Liber
por\¡,'li~.
qui fpiritus ubi
liberior.~m
naél:i fonr ac–
rem, exrendunmr, rarefiunt,
lle
acrem commovent
in camquc parcen1 propollunr,qua: minus reli!ler.
QEare potefl bene affirmari, dum ciemr ppr:cipuc
a:flns macis, eos fpirirus qui
Úla
commorione
ª'luas arrollunr, erumpere in exhalaciones cas ,
qua: funt pra:cipua: vemorum caufa:.
W!í111l1!1lllíl.!llí1l1lii/Jlli'.ll!OON1i'illllllrl1!.!liii1!l!lii·ll!l1llllíll•!!!i
PROPOSITIO
XXV.
C11r hyeme mare
ftt
procellofi1m
,
.iftate tranq11il-
1Rm,
&
c11r maxirnl'A calor vmtos fedet.
Certum efl hyeme fa:vite procellas in mari,ira
lit
vix unquam lir quierum ':.:!lace vero quierum,
ita Ut maxiroe run,c ma!aciz rimendz
fine :
quod
ufque adeo vcrum cll: ,
m
amiqui vocarenr mare
claufom , nempe fumme periculofom refpeél:ivc
ad naves quibus utebantur. C::errum
dl
irem ma–
ximnm calorem ut plurimum fedare vemos , qui
fole Occidente plerumque ingravefcunr.
Dicendum puro quod hyeme pra:Ícnim prope
cellurern favianc vencí, eo quod exhalariones,
&
vapores, fmr telluri propiores, arque adco li qua:
fiat in iis muratio, in fuperficiem maris magis
fz–
via.r , quam fi calore alrius afcenderer , ib'i enitn
fuam cxercerer, virrutem. Frigus irem unum cfl
ex principiis venrorum, dum enim halims con–
denfar , accurrit aliunde aer ut lócum hunc re–
picar. Q.uamvis amem piures a:ll:are amahanrur
halims, alrius tamen afcendunc,& cum eriam arh.
mofphzram rranfcendanr devolvunrur , ar vero
hyeme rellurl incuban,r. Proprer quam rarionem'
nímius calor alcius evocar vapores,
&
nimis atre–
nuat. Quod dicirur venros frequenrióres eílC hye–
me quam a:ll:ate, id intelligendú ell: in 'Medirerra–
neo.Dubiro enim an in borealíbus locis,in quibus
omnia rigenr, frequentiores funr venri , quia in
Medirerraneo frigas modicum ell: , fod tepor mo–
derarus. Deincle Catis vicinum cll: Zonz rorrida:,
e
qua avelumtur halims ' acre regionnm borea–
lium minus reliíl:enre,eo quod frigorc conflringa·
r?r.
Acced~nr er~am
in Mediterraneo cauíre 'par–
tl~ulares,
h!nc
en~m
Atlas mons nivibus fa:pe ob–
füus, fa:pe Lyb1cum vehemenuffimum emirrir.
Libanus aliique Syriz montes Syrium fubmini–
füanr. .Montes Armeniz minoris in Afia minori,
aur .onenralem veomm, auc.
c~ia~n
Grzcum fup–
pcd1ranr, cum ncmpe non111h1l hquefcum nives
ve!
conrrarium alliciunr dum vapores addenfan:
tqr, locumque przbenr.
Dixi ítem quod fub vefperarn utplurimum in–
gravefcunr venri ,
&
quod fub meridiem ponunr
ur
plurimum : cum enim acr calef:iélus
a
Sole
lle
raiefa&us relifüt advenranri ejus impetum fran–
gir , dum vero poíl: Solis occafum compreffio–
nis ell: capax, cedit externumque aerem admitcir.
i!!i!J:lí·!lll~!!!i!l!i!i:!l1lll1lll1l!iri1Nl'IJllll1lllll'llllll1l!i1lll~líll!lli
PROPOSITIO
XXVI.
Cttr ve'.Jt'. boreales jint frigidi
,
Auftrales calidi,
marm•4ftatt frigidi, hyeme calid;, econtra ter–
r•ft;e!
"'
plurimHm h7eme
frigidi
ftm, ttfhtte
cal1d1.
In
!(Cnere dicere po!fumus ventum nec cali–
dt~m
effe, necfrigidum, cum enim vemus nihll lic
a!md quam acr commorus , acrque ex fua namra
, .
[.om,
/ / /,
•
VII.
307
nec calorem nec frigus hab
t
1
cis pee quz tranfir mmu b·ea '
a
rerutn1m
ex
lo•
do frlgefiec am
1¡¡
ª
itur;ram qrna cranfcun–
rims
vario:defer~:
eBct,
y~~
'l"
0
d Íccum fpi–
{i
0
,
d .
