254
De
Navigatione,
!l.lli'llia:i!lll:llll!®~1lli1lll1!11!!1Jllii1lli:,¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡i!!l1lll!l1!!1.!1
difíerenriam cogniram vix funt in uíu, quia Ion•
gimdo non eft obfervabilis.
P RO P O S 1T 1 O
I X.
Problema.
jl!J,1¡
p.t. p1m[fom inurere,
[éu
inv_enire lornm ad
quem
perventt navu.
Supponimr darus rumbus per quem navigatum
eft, una cum milliaribus decurlis. Sic locus e quo
profeél:a eft navis,pund:um
~in
quadragelimogra–
du latitudinis,fuerirque nav1gacum per Eft Sudeft,
feu per fextum rumbu"?,úntque decurfa.Ur li
fir.1-
gulis tribus primis hons confed:a Cune decem m1l–
Jiaria, quatuor feq11ent1bus 8,
&
feprem fequen–
tibus 7 , colligendo h"'c omnia inveninnrur
09;.
Collocaro centro quadrantis roí"' in liru debito
ducamr linea P,, per Eft Sudeíl:.A!fumarur exinde
unus gradus cum dimidio
&
tribns minuris mmf.
fcranmrqtte in P
7'
dico punél:um
7'
effe rerminum
ad quem pervenit navis. Si confequenribus horis
mutatus foit rombus, pro illo fecundo curfu ídem
omnino pra:íl:andum erir.
ll"IH1!l!l!Nj¡l~!l1.l!l1.l1l"ll1lll1lllll!l!!!l00•1lli1l1l!l!i1!1l@il1lllll
PRO_POSlTIO X.
Problema.
Datn utrinfque
tennjni
Latitudint,
&
itinere con–
ftElo,invmire
rmnbum
per
qttemnalf.Ji.gamm
fmt>
&
lornm ad
q11em
perve11i1 11avl4.
H oc Problemare corri¡?.imus rumbum. Suppo·
no autem obfervacam
elfe
latirudinum loci ad
quem pervenit navis , cQgnoíci irem decuríum
iter , fed dubimn elfo rumbum. Verbi gratia pro–
Jicifcarur navis ex pund:o
{J
paralleli
50,
&
poíl:
aliquos navigarionis dies obfervata latirudo dl:
tanrum gt.
40,
ita
lit
;rfümario itineris, cui in ali–
quibus calibus potius fidendum eft,quam rombo,
nulla obíervatione declinationis correél:o oél:ogéta
millioria tribuar. Sumo intro pedes circini oél:in–
genta millia,qu"' ita affumenda,ut quia ÍUnr
10
gr.
dividendo
800
per
1
o, habeo oél:oginca pro quo–
ciente, fou unum gradum pro trienre, debeo lin–
gulos gradus
a
JO ad
40
a!fumerc femcl, limul
cum rrienre. Additis his omnibus ,
(j
inrra pedes
circini hanc longirudinem a!fumas,mm uno pede
circini poliro in
(J,
deícribes hoc intervallo arcum
qui fecet parallelum in punélo
7',
erirque pun–
~um
7'
illud ad quod pcrvenir navis, rumbus au–
tem ille erit, is cui linea
fJi-
fuerir ¡:arallcla.
¡¡¡¡¡¡;¡¡oolJt!.M@1!1l.W
1
1ll~·Ni&1lfll,1'fllllilOOlll:i!lll!!il!'l!l1li.l
P R O P O S
I
T
I
O
X
I.
Problema.
D1t1a
l.ttitudine utri11fq11e termini,
&
rnmbo
i11ve-
11ire lornm ad
q1ttm
per11enit navu.
Suppono parirer punél:um prof<él:ionis e!fe
(J
in lautudine graduum Jo, & poíl: aliquos clics ob–
fervat•m c!fe latitudinem graduum
40,
cum rom–
bo Suddt e rro, & correél:o. Duco l1neam Sudell:i
fJJ',
Íeu parallelum rombo SuJe!\i in roía notato,
eamquc produce donec fecct parallt·ium
40
gra–
duum in ptmélo ,,, quun d1co
elle
e 11uinum ad
q:icm
pervenit navis.
