fendo,tum in agendo non potcrunt
a
Deo infirumen–
talicer clcuaci, ve fua aéliuicatc obedicntiali phylicc
opcrcntur cffcllum, etiam li illc cxccdat capacicatcm
naturalcm talis crcacurre;Vnde igicur talis deuatio re–
pugnabit
?
nam oracis
&
fine \proba'bililbndamento
dicicur ab aduerfariis ad phylicam infuumend elcua–
tionem nccdfario requiri , ve cffeél:us íecundum ali–
quam df'endi racionem , fcu modum refpiciat ipíum
iollrumcncum tanquam pcr fe caufam principalem.
a
qua pcndeac;id enim racionero vcri,
&
proprij pl'in-
104
Ratio aacem huius vcricacis non el!: alia nili ordo
diua: iull:icia:, quam nobis fuflicicntcr rcudauic Dcus
per Scripturam , & íanél:os Pacrcs; non cnim frufira
il~un:1
ignem corporeum pra:parauic in gchéna, fed ad
vmd1él:am malefaa orum liue Angelorum, liuc homi–
!1m~,
at non poteíl: intelligi vera pa:na,
&
afliél:io ab
1llo.1gne
pro~eniens
, nili per veram aliqnam rcalem
aélt01~c'.1'
ad 1\lam concnrrat pr:rcipu
e,
quia ccrmm
cft
d11phcem elfc
damn~torum
pcenam,videliccc dam-
cipij inll:rumencalis potius afficicquam perliciac.Talis
•cnim dependencia ex fua natura arguit rationem cau–
f;r principalis partialis . non autem racionem infiru–
menti;
&
indc cfi qnod in fcnrcntia P.Vafquez non
lit
infimmenrum intellcllus ad vilioncm beatilicam,
fcd caufam partialem principalem.Scd ignis nó pocell:
c!fc