1-It/
Phyfica
Di[p.
X.
poíiit: ergo nol\l'.epugnat humanitaté
e
hrilli cleuare
ad fupcrnacuralia opera;dl: enim eadé ratio,
&
li
fun–
damenta aducrfariorum aliquid probarcnt, In vnluer–
fum excluderent omnem efficicaciam creatu1a: fupra
nacuram fuam,qnod minimc allerendum eíl pra:cipuc
in Chriílo Domino cui hoc multis titu\is conueaiebat
primo,ob dignitatem perfona:,1. ob Doél:oris munus,
l:C
officium,nam cum Chrifl:usdocet nouam,& fuper–
naturalem lcgem, oporruit vt Doltrinam fuam diui–
uis iignis confirmarer,& pra:ferrim curu fe De_um, &
FiliumDei effe dicem debuit hoc opcribus ofl:endere;
vnck loannis
5
.inquit Chrifl:u
s : Opera,qua: dedit mi–
hi Patee vtfaciam ipfa funt, <J.Ja: tcíl:imoniwn perhi–
bent de me.
Minor prima,& pra:cipua efl:emdens,quia nihil ell
potentia obedientialis,ni!i potentia ad opera fupra na–
turaft!ex fubicél:ionc ad cleuationem diuinam ef!icien–
dam,fed talis potentia,Íeu,¡.oteílas humanitatisopcra–
bacut miracula fubiiciendo fe , & obediendo diuina:
omnipotemia: elcuanti illam ad rnlia opera pcrpman–
da:crgo erat potentia obedientialis aél:iua;confequen–
tia prima cll euidens,quia Chrilli humanitas erat crca–
tura.fcd in Chrilli humanitatcdabatur potétiaobeJié–
tialis aébua ad opera fupernacuralia, & miraculofa cf·
ncienda : ergo in crcacura dabacur potcmia obedicn–
tialis adiua.
!J6
Secundo infurgo etiam contra fupra didam rolu-
tioncm ex Sacramentisnoua: lcgis,qua: cerrc cfliciunt
gratiam fanél:ificantem,& non clliciebant illam mora–
liccr , fed phy!icc : ergo faltem in his clacur potentia
obedientialis altiua phy!ica.Minor lic probatur(contr&
P.Vaíq.
&
alios docentes folum moraliter concurrere)
quia co modo Sacramentum Baptiímatis infundit gra–
tiam,quo cxtcrius corpus hominis abluit, fed non ab–
luit aqua Bapti[matis corpus extcrius moralitcr , C.:d
phy!icc: ergo etiam infundit gratiam non moraliter,
fcd phy!icc. In hoc fyllogiGno Minor, & coníequen–
ria ÍUnt euidentcs. Maior autem in qua cfl: diflicultas
cll
cxpreffa fentent. S.Sylucfl:.Pap.(apud Niceph.lib.
7.
hifl:or.c.J6.)
loquentis ad Confl:
antinumMagnum
acccdcre volemcm ad Baptiúnum,ibi.Ha:c aqua, Im–
perator,diuina virtutc per Inuocationé viuilicor Trini–
tatis concepta licut exterius corpus hominis abluit, ita
interius animam mundat,& fplcndidiorcm radiis íola–
ribns eflicit.Sic ille.
Item Leo Papa [crm+ de natiuitatc dicit, homini
!J
7
renafcenti Baptiímum
e(fc
inflar vteri Virginalis, ec"
ccquomodo maior noílri fyllogifmi cxprcísc traditur
a
Syluellro Papa: ergo. Dcinde illa verba Leonis có–
parantis Blptifma cum vtcro apertcdcmoníl:rant cfli–
cientiam illius non e!fe moralcm, fed phy!icam, quia
vterus in nullius fentcntia rnoraliter,Ícd potius phy!icc
producit fcetom. Chryfoftomus ctiam cadem compa–
rationc vtirut homil,
15.
in loan.
ibi.'i'(i11um iam na-–
turt1. noflrtt intexit11r opijicÍllm
a
Spiriw Sané/o
,
&
aq11a,quodcnim ejl matrix embrioni,hoc cjl fiddirrq11tt.
~ibus
vcrbis,
&
cornparatione illa modum eflicien–
ti:e phyiica: dcmonílrat.
9
g
Clarius Cyril.Alex.noftram veritatem dcclarat lib.
•
1.inIoan.c.41. ibi:
Sicut enimviribw ignú imenrim
rrqua calefaéla calorem ejficit non a/iter qllam ignú:
ficSpirim• Srrnfti operariomm ad ditiinam aq11.t
rt–
formanwr virwtem q11a
Bapti~arum
ttbj/ergllnt,
&
-graria il/11flr11n1.
Vbi codem modo nlfcrit Cytil. aquá
calorc •feu virtute acccpta ab ignc hoc
ele
calefaél:am
c.alcfacere,& igné calo em producere, ac aq'uam Bap–
t1fma_lcm producerc gratiam in anima, fed nullus po–
tell a1cerc
aq~am
calefaél:am per calorcm ignis,& ig·
nem perpropnum caloremcalef.icere rnoralirer, & nó
phyfice:cr~o
fimiliter
~ó
potell did D.Cyril. (qui có–
paratllaptifl?:)U~
cum igne quoad modum produél:io·
De
Potentia
obcdientia:i.
nis) folllm vellc tribucrc Sacramentis caufalitaterh
moralem,Íed potius aílcrcndum ell, ex verbis 1lli us,&
ex !imilirudine, qua vtitur aílcruille S Doél:orcm prn–
ducere aquam Bapuii11alem granam in anima phy!i–
c1:,& non moralitcr.
