Liber
latiouibus qua: cum libera: fu9t , rarefiunt , qua:
rarefaél:io folem non requirit. Adde quod hlc vi–
ciniores limus (;orca: , quam Africo, qui licec de
die inceperit) in iis regionibus )
e
quibus ducit
originem, non potefl: ita cito ad nos pcrvenire,
idcoquc potius de noél:e orirnr.
Adde quod de die potius flams qui in corrida
nafcunmr determinancur ad venrnm Oriencalcm
producendum , quare decerminatio ad fiandmn
versus Septentrionem debeat peti ab alia caufa
quam Cole, qui in iis regionibus ferc femper ad
Occidcncem deferr, ideo de noél:e pocius quam de
die incipere debet.
Experiencia communis cfl:. Dicimr enim ex
Homero, Terria lux nunquam noél:urno Aquilo–
ne laborar, Andreas Amia Carolum quincum ad–
monuit, ne·ex noél:urno borea in Africam traji–
ceret. Atifl:oteles rationem afferr , quia tempus
noél:urnum hebetar vim defeél:u majoris caloris,
unde parum acris commovec. Spiritus re.ddimr
gravior, citiufque dccumbit
&
vires dcponit. Ex–
ccdens frigus fpiricum calidum extinguir. Theo–
phrafl:us ait boream noél:urnum brevem cffc ) eo
quod confertim in modum procellarmn
Ce
effun–
dac. Cum igitur principium
Ge
imbecille,& fpira–
rio femper ingens brevis erre deber. Qlla: ratio
cum aliara coincidir, nempe quod non habeat
confuernm principium,fedad modum procellarmn
ex halitibus ·calidis
fe
rarefaciencibus orcum ha–
oear, qui cum multi non lint_in iis regionibus,
diu fpirare non pocell:.
E contra
(i
de die Aull:er incipiat,debilior eva–
clit , quia nimia calidicas humorcm ablitmit
&
dcbiliorem reddit, vel nimis elevat, propcercaquc
diximus nimium :rfl:um vemos Cedare.Cum igicur
Auíl:er oriatur in locis calidis,
(i
inccrdiu incipiar,
non porefl: non
elfe
debilis ex nimio :rfl:u.
fa
op–
poliro boreas oricur ex locis frigidis, undc
(i
no–
&lLoriamr, non potefl: non erre debilis ex nimia
frigidime.
Frequentins fpirant boreales vemí, quam Au–
íl:rales,qnia ptimi e propinquo veniúr,ideoque ve!
mi11imus eornm llams ad nos pecvenir. E login–
quo veninnt Aufl:rales nec nili cum validiorcs súc
ad nos perveninnt.Adde quod boreas ex partibus
Scpcencrionalibus nivolis ,
&
humidis ad nos ve–
niat. Auíl:cr vero ex liticulolis
&
arencibus ,
(i
prn:cife fpeél:emus regiones nobis ad meridiem
oppolicas , nempe Afcicam. Addi porefl: quod in
zona corrida alia lit acris detcrminacio halinmm,
nempe ut ventmn oriencalem prodncanc , arque
adeo ex caufa tantmn accidcmali oriri potefl:
Aull:er,
Ad viciniam venti borealis ,'
&
dillantiam Au–
ftralis revocare poífumus quod fl:atim pofl: Au–
ftrum fpirct Aquilo, non ramen ll:atim pofl: Aqui–
lonem fpiret Aufl:er. H:rc enim vemorum fuc–
ceffio necerrario accidere deber. Cum enim fian–
te diu Aquilone maxima faél:a lit aeris coaccrva–
tio ad meridiem necc!fario aliquando refü1ere
de~e~
,
&
cum remotiorcs limus
a
partibus Au–
ll:nms,majus requiretur tempns ,
uc
ad nos ufqcre
perveniam, at vero cum ad Septencrionem flan.
re Anllro faéla pariter fucrit halimn111 coacerva–
rio.' breviori tempere refiuendo ad nos pervenit¡
qura ex loco propinquiore.
.
Borens pra: ca:teris omnibus Conitum edic , un–
de b.oreas dicimr. Id amem evenir quia vehe–
mcntius fpitat ) aerifque lit ita dicam ceffionem
pra:venit, Hoc ell dividicur pars a<lris ab
alia ,
vel
V Il.
