r
Qg,reíf.
T.
~iR,/it
ratio formalú motivta (§c.
-
n
tilu alicuius Scientire,qua: dl ratio confütutiua fobic-
fun1 corporea naturalia;fed horno excedit in pcrfefüo–
él:i in ea ratione,qt1a:
pr~cipt1c
cognofcitur, & attingi-
ne omnes íubfhmias corporeas naruraks ratione ani–
t?r a
fcienri~;(e~ namra~ir~s
ell: ratio formalis
co1~1l:i:u:
ma: ra?onalis , qua: cominct in fe triplicem gradum,
t!U~ fubie~1 P~1lo'.opl11a:
111
eo dfe,
~uod
prrec'.puc a
Senlinuum,quo affim1latur animalibus, Vegetatiuum,
Philofoplua amng1tur : ergo namrahtas ell: rano for-
quo comparamrarbonbus, Imellcél:iuum,quo fnperan•
malis terminatiua Philofophia:. Maior eíl: certa vt iam
do animalia, lapides, arbores
&
d emema,proximc ac–
fupra probamm mancr: Minor lic probatur, quia
e!fe,
cedir ad Dcum , maximéque affimilamr Angelis :
quod pra:cipuc atringit Philofophia in fuo fubieél:o,
ergo.
eíl:
elfe
compolimm ex mamia,& forma,Ccilicer quod
Vltimo probamr ; quia illud dl obieél:um attribu- !15
Jir
princi.pium moms,&
~11ictis,
aliarúmque proprieta-
r!oni~ , .quo~
fue.rir finis omnium obieél:orum parria·
turn;fed
111
hoc effe conflmumr per naturahtarem: cr-
hum ilhusfc1enna:; (cd homo ell: fin1s omnium crearu·
go naruralitas e!l: ratio illa, (¡ua: coníl:iruir fubieél:um
ramm corporearum , nam omnia proprer homincm
l'hilofophia: in eo efl'e &c.Maior eíl: cerra; Minor íic
creara fum, & ideo in Geneli ait Dcus:
Faciamtu
ho~
probatur, qt1ia ens oarurale ell: principium morus ,
&
minem ad imaginem
&
fimilitudincm noflram,vt pr,,,fit
quietis,
&
cns namrale in quantum tale, ell compoÍt-
pifcibm mari•
,
&
volatilibru ct11li
,
(f)•
befliis terr1,:
tum ex materia, & forma; fcd ens naturalc in q11ao-
Q~ate
ait D. Auguíl:inus lib.
t.deGencli ad litt.homi–
tum cale, conll:ituitur per naturaliracem:ergo per natu-
nem foi!l'e crcamm veluti Regem, ac Imperatorem,ad
ralitatcmco111l:ituitur in
clfe
principij motus,& auictis:
cuius nutum omnes crc.aturre vilibiles gubemarenrnr:
ergo.
ergo horno finis eíl: omnium fubflanciarum corporea-
!)
J
Vltimo probatur,quod liccc naturalitas,& mobilitas
mm, quz Úmr obieélum ada:quarum Philofophia:; er-
radicalis ídem lint, nihilominus hoc nomine N acnrali-
go homo ell: obieél:um attribuüonis illius.Deinde,quia
tatis aptius explicatur obieél:um Philofophia:; quia illo
omniacorpora ordinantur ad commodum,
&
conferua–
nomine clarius-exprimicur ratio fonnalis Philofophia:,
rionem hominis,illíque de[eruiunt, vr ca:li, clemeoca,
quo darius , & apertius in cognitionem propriecatum
fürpes,& animalia:ergo ell: linis illorum.
omnium Cubieél:i Philofophire venimus, quia cum pro–
prietates a forma oriantur,eadeber conll:itui forma,eó–
que nomine declarari , qua in illarum omnium apcr–
tam ,
&
dill:inélam cognitionem fucilius deueniamus:
fed nomine N aturalitatis clarius multo, & apcrtius co–
gnitioncm omninm proprietatum a fubieél:o Philofo.
phi<; dimanantium
comparamus:ergo.Minorprobamr.
Primo, quia (ola na
turaliras eíl: püncipium vniu'erfale
a
quo prof\uunt omnes propcictates
a
fubieél:e ada:qua–
to Philofophia: dimanantes, v. g. Mobilitas, íl:abilitas
&c. Ex quibus aliquai proprietaces, v. g. flabilicas non
poterat oriri a mobilitare,tum quia vna proprietas non
oritur ab alia,cum eciam,quia mobilitas fub,hoc nomi–
ne follim lignificar capacicatem in ordine ad motum,&
non radicem vniuerfalcm motus, & quieris
&c.