Vlcimo pcrfuadet
eflic~citcr
hanc vcritatem mo.dus
loquendi Concil.Trid.íct1:6 c.7.vbi annumerans cau–
fas gratia: dicit Baptiírnum effc infirumenralem cau–
fam eius,reliqua autem genera
caufarum,qu~
numerat
modo loqncndi íimili ei quo loquirur de Sacramcntis,
Cunt phy!ica, & propria,& non moralia folum, itaquc
caufa principalis efliciens' caura formalis '
&
lioalis
quas ait concurrere abfolutc ad íanél:ificationcm iufü
dicendo iimpliciter cílecaufas, non funt morales, ícd
phylic.c,quia Dcus qui cft caufa
p~incipalis
phyficc,&
non moralirer iufl:ificat animam dlicientcr, item gra–
tia fanél:ificani>" non moraliter folum, fed phylice for–
malirer ' hoc eft in genere cauror formahs lantlificac
iullum. Deinde gloria Dei, & vita a:rerna efl: cau–
fu
linalis grati:Enon folum moralis, fed phy!ica, &
ideo has fupradiél:as caufas !impliciter iine addito
vocat tales , quia principalc ana.logatum ( quale elt
caufa phy!ica comparat
a
cu
caufa morali ) llat pro–
famo!iori , quod
e
c
ntra
accidit in c2ula morali ,
qux quia in roto rigme loquendj !imphcitcr non
efi
propric caufa non poteíl limplicirer
·n
ddi odici
cauía:
Q!!_ocl patet'excmplo clariffimo
ex
ralibus de-
fumpto, nam quamuis oblato, fcu pra!Íentato hiro–
grapho alius dcbitum fo!tiar non dicitur propri1:, &
abfolutc foluiíledebitum, qui Chirographum obmlit,
aur ipfum Chirographum oblanan, (ed d1cirnr folucre
abfolmc debitum, qui vcrc realirer'
&
phyiicc tribuir
nummosameos,& ratio efl:,quia ncque C!iirographú
nec qui tribuit illud trahit nummos, ícd folum ad
pra!–
fentiam illorurn rribuumur ab alío, qui foluens debi-·
tum abfolmc dicirur. Sed caufa mornlis cft illa , non
qua: ver
e
,
& realiter gratiam infundir , [cd potius
di:
ad cuius pta:fentiam alms, hoceíl Deus producir gra–
tiam: ergo caufa moralis abfolutc , ac iimpliciter fine
addito non potcíl dici caufa grati:E : folum enim cauía
phylica vt ell Deus phy!icc produccns gratiarn po–
te!\: dici !impliciter abfolutc ,
&
iine addíto cauía
cf–
ficiens, iicut fola cauía phyfica formalis dicitnr iine
addico diminuente caufa iimpliciter formaliter iufli–
licans.
Atqui Concilium Tridenrinum loquens de Sacra–
mento 3aptiími abfolurc finealiq110 addito diminuen–
te iimplicitervocat ipfuminílrnmcntalem caufam gra–
ria:,annumcrans ipfum intcr alias cauías phy!icas: er–
go non folum producít gratiam moraliter, fcd potius
verl:, rigorosc ,
&
iimpliciter phy!icc in genere cauí:e
infl:rumentalis. Minor ha:c patet
ex
his verbis , quz
Concilium
profert :
lufhftcatio11u
r;.aufa
flll1t
fi–
na.fúq11idemyJoria Dei,& Chrifli,ac vira <1.terna;tf–
ficienI vero mi(ericorIDefJd,q1ú_gra11<ito ab/t1Ít,&fan–
EfijicatJig11m1I,
&
vngens Spiri111 promiffionu San–
Elo,qui eflpi:;,mu
h~rediratü
110flr<1..
(Et
infra:)lnjlm.–
mentalis item Sacrammt11m 'Baptifini
,
q11od efl Sa–
crar11ent1irn fidei,fine qua n11Ui vnqHam'•ontingit i11-
flifiaatio
:
demmn vnica forma/u caufa ef/ illfliti¡;
Dei, non q11ia ipfa
iirfl
m efr, fed qHit1 nos iuflosf11cit.
q11a videtfrh 11b eo dont1ti rtt101.awur Spiri111 mentú
11of/r,,,& non modo re.p111am11r,fed vere i11fli no111i11a–
m11r,&jimim i11flitiam in nobu rccipiemts.Ecce
quo..:
modo inter caufas verc phyficas,& reales no1 inat Sa•
crami:tum Baptifmacis tanqua inlhume11ral m cáusá,
nó poncndo aliquGd additú diminuens quod lignificct
effecausa
mornl~.
íed potius ta abíolutc
nomin~s
cau•
sa inílrum¡:malé,licut Deum vocatcausá
p~incipalcm,
&
iufütiam,'fell' Íilmfütatem vocat c:aufam
formalem~
ergo