•.
orea es
igitur
vemi frigidi
unr,c quo
m
reg10.mbus polaribus ur
11
Solea-
verfü,fngus
pr.edom1~ert1'.,quare
&
frigidus erir
mag1fq; dcnfus,unde
n~1d1~r.,&
robn!Hor ;
li
ui:
d~
enun cor-poca, aut fp1rab1lta, quu deufiorafum
eo maiorem 1mpcmm feriendo producunr cnin
,piures ,
&
~0¡1fcniórcs
panes habeanr. Proptet
eandcm rauonem cum Aull:rales nobis ex Zona
torrida.venianr,funr calidiores
;
quia Cecum fpiri–
rus cahdos dcferunr: funr eciam minus robufü,eo
quod cariare conll:enr acre , aut eciam fi velis
haliru.
H.ocauccm intelligendmn
ell:
communiter,nam
venr1 boreales , li ¡¡er
loe~
arenofa ,
&
fecventia
tran[eanr funr calidiffimi , ira boceas qui pailim
frigidus ell:, Smirnis pell:ilens ell:
&
calidiffimus;
quocl per Troadem íiriculofam, traníear.
V.enti marini .:i:ll:atc fubfrigidi limr,cú enim fe.
cum deferanr fpmrus aqueos, qui funr frigidiores;
quam
lic
communircr acr a:flivus , ideo fubfrigidi
apparent: hyeme vero quia diximus aquam fal–
fam , ?ºn poffead
c.a~mm
frigus pervenirc quan–
rum frtgefir aqua frtg1da;-.i
ur criamacr ideo vemi
ex mari afpirames calorem coruincnr.Ca:ceri vero
vcnci qui rcrre!lrcs
fonr ,
nec func boreales , aut
.Auíl:rales ur plurlmum fequunrur remperiem con•
fuetam aeris pro eo remporc.
Orientales venti in zona przfertim torcida éx
natura rci frigidiores effe deberenr , eu quod cnm
incipianr
~·~'º
,
~ere~
fubfrigidnm ante fepro–
pcllnnr , nih1lom111us
111
roro littorc Occidenrali
Africa: funr ca.lidi , eo quod toram pervadant
Africam.
In
lirrore Ocienrnli America: frioidi, eb
qnod vaporem
e
mari cduéh1m íccnm
fera~r.
Oc•
cidencales ex narura rei calidi effe deberenr eo
quocl poíl: occafom incipienres, -.erem diurno fo–
le calefo:l:um revehanr, dill:inél:ione ramen opns
eíl:, orra
ex
locorum varierare.
OO!l!!!
l1J1.lm!!Cil!IJ!l!l1lllll!l1J1lil'001l1irl1!1í1l!!1!'
lllllltNleOO!!A
P
RO P O
S
1T1 O
X X V
11.
C11r vtt//114 ínurruptü vicib11s fpiret,
&
A11jler,
rnagu q11am boreM,
&
'cur
boreM major
cj/
ini•
tío,
A11j/er 1111tem infine,
pri1mu ftrena1
,
fe·
c11nd1U
plw11ia& inducir,
Ut
P.rim~m
quzll:im1em folvant, nempe cur in•
rerrupus vic1bus venms fpirer, urunrnr nonnulli
exemplo lagenulz ,
e
qua non continuo llnxu,
aqua effunditur, fed per interruptas vices. Puro
tamen cxemplnm illud , non effe ad ren1. Ideó
e1úm inrerrumpirur hic lluxus, quod eodem fora•
nu.ne,
&
aqua exirum qu:r:rar ,
lle
acr excernus
ad1run~.,
tmde ubi gravitas aquz przvalec,
hxc
~rump1.r
, ubi vero exremus aiir
pore~or
cll.
mu.mptt
~uxumque
aquz fill:ic;
invenr~
aurem
nihil rale mvenio, nequc enim
eaclem.vt~'
qua
v~nrus
progreditur , vapor aut exhalano trrum•
ptt.
~are
aliud magis appolirum e:templum af–
reram. Solemne ell: ur arrilices, qui orga9um Py–
rhaulicum conll:ruunr,ut folles qua1n polfont pro–
ximc machin:r: admoveanr , aréulamqut quam
poffunt minimc capacem effician'.,
.~~
li
c.•nal~~.
venmm deferentes majores cffenc,111 us porms
a~r
comprimerctur , quam. lluere.r.
Norav~
aurem fz-
,
pe
quod
n~gkl\a
uh
caurionc , euamli Í9flcs
Q.
ij
conrin11Q