Tmn
denique,quia funr aliqua encía vbi nulla datur mobili–
tas,&~funt
namralia
v.g.incedo Empyreo,quia nec
[e–
cundum parrcm poreft moueri, cum non poffir diuidi
in parres, qu.e moucanrur, quia rotum e!l incorrupti–
bile;ncc [ccnndum fe ell mobile, vr de
fe
pucr,
&
fu–
pra probatum ell:: ergo!quies , & alía: propriccaces non
a roobilirate,qi;a: non ell: in ca:lo Empyreo,fcd ab alía
r~cione
formali debent oriri;fed non ell: alia,nili narnra–
litas:ergo n arnralitas eíl: wcio formalis coníl:imens fub–
ie~um
Philofophia: in e!l'e pra:cipuo,quod attingitur
a
fc1enna,
~
ell: ratio, qua: aptilis ducit nos in cognitia–
n~1n
om mm
~roprietamm
fubicél:i Philofophia::quod
etlam vrgecur in 1pfo Elemento terra:,quod fecundlim
fe rotum, haber quietem '
&
alias proprictates, qua: a
mobilir.ate non procedunr,. fed
~
namralirare, vt fnpra
probammus. Tandem, quia rano formalis conll:ituendi
in radice,auc
~ffemi.a,a
qua. fluir pri".'a propriecas,qu:i::
demonll:rarur
111
Philofoph1a, ell: rano fortna.tis termi–
natil~~
illius ; fed naturalina.s ell:
h~iofmodi,
a
qua fluir
mobi11tas ' qua: ell: propnecas d1manans a fubieél:o :
ergo.
!14
Vltima Conclulio: Obieél:um attribucionis Phi-
lofophia: eíl: horno ; ha:c dl: communis omnium fen–
cemia.
Probatur primo.quia vr in prima difp.!Metaph.q.3.
Vtrum Deus
lit
obieél:um attributionis illius , diximus
quod illudcll: obieél:um amibutionis alicuius (cientiz,
quod fuerit pars obicél:i ada:quari pee fe iUius
fciemi~,
& perfcCEior , Úue c:xcellentior omni alia pacte íllius
obiell:i ; fed horno vt horno , eíl: pars obieél:i ada¡quari
P.erFe:
~hilofophire,&
ell: perfeél:ior omni obieél:I> par-
uah ilhus : ergo horno ell: obieél:um amibutionis Phi-
lofophia:.Minor íic pcobatur,quia obicél:a Philofophi;c
SECTIO
vlcim.
Argumenta Aduer/ariorum dijfoluunt1w:
A
D authoritarem Ariíl:otclis, & D. Thoma: nega-
2.G
mus dixií[c, abíl:raél:ionem dlé: rationem forma–
lem fcien,ri:e , vt probatum
a
nobis ell: difput.
1.
Me–
taph.
~od
lacius dcmoníl:rauimus eciam rradatu de
principiis in Logica, qua:ll:. QJ!od munus excrceant
principía reípeél:t1 fciemiarnm.
Ad fecllndum Argumcntum refpondemus negando
!17
Ameccdens , vt ibídem probauimus ; vnde totum Ar–
gumemum corruir, quia licur negara racione fupetio-
ri , negantur omnia inferiora : íic negato , quod ab–
füaél:io , qua:iefl: ratio fupetior omnium abíl:raél:io–
num,
lit
forma\ is ratio fcicotic; vr íic, negamr de om–
nibus inferioribus contentis íub illa , quia omnis ,
&
qu:ecumque abllraél:ioeíl: incapax, vrlit ratio furmalis
obieél:iua, Vt a nobis latiffimc variis in Jocis demon•
ll:ratur.
Ad Argumentum probans fccundam partem conce–
do Maiorem,& ncgo Minorem.
Ad fccundum Argumentum diíl:inguo Maiorem. Eíl:
9
8
principium motus,& quietis,& aliarum proprietatum,
concedo;dl principium folius morus, nego : vnde cum
natura\itas lit principium morus
&
quietis,
&
aliar~iy
proprietatum, refpeél:u quarum omnium non
e/l:
pr~cipium mobilicas, indc:cll: , quOd namralitas po¡.ius,
quam mobi\itas lit ratio formalis.
Ad vltimum, iam fopra rcfponfum ma.ner,& refu-
9.9
tatum; dicimus etiam (ubicél:um Philoíophia: non
effe
cns contraélnm pcrmobiliratem' fcd potius erre: fub–
íl:antiam corpoream naturalem :Deinde negamusad–
:equatc ,
&
principalius
a
nobls inuell:igari in_Philo–
fophia pcincipium folius motus ; imo porius inuefli–
garur principium , & radfx motus , quiecis,
&
aliamm
proprietamm ,
&
hoc porius ell: naturalitas,
·
quam mobilitas: Vnde naturalitas
ell: ratio formalis fubicél:i
Philofophia:,& non
mobilic¡s.