222
De Navigatione
~
Nonnulli exi!limavcram
a
cellure obduci acus
magnericas , ica prope Americam Norove!lare,
prope Europam Norde!lare ,
in medio cral1:u
nulla elfcc declinatio. Scio unum ex Pacribus no–
firis in redim Americ:i: po!l fredam cxamhlacam
cempe!larem, pr:i:dixilfe non
long~
elfe Europam;
eo quod acus
Nord~!larer, ~ e~enMn
rcíp?ndilfe
cogitatis. Nonnulh volunr
1n
111íula Cor_vr , qu:i:
inrer Azoridas recenfemr, acum magneucam de–
clinationis expercem elfc, proprcreaque in ca ap–
po!ire figi primum Meridianum, ab eo aurem de–
clinationem 6eri Orienralem uíque ad Promonro–
rium
de
1111 11g11gli111
,
prope promonror_ium Bo–
na: ípei, ira uc in medio uaél:u !ir maxrma ver–
fus
iníulam Tri!lani , ubi tredecim graduum de–
preheodimr.
Hz
camcn regulx cancum ad
cempu~
valcnc ,
cum ur dixi periodicam mutanoncm panacur pro
eodem loco. Ira crac Oriencalis undecim gra–
duum Londini anno 1584,anno 1611.6graduum,
anno 16
H·
4 graduum..
.
.
Pariliis anno 1610, fuir Onenralis 8 graduum,
anno 1640 crium graduum, anno 1676 foit crium
graduum Occidenralis.
Propter hanc dcc\inationis
var~aci~nem
Cuper–
fluum cxi!limavi caralogum declmanonum cexe–
re , eam carneo
&
obfervare ,
&
notare debenc
naucleri , eorum enim obíecvaciones aliquando
uriles cvadcnr ,
ut aliqua cxcogi{emr hypo–
thcfis.
llll!1.!11l1l~!lllll1i!lllll11~,z¡¡¡¡¡¡¡g;¡¡¡¡¡:r!lll,lll\Ni,!lllll1ii¡;¡J
PROPOSITIO X.
Problema.
PrimUI modiu ob{erfl11ndd. declinationu
magnetiC"-.
Cum foleamus folis ahicudinem meridianam
obíervare, uc larimdinem,concludamus, poffu–
rnus eadem opera declinationcm invenire.
Pixis naurica íoli expon.rur, !lylumque in ejus
cenero erige notando in !ingulas folis ohíerva–
tiones, gradum roíz naucica: , in quem cadir eius
umbra,vel
{j
rali !lylo in!lruél:a non e!l pixis, no–
tamr umbra fili fupca virrum cxccnli. Mclius ra–
men filum onu!lum plumbo féu perpcndiculum ,
ita pixidi admove,ut eius umbra per cemrum pixi–
dis rraníeac , norato gradu circumfercnciz roía:,
in quem cadit,
(i
ídem perficias d.onec folis eleva–
tio dcícreícat , maximz íolis elevationi reípon–
dens gradus erit meridianus,nempe gradus qnem
umbra fili indicar,& canea cric declinatio Magne–
tis quaacum ab eo gradu lilimn ad orn1m , am ad
occaíum diíl:abir.
Q.uia camen vcríus meridiem, íolis elevaciones
aliquandiu in eodem !lam permanem, error pocc–
rit irrepere unius, aut alrerius gradus.
!J1il1j)lílJ~l'il.ltllJl'il.l·¡¡¡¡ll1l!liilllVil31'il.l1.l"iJOO!íll!íll.rfii¡¡¡¡flf!
PROPOSITlO XI.
Problema.
Smmdui modiu
obferva11J¡1,
declinationu
M agne–
tic¡1,, nempe per flellarnm ele'IJlltionu.
Ha:c praxis
~
íuperiore vix diícrepat , nili in
rnodoobfe.rvandi gradus rofa: cuí
r~fpondec
íl:ella,
quod perlici pocc!I: refpiciendo per fendlel!as,vcl
pcr dioptras qua: limbo pixidis additz fum.
Alü perpendiculum adhibenr, quod ira liifpen•
fum cenem intcr oculum,
&
pixidem m cencrurn
cius, & ccmrum !leila: íecarc videamr,gradus cir–
cumferemiz in quem filum cadic , e!l is cui ref–
pondet !leila. Opus amem c!l uc illuminelUr
pixis.Obfervandá igicur e!l Ía:pius elevacio !leila:,
qua: ad meridianum accedit, & in lingulas vices
norandus c!l gradus roía: cui reípondec. Omnium
maxima alcimdo cric meridiana,
&
gradus roía:
cui refpondcbac !leila , crit meridianus ,
a
quo
quamum ad onum aut ad occaíum defleél:ac
Li·
lium, rama cric declinario.
Hzc praxis eidem íubjacet periculo erroris.
ll1llil11lml111l"llllllllllGll.~!l:fl1lM1l!ll!·IJ1iW-fl.00:!11iílllil
P R O P O S l T I O
X I l.
Problema.
Terthu modiu obferv•na.t dtelin.crio11ti J11.r¡,ne·
tic4
,
jh/lam
polartm
11dlube111.
Stella poluis
a
polo non ni!i duobus gradibus
&
vigimi quinque minmis digrcdicur, & armo
1700 duobus cammn grad1bus cum 10 minucis
di!labic, quare
(j
obícrvemus gradmn pixidis nau–
tic:i: cuí reípondet !leila polaris, cermm c!l quod
verum Nord aur Sud ab eo non pluribus quam
duobus grad1bus cum triente di!labir.
. Ccrmm c!l fecundo
(i
obfervcmr gradus pixi–
d1s nautica: , cui reípondcr !leila polaris dum in
meridiano !ive fupra !ive infra polu,m vcrfomr; is
cum vero Nord, auc Sud congruer. H abemos au–
t~1~ nonnull~
!igna quibus dignoícimus, an mc–
ndranum att1ngar. Quamvis autcm n.onnihil hal–
lucinaremur , quia tamcn eius circulus ita parvus
e!l, multum cemporis infumit , ur recedac
a
polo,
uno gradu.
Nora: amem funt qu:i: indicam !lellam polarem
in meridiano veríari, quories enim qua: in femore
Cafilopei:i: ita c!l meridiano fnbjacer , polaris
cundem cirrnlum attingic , quare
{j
p rpendicu–
lnm mramque íl:cllam íecec,& rerrium equum ma–
joris currus ottingar, hoc e!l proximum amerio–
ribus rotis, tune !leila polaris e!l in meridiano,
&
a.ldor polo, quare li ab eius alrimdine dnos gn–
dus cum 15 minmis fubcrahas habebis aldwdi–
nem poli.
Parircr li !lclla femoris
Cafiiopei~
jaceat infra
!lellam polarem, ita m perpendiculum mramque
Cecee , mnc íl:clla polaris meridianu111 planmn in–
fra polum attinger.
Tercio Nol1:urlabium adhibere polfumus. Ell
N
amem No61:urlabium circulus diviíus in •4
1
10 •
ras , auc in rriginra duos ventos
Nordri~~~:;: