De Navigatione
,
bcim generet,
&
ahcro quoquc die exa:!h1er,
Ji
linea CE a:qual is quadrami circuli, intelligarut.
melancholicus quarcanam, ira criam lir narnra
que rora circumvalvi, ira ur non cangar amplrns
aqua: ur bis in die commovcamr. Hoc ramcn
li
plant1m in ¡mnl\-o C, fed in punél:o E. Conlidcre-
univcrfalirer de omni aqua imelligarur,falfum eíl,
rnr matus noanullarum partium. Punél:um A
cú aqua lacuum & medirerraneum mare non mo-
rran lhrmn fueririn F, erirque morns eius realis
vcarur. Secundo connexio a:ílus cum motibus lu-
cmva AF, punél:um B in E, punéh1m C dccurrec
na: aliquid aliud indicar pra:tec 2qure nacuram.
lineam Cq, punél:um D, lineam DG, quod li ul-
Saraccni
&.
Arabes aquam amare unicaris con-
reriusdivideremus,majorern ina:qualirarem depre-
ffucre ad lirrora '
U[
cum alia aqua.
a
qua nempe
hendercmus, ita
l1t
punél:um inlimum vix movea-
inrerje~bs
continenribus feparacur, conjungarur,
rnr, fi1prcmum autem majori velocicare feracur.
eo modo quo fcrrum ad magncrem accurrir. Sed
Unum ramen majoris momenri norari velim,
pra:rerquam quod hi madi explicandornm effc-
non
elfo
candem racionem circulornm minornm,
&uum per folam c2ufam finalem-, non farisfaci1;
nec rnnram in eocum morum irregulariraccm in-
e(l maxima difparicas , nam magncs aliquid per
vehi. Ur circuli M N O P parres plus habcnr de
medium dilfimdir, fecundo aqua femcl alfurgens,
moiu reél:o,& minus de circulari,punél:um enim O
ur cu111 alia uniarur, rccedere non deberer, eo mo-
rransferrur in L; Pin H, M in I; N in K.
do qua ferrum , feme! magneri admotum non re-
cedit.
Q_uarra fenrentia ell: Rugerii Bachonis exiíli–
manris a:ílum macis effe ebullirionem
a
lumine
lun:e procrearam. Si ramen limplicirer & fine ad–
diro inrelligarur, facile refellirur. Q.uia liccr non–
nulla corpora facilíus levi calore & moderaco in–
tumefcanr, ur muílum, pínguia omnia, cera, pix,
Carrabís &c. •qua tamen non ebullir nili vehe–
mentius incalcfcar. Secundo fi vi caloris a:ílus
producatur , pocius folis quam luna: morum fe.
q.uercrur , nulluíquc cffer luna infra horizonrem
delirefcenre. Tercio in zona corrida major c!fec
a:ílus.
PROPOSITIO
XII.
Theorema.
'Anárc.e Cifalpini
motui tclluri&, 4/11m mari& tri–
/111cnti&
'
a
~alil~o
fl11tmtia
explicara'
dcmonftrative rcfollimr.
Ha:c Íenrentía vulgo Galila:o tribuirur, quam–
vis referente Fromundo
lit
Andrez Cifalpini.
Supponirur ergo morns rel\uris duplcx,annuus
quo lingulis annis eius cemrum magnum orbcm
feme! decurrir, & diulm1s quo feme! imra
14
ho–
tas eius fuperficíes, circa axern circunwolvicur.
Morus aurero eius realis ex urroque compolirus,
varíe inrricarus eíl ; illius rarnen ideam aliquam
in roris curruum , quarum nempe cemrum circu–
lnm deícribir celluri concenrricum ; parres vero
circumferenriz refpeél:u cemri , ulrro cirr6que
commeanr,illudque nonnunquam anrecedum, ali–
quando rerardanmr. Ex quibus concludimr parres
circumferenria: in femicirculo foperiori momm
habere, motu cemri celeriorem , in inferiori rar-
diorcm.
,
figura hujus motus irregularirarem oculis fub-
jicir.Sir rota ABCD innixa pavimento C E. Sit
l
e
Supp?lira igirur telluris
a
Sole dill:anria, qua–
lem .pona P.Ricciolius,nempe feprem millium fe–
m1d1amecrorum tclluris , parallaxis horizonralis
C O D eíl femiminuri, cellufque ex Sale fpeéhbi–
tur fub angulo inregri minuri, cjus tamen cenrrurn
percurrir inregmm gradum, hoc eíl diamerer cel–
luris
no
eíl r•ntum fexagelima pars Ípatii
a
cen–
tro ejus decurli.
Supponir irem Galila:us in moru aliquid elfo
permanens , nempe imperum, ira ur dum corpus
aliquod rorale morum liílirur, parres quz fcparari
poffunr vim ímpetus acquiliti morum íuum con·
rinuenr. Ira
li
navícula íemiplena aqua magna ce–
lerirare mora derepcnte li!larur , aqua ad proram
procurret
&
fzpe,ira ut ex navícula exear. Si ergo
rraéh1s maris norabilis abürienre in Occidenrem
prorenfos, pcr modum valis conlidererur, cujus
verus rnorus ex annuo , & diurno cornPolitus
accelerarus lit,
&
rerardarus, aliquam aqure flu·
él:uationem producer. Tora vis :irgumemi in col–
larione modls relluris, cum rnom naviculre polirus
eíl. Dubiro camen an motus violcnrus,cum moru
narurali benl: comparerur. Cum enim merque rel–
luris morus a:qualicer, & parribus ejus íolidis,
aqua:, & arhmofphera: naruraliS"íir, morus inde
reíitlrans a:qualircr in ornnibus accelerabirur,
&
rerardabirur. Secundo dubiro an aliqua animad–
yerrererur fluél:uatio in navícula, fi fenlim ranrum
ejus moms minueretur , & non derepenrc , & per
fucceffiones. Nam communirer omnes a!fumunt
tanquam principimn,
&
ipfc Galila:us non refra–
garur, rnorus particulares ,
&
refpeél:ivos eodem
modo pcrfici in navi clecurrenre, ac in loco fi rmo,
&
ílabili
perficiunmr.Siergo vas plenum aqua,in
navi pofimm magnum circulum deícriberer '. nul–
lam in co •gitarionem animadverreremus, enomú
morus