309
qnia humilius femir .' atqueadeo plura invenit in
qua: offendat vel qura liccior efl:
e
tem c¡uod humiditas fouum
heb~tat~r~·~:fl:ed~~-
Dtcumuc fiance borea generaci mares
P
d
non
e~halencur
toc ípicirus. Poffet
confitn;ar?~~forvarrone Tarcarorum, apud quos piuresm'ares,
patmffima: fo:mtna:¡irocreencuc, ir.a lit proptcrea
m
Cmas perrumpere lint coaél:i, uc uxoces lndc
lib~qua:rercnc.
OO!l~HID!lQll1l·W1l1lll1lOOIJilllll1J1i1li:lllil.¡¡;¡¡OO.W·1ltll!111l'!llli!
P R
O
P
O S
1
T
I
O
X X I X.
De vemi& Provincialib111,
Ventos
Prov~nciales_voco
eos, qui ih
parci–
culan aliqua reg1one fptrances non longius eva–
gantur,nec maxnnos rraélus pcrcurnmr; fed bre–
vi. fp.atio cocrcenmr. Hormn ventorum originem
ahcut
~ufa: peculia~i
adrcribere debemus , qua:
ex
van~s
locorum c1rcumllantiis pctenda efl:,nem–
pe vall1um, aurjinuum fiexu , montium jugis,ca–
vernarum recepcaculis, fontium,
&
aquarum la–
tcnr!um fc.aturiginibus, perpetuum vaporem fub–
mm1fl:r.~ne1~:1s.
Nempe in_ moncium quibufdam
~ngullus
acr ,
&
vapores a aconíl:ringunrur , ut
111
vcnrum relabanmr ,
&
ad propinquas regiones
feranrnr,fecundo montes ulcerius progrcrruros, in
unam parcem detorqucnr, Sic Eceli:r Smirnis in
venrum fere occidenralcm decorquentur,
finu(qu~
duéhnn fequuncur.
fncer rupium &moncium angullias vencus ve–
hcmenrior efl:. Sicur enim fub poncium angull:iis
coarél:arns fiuvius rapidiillmc facur , cum rama
prxcife debcar fiuere aqua eodcm cempore , pet
angufhnn alveum, ac pcr larnm, deber in celeri–
tarecompenfare, quod ipfi deefl: in latimdine. fea
ctiam in vento concingerc necerre ell , dum cnim
in moncem in:ipingens,& fecus eius lacera pra:rer–
llnens adanguíl:ias pervenit,necerrado acre fubfc•
queme ancerioré impellécc
fit
ve)lemcnciffima pro–
cclla.!ca in Alpibus i;1 monee Cenilio, in cujt1s
(u.
periori parce vallis ell quinque ,
auc
G
millia–
ribus longa , qua: nonnunquam,
ita
vehemenci
vento percellicur, uc nulla fa:dior procella in mari
fa:viar, cerciurque afferar exitium.
Ex motrtibus item defcendunr venti, pr:rcipué
fi nivibus regancur, dcfcendit
&
aqua per rivulos,
tam apparcnrcs , quam Íllbccrraneos , qui ventis
matcriam fubminifl:ranc.
Q!iodlvero ex cavernis nontiunquam fpirent
venri,nemo negare pocefl:,cum f:rpe eciam ex fub–
rerraneis apothecis :rll:ate pr:rfenim , aura aliqua
, femper afpiret. Hujufmodi catnen vencí
C:rp~
noxii Cune
&
pefüferl;rales íunt nonnulli in Regno
Neapolitano. In quo celcbris efl: Ípecus Canis di–
él:a, in qua pellilens halirns ad unum aut altenuri
pedem tanrummodo a!furgir , ita
ur
(i
ibi fuecir
canis pedibus fois nixus , brevi tempere ira
de·
liciat,ut moricums vide:irnt nili altius foblcverur,
Hié vapor pefl:ilens qui fulphureus credim.r
alciug
non afcendit , ideoquehomines ab eo n1h1l dam•
ni patiunrur.
. .
Q.uomodo genercmur jam fopra d1x1mus curo
JEolipila: exemplum attulimus.
.
..
Provinciales venti,non progredumtur longius1
ct1111 enim eorum caufo:
parric~larcs ~nr
nec
\~n
gius fe excendanr, effcél:us enam lib1 propomo•
natos haberc debenc.
Ad hos venros provinciales revocare porrqnius
p p
iij
ed§