Alia
r bLmata qu;r fupponnnt longirudinis
ml•lltl1!1l!llllfl!1l!l!!ll1lll1!1l·2!11m!l"llil"1!1!!!Gilllll001!1l•il"1!1Jll!l1.l
P R O P O S l TI O
X II.
Problema.
De
Sc11l11it1illiariort1m1miverfali
&
co11j1Y11étio11e
mapp.e red,,él-1. partialw.
~1ia
hzc materiamaximi momenti mihi vide–
tur,nempe ut naucleri arithmeticis tricis exolvan–
tur, gemetricifque praxibus, feu regula, & circi–
no omnia perficianr,hac propoútiooe doceo quo•
modo naucleri parrem aliquam mappz reduél:z
fucile deíccibere poffim : vellem euim gradus ira
magnos ,
lit
in iis facile minuta dill:inguerencur,
qnod ut pr;ríl:em f.icillime conficienda eft figura
fcal"' milliariocum univerfalis,hoc modo.
Ducatur qu,.,cumque linea A B, ve! quz
lit
zqualis
10
pactibus quadrari reduaionis pollea
defcribendi. Hzc linea AB porerit unum gradum
;rqnacoris repra:Íenrare,
&
cum
lit
divifa in
10
.parres, lingul"' rribus minuris aut tribus milliari-
bus , feu uni leuc"' zquivalebunr. Excitentur in
punélis BA & B perpendiculares BC, AD.
Ex punéto
A
uc centro inrervallo quocumque
deícribatur arcus E F in íuos gradus dividendns,
per quos ex pnnél:o
A
ducanrur radii qui camen
ultra lineam BC non
producanrur.Hi ernnr fecan–
tes.Polito linu toco AB,dividarur linea
AB
in
io
parres , per qnas ducanrur parallelz linc;r BC,
e:u?tque lingulz íecanres in
10
parres zquales
d1v1f,.,.~are
li qu;rlibet fecans repr;ríenrer unum
gradum meridiani habebimus lingulos d'!lrifos in
panes :rquales
10,
feu in
10
leucas,
&
fi
velimm,
per fi1bdivilionem lingularum in eres, habebimus
lingula milliaria.
H ac fcala univeríali po1Ti.1m11s parrem quam
voluerimus m•pp"' reduél:z facile defcriberc, pro–
uc exiget problema
a
nobis fol vcndmn.
~Jare
cum ad primum problema nempe
lit
data longi–
rudine ,
&
larirndine ucriufqae cermini invenia–
mus rumbum ,
&
diíl:amiam , ad hujufmodi in–
quam problema íolvendum,opus cft nr ram rermi·
nus A quo , quam terminus Ad quem in eadem
mappa invenianmr, arque adeo grndus illius
.~•p
pa: non poterunt
elfe
magni. Afíumemus
~gm1r
pro gradibus zquaroris , & parallelorum lmeam
("
1
o,aut
A 5:
gradlls amem meridianorum
e~unt
ipr,.,
line;r traníveríales. Uc ú affumpca effer !mea
A JO pro gradu zquaroris, gradus meridiani
a~·timdine gradmtm 4 o ad 4
1.
foret linea AJ,a qum·
quagelimo vero ad
5
1
e!fet linea
A
K.
~10d
ú
pro gradibus aiquaroris,
&
parallelo~rn:i~umc·
rerur linea
A 5
{eu
A
G , gradus lamudm1s
~o,
hoc e!l
a
4 o, ad 4
1
elfet linea AO '. &
prol9u1~quagclimo alfomererur linea AS,&
1;:a
de rel1qu1s.
Non erit aucem opus tocam mappam ab "'quarore
inchoare, Íed tantum ab eo parallelo in quo aut
rcrminanda, am inchoanda erit navigatio. N eque
vero opus erit totam mappam defcriberc, fed ran–
tllm ror gradus paraUeli, quor longi'.udinum ?if–
ferenria com inee. Collocaris deinde m fua lamu–
dme retminis
A
quo ,
&
Ad quem fi ab nno 2d
2lium ducarur linea reél:a,angulus quem; cum me–
ridiano romprehendet, dabit rumbum, quan:1r
2 -
tem vcrO
idneris
merieris per parres inrrrbino>
qtu:>fque paralle\os. Uc
li
proponamr rombusÍcP
I'
cogno cen