746346

-Optic;E ·

fl!l!1.!l!!!1l!.2:!1.íl1ltl!1.!ll1f!,1Jlll1f!ll:!l!lU1\:¡lil11ml!lfll1:!l!íli•!l:!!f!!m!!,

PROPOSITIO III.

Theorema,

Rationem reddcrc

c11r

ita

compofitm fi1 ocr1lm.

Sttppórlo

hi~

ah objcél:is fenfum moveri ad

fenfütionem prodttcendam, cum eni1n fenfus

fic

indilferens ad quamcnmque

fenfono~em

, deber

ab objeél:o derenninarí.Cerrum

e~ 1~1tur a~

prre·

ícntiam objeéH fenfos nollros ahqmd perc1pere,

quod anrea nec percipiebant, nec

pe~cip.ere

po–

terant; ítem adhibiro quocmnque ob1ce 1mped1-

ri huju!inodi fenfacionem:ira claulis palpebris,aut

incerpolito corpore opaco ob),eéh _non

vide.m.us

qua: prius

videbam~s.

Temo

o~ieél:a v~1d1ora

ad validiorem feníanonem decermmant : Ha ma–

jor ignis melius íemitur ; vicinior melius quam

remocus. <zya: omnia cum fint Cigna aél:ionis ali–

cujus ab objetl:o quomodocumque provenientis,

nullus negare poteíl: eam determinationem peri

ab objell:o fivc lit propria eflicientia, five non;

parum imereíl:, five id fiat medio lumine íolo,ab

objeél:o remi[o; five addmtr aliquid aliud,, five

lumen

lit

corpus quod ncrvmn delicatulum im–

pellat, am pungat, five cum lumine aliquid aliud

producacur, parum imereíl:, hoc non inquiro mo–

do. Cercum eíl: objeél:a vifibi\ia in oculum agere:

ideo fentimus dolorem ab objeél:is nimis potenti–

bus. Non determino ítem an emittantur

ocu–

lis noíl:ris aliqui radii, qui in ob,je&a incidant,

redeant ad ocu,lum (quod voluerunt aliqui ex an–

tiquis) íufficiat modo, quod fine lumine

nih.il

vi·

deatur,

adhuc non cum qLtolibet lumine

(ufli.

cienrer videmus ; fed requiticur lumen emiífurn

ab objeél:o ad oculum live per reflexionem, íive

tanquam ab objell:o primario. Q.uod tamen ne

aliquid fine cvidenti expericntia aífumam , ita

oíl:endo.

p'rimo etiamfi

ftt

inrcn!iffimum lmven in me–

dio ,

camen tale lumen in objeélum non inci–

dac, non videbitur opjeél:um : ira dum npn longe

2b oíl:io caverna: alicujus verfamur, non vidcnrur

objell:a, qua: in tali Ípecu pofita func etiamli om.

nia exteriora, !int bene illuminaca.

Etiamfi ill¡unínetur objeél:um,lumen quod–

cumque aliud in medio' recepmm ,

nullo modo

pendens ab objell:o , aut ab eo

~emiífum

non ju•

vat ad vifioncm, fed ut plurimum illi nocer, auc

faltem inmile eíl:. lnutile erit fi ad oculum non

perveniat;Ut lumen

lis in acre intermedio extra

ümbram cerra: receptum, non melius oflendlt íl:cl-

1,,.s,fed inucile eíl:

acl

talem v.iíioncm:ica

de noél:e

objeél:u1t1 aliquod prob/: illuminctur,

cranfoanc

per inrerjeél:um aerem quam l'lurimi radii lumi–

noli,objeél:um melius non videbitnr. Nocebit au·

tem lumen alh1nde proveniens

in oculos inci–

dat , ita folis radii oculos pernlringunr. Ita dum ,

vi<lentur rerum i¡nagines in cubículo claufo

21iunde c;¡uam per foramen lux aliqua affulgear

oblirerabuntur.

