·
Liber
Sir enlm fornix ABC,cujus D,cenrrum eíl:,li lapis
.;.,, impellatur per lineam EA , non movebitur
[e-
E
cu~d~·m
illarn,
lu~ic e~im
motui reliíl:unr lapides
v1cm1,Í'ed moveb1tm fecundum lineam AG, cum
ha:c Cola mocui relinquaruc via; ergo codem mo–
do movebirur ac li impullio ex centrQ
D
proccde–
rer. Unde omnis impecus in iis lapid1bus prodn–
ltus ; eundcm elfeél:um producer, ac li ex puné\d
D
procederer.
.
~od_
ur tnareria: noíl:ra: applicerur, faver ma-,
'l<•me hu1c explicacioni aliqnorum opinio, qui di–
cunt roram recinam compaél:<1m elfe ex ncrvulis
non quidem exrenlis ; fed quornm libra: omnes
cencrum rccina: refpicianr, eo modo quo in figura
vides lineolas elfe .duél:as.
'
.
~
enir cciam mihi in mencem alia ejufdcm prin–
c1p1l explicario , non conliderandó retinam per
rno~um
Íornicis; fed per modum, alicujus chorda:
flex1?ilis, aur corporis alici¡jus conrexri ex hujuf–
mod1 nervis flexibilibus , flexibilem aurem non–
nihil effe rerinam , 9íl:endir [aris materia. Dícirnr
enim retina, feu redformis tllf!ica, qnod nervnlis
hoc modo ci<tenlis coníl:er. Si amem impellarnr
chorda exrenfa, infkél:em'r non
fecund~1m
lineam
qua
impellim~;[ed
fecundÓm eam lineam fecundú
quam eíl: fac,ilior morus.Eíl: ameni facilior qiorns,
ur pat\A,íecundum lineam AG, movearur quam
focu1¡,dum.
quamcu~quc
aliam;ergo·movebicm fe–
cundum lmeam AG, quocumque ímpetu impella–
tur.Probo aurt;m faciliorem clfe motum focundurü
lineamAG:Si moverctur pars A,íecundum lineam
~~'
huic ITIOfUi
rélil1:e~er
pars retinz AH,qua: ni–
~1s exrenile~et:ir;
icen: pars
re~n"'
ABC, quia
e1us parres mm1s compmnerentur ;·momi amem
~G,nul~a
reliflit,
aur_Calrcm'no~.
ira refiflir.
~z
cxp!rcauo_ confÍrmarr potcll: al11s exemplis. Sit
emm fums A Bexcenfos, & lirmiter annexus in
punél:is
A,&
B,incidat in eum globus
E,fod
obli-
E
quo caÍU; anne propterca movcbirnr fecurrd/im
li–
neam
EC,
produél:am; haud dubic nori ita liet ·
fed tamum fecundum lincam CD, refillente ptio:
'[om.
/
l l,
X
·
3
s}
ri
mor~i
linea AD , quz tantum eii:tendi non po·
re~:quacmnque
ergo tandem linea itlcidat globus
E,m
pu~1é\m11 ~
, íempcr eodcm modo inlleé1:e–
mr.R;an~
eíl: qma ad motum quemcumque aliurn,
vcl rcfiíl:1t fegmcntum AC, qnod nimium extcndi
deberer ,
Ít.
nempe punél:um C,moveri debercr
ÍC–
cundum lincam CF irem refiíl:ercr momi íegmen–
rum CD, fi punél:um C,moven dcberet fccundutl\
lineam CG , qnia rnnc nimimn cxrentli deberct.
Nonnullos vidi qui ira explicarent,dicerenrque
quoJ quories fe1ltitur ímpetus imprelfos ab ali–
quo corpore, nili liar divilio corporis, neque mu!,
n\m moveatur corpus percuffum, quod ( inquam)
fenritur ille impet\15 fecund11m petpendicularcm,
ira
(i
alicujus fronrem percucerem,qua: lir,v.g.Hli
quomodocumque percmiacur non fenrietur ex
qua parre lier pcrcuíiio,five percuriarnr fecunduni
perpendimlarem ML, live oblique,modo H!,non
mulcum imrorfom movearnr, nec corpus impH–
lens,mulrnm penecrec inrra profunditatem corpo·
ris
Hl.
~od
adhuc volunr magis vernm
effe
11
corpus impellens lir fpha:ricurn, ut fi impelleretut
ex
punél:o
'l<
globus íecund1un lineam OL, ean–
dem impreílioncm facercr, ac fi ex puné\o M,de–
mitrcrerur. Rario eíl: quia Cupcdicies
Hl;
non len–
~it
1nou.1m KL, nifi quatenus illi rcliflit, Ced non
refifüt morni KL, (C(lmpofito ex per¡:1endiculaú
fe.u verticali ML,& ex horizonrali
1-11)
prom
ho–
rizonralis eíl: , hoc cll: prout deferr mobilc
K
ex
~
in I, ícd rancum prour illud defert ex K in H,
feu ex
M
in
t;
e~o
quomodocumque dcferamr
globus
K ,
in punéhnn
L ,
Ccmicc illmn momm,
przcifo quacenus perpendiclÍ\aris elt.Qibd conlir·
mo expecientia communi,limus doo in eadem
na–
vi , quz feramr ab ocienre in occidemem, limque
reípeél:u alceriils ad plagam Seprenrrionalcm ;
ill~
ad1meridionalem , oppofiti nempe fccm1dltm
famudinem navigii,& immicrat pilam qu:r me fe–
r!ar· Realirer motus illius pilz compolitus efl , ex
~otn
ab oriente ad occidenrcm ,
&
pr:eterea ex
lllOtll
a
meridie ad Septenrrionem ' ego tame1J
nul'.o modo patiar ah ea pila, quarenus fcrtur ad
occidemem , quia illi momi non refiíl:o,
co
quocl
(tmul fcrar in occidentem; parirer quia Íuped1cies
Hl
non
reli~it
momi illius globi prom honz?n–
t.alis all:, cum ipfa Íllperlicies eriam horitoniah,rci'
fcrarur, aut extenfa fir,íen¡ier illum iéh1m rnnturrt
quatenus haber de perpendicularí ; ergo eoden1
tno~o
f7ntiet globum delannn per KL,ac
pe(.M~,
nili quod forfitan iéh1s erit
rn~jor 11~ un~nam
111
aÍio,Ced loquimur cammn quod íenr1ar
eA
qua par•
te fcriarnr.
~ri
nolecira
philofoph•1~,nec
refpicere
fenfi1~1
visíh
ad modú alicujus callos, hanc habeat exph–
cario1,é. S11pponarnr retina non effe omnino
llp:r–
ca,fed habere aliquam diapbaneiracem;fi.1pponmu
CCc
iccm