3. Eriamli obje6htm·illuminctur, non tamen

videbicur,

lumen ab obje61:o

remiffom, in ocu–

fom non incidar : eciamú fpeculum lumen folis

dire&e excipiar, vix videbitur fpeculum,nifi ver–

femur in radio reflexo ; fpeculum enim apparebit

ífe nigri colorís. Nequc .!icas etiam íl:ellas vi·

deri , quas credibile non efl emincre aliquid !u·

minis, per corum medium, cum nulla yi illíus lu–

minis objeéh videanmr. R efpondebo enim fal–

fum efíe mhil luminis

flellis emini ,

referam

indubicaram expcrienriam. Expofoi non

(<!mcl

fiellis lentem

couvex~m

facis,magnam,

noravi

in charra mulrnm luminis collig1, ncmpe in pun–

d:o foci,

•[lo

non poffinc alía videri ob¡ell:a:

cu~

enun ut v1deamur objell:a deberet lumen

fiellis

emil

!i.Hn

uÍ<]ue ad objeél:a,

ab ijs ad oculum

remiffom ,

effe

íiifliciens ad movcndum oculurn,

fed dum hoc modo reflell:irur debi]ius eíl:, qnam

direll:e exciperecur ab aculo ; ergo lic/:t lumen

íl:ellis emiífum

fic

fofliciens ad movendum ocu–

lum fi direél:/: ab eo excipiamr, non tatuen porc–

rír eundcm ocnlum movere, fi ab objéél:is rd le–

ll:arnr, ni·fi·dum ref!ed:icur

Ípeculo la:vi

poli–

ro, fcabrmes enim objeél:orum multum irnmípuit

diffipac radium,

Ex quibus concludo neceífarium dfe ut lumen

2b objeél:is, aut direétc,

a.ut

reflexl:, aut refraél:c

emilfum, incidat in oculum,

quo majus

eüt

illnd lumen, eo major erit

potencior fonfatio?

fi ve cmn illo lumine aliquid alind producarnr íivc

non.

Q!)ibus po!itis fic oíl:endo ratlonem proptcr

quam neceflarius fuerit cryíl:allinus humor ;

~01.p

c ut per illum,objeéta potemiu_s agerem in reti–

n~m.

Sicuc enirn

fo!

potencias agit per lcnrcm

v"mcam

~onvqam,

quam fi per fimplex mediml\

fuu.m radmru tranímitteret, fimili modo fingnlai

ob¡céb parces potemius agunr in fondum oculi,

trans

cry~allinum

humorem, quam fi per libe–

r\J.m

umcurn medium fitam a61:ione1n

tranfmir~

terent ; eo .quOd

r~dii

lingulis objeél:i partibus.

e1mffi, colhgantur in eadem parte r tina:. Secnn–

dum ,quod requirebamr ad perfcél:am vifionem

-eíl: diíl:ind:io, hoc eíl:

l1t

fingula objeéta fiugulas.

organi panes dererminandas fuícipiant ;

enim

lingula objeél:a ip fingnlas retina: partes agant

~a(que

feriant, uc ita dicam,

pungant : impo(–

ftbile erir ur difünguat

quo feria!llr

punga·

tur, przcipue

omnes illa: aff'ell:iones linr

<fi·

vería: namra:.• N eceffaria igitur fuit lens cryfral–

li1_ta, lit lingulis objell:is diver(as parres organi

EeJ

riendas affignaret

attribnerer.

Na111

fi orga·

num visus pamiffec omnino,ob¡ell:a fingula zqu:i.–

lirer in fingulas ejus partes egiífem ; onHe non

poterar magis virari confufio, quam ciim exci–

raco rumiiltu,

conferra multitudine,nnus idem–

que fine ullo ordine verberarnr. Si vero rantum

per foramen aliquod foas objeél:a rran(mififfe11c

all:ion~s,

vel foramen illud exlg11um force, ve!

fatis amplum; fi primum invalida fuiífec cujuíquc

¡ibjell:i aél:io , dum per unicnm ramum

radim~1

Iingula: ejus parres in organnm egiffenr. Si vero

foiífet facis amplum , non foiífer virara confufio,

qua:libet enim par& objeél:i in piures organi par–

tes egiífet ,

conÍequenter piures objea:i partes.

in eandem partem organi.Igimr appofir/: concin–

nata fuit lens cryíl:allina, qua objell:a fingula

diverfas objeél:i parres etiam per plurimos radios

agerent,fiererque fimnl

aétio ,validifiima,

fi.

mu! di!Hnll:iffima.

Aqneus hnmor licet abfolmi: non \•idcatur

neceffariL1s , (cmn in experimento communi fiipra

relato ) unica lente virrea 1orum abfolvamus ne–

' gotinm ; nihilomiilns inutilis non elt, cum in eo

jam inchoccur aliqna rcfraél:io, multumque con–

fórat