490
A
mphitheatrum
Mifericord1~.
lem affirrnare. Ratio autem menfura: in eo lira
;áai~o~~~
eíl:, vt gua:li bet perfeél:io creaca fecluíis imper–
fiac.
feél:ionibu s in Deo
lit
excellenci quadannatio–
ne , iuxra guam omnis illa debear regulari
:
vt
fc1licet creaca increa ca: ·- refpondeat, fed cum
iflius exce!fo prorfus infinit0.
Si
fol
lucidorum
omnium menfora efl:, quia omnium fplendorem
nobili vniuerfalitate cm11pleél:icur , fed cum ec:i–
rumdcm exceffu.
Iam guod de cognitione rerum extra lhcum
poffibilitatis
a
nobis diél:um efl: , piures ample–
él:nncur. Et funt qni contendant in illo vdut in
caufa cog nofci : quatenus omnipotencia effe ra–
tio cog nicion¿,.5 poteíl:, quia in illa continenmr
rerum omnium exiflencire altiori modo, cam- .
c¡ uarn in prima ca
u
fa
omnis entis,
a
gua pen–
d.ent ce_rera omnia gua: reguiruntur ad exiíl:ef?–
tian.1 altcuiu <,& ita íl:acim poffe in illa,vt in pri–
mario o hcél:o cognofci. Si Pacer Petrus de Ar-
Pacris Ar-
ru
bal difputatione
2
5.
in fine. Ex cuius d'oél:ri–
rubal
opi-
na id guod
a
nobis de cognitione poíllbilium
nio circa
·
d1él:um eíl: euidenciíllrne comprobarur. Si enim
cognicio-
ncm
exi-
creatura: exiíl:ences agnofci in diuina omnipo-
lleacium
renria poffunc propter rationem concinenrire,
d1fficilis.
etia1r li cum illa non habeant neceffariam con-
nexionem; multo id de poíllbili bus cerrius alfe–
rendum, qua: non ira conringtnrer cum omni–
potencia conneél:untnr.
ed eíl: illa difficilis.quia
licet exiíl:enria rei cuiuílibet in
nipotentia
continuarur, illius tamep exercitium eíl: omnino
conringeni:er
~b
ipfo, vnde elfe medium cogni–
ti~nis
infallibile nequir,
li
nude, & non ve ap–
pltcara per diuinam voluncatem conliderernr.
~od
aurem omnes caufa: creata: hniufmodi
exifl:encia: in omnipotencia etiam conrineanmr,
caufam iíl:am non promouet , quia illa: vt
lic
co~t<>'.nta:
contingenter applicanrnr, funt
enim
ipía omni porenria,conringenrer applicabili fem–
per,quia libere, vnc;le eadem de illis ac de ornn ·-
Bene
expli -
potencia ipfa , ratio eíl:. Propter quam ego iam
caca
potcíl:
olim m0dum iíl:um impugnani. Sed quia viro
fufiincri.
placuic doél:iílimo ,
&
qui Vafquius alter diél:us
eíl:, eíl:qne probabilis, placer modo difcurfum
.pt
o crearnris poílibilibus efformatum eidem ap–
plicare. Non guidem haber omnipotencia cum
creamris exiíl:enribus necefforiam
connexio–
nem, haber tamen eminentialem, calem inquam,
vr clarc vi
fa
fecundurn fpeci alern vilionis mo–
dum -, poílir
clfe
ra tio cognitionis earum. Cur
; enim implicet ralem dari caufa: perfeél:ionem,
vt in effeéh1s
~ognitionem
ducat propter alriffi–
ma: concinen ,a: modum, cum quo non habeat
nece!T.-iriam connexionem?Si ex abfolura argua!
mr perfeél:ione,
&
contingenri nexu, limilis ad–
h ibenda folutio pro poíllbilitlm add uél:a: cogni–
rione. Sicque non arél:anrns Theologiam, fed
varios dicendi modos ad luculentiorem expli–
carionem grauium difficu lraturn exhibemus.
48
9
·
Aliter Pacer Granadns
tomo
r.
Contro–
p
Granaclus.
1:erjia
l
.
Trnflatu
6.
dif}mtatione
1.
f tfflione
7.
in
R ern
lu c~ :
q ua fic fcribit :'[ Diui na eífentia ob fui erninen–
lent.efexp
1
riam,non fol um eíl:tpecies inrelligibilis,
~ua:d e
cauit.
terminar intelleél:um diuinum & creatum ad
c~gno fcendam
ipfa m, ve obieél:mn forrm le ,
&
ptimarium , fed eriam eíl: fpecies inrelligibiüs
omnium alinrum rernm poíllbiliurn aur exiílen–
tium,quia hrec orn nia font aél:us
D~,vel
effeél:us
illius,ac proinde ad ipforn D eum tandern reuo–
camur. Ex quo
fit
diuinam elfenriam vniri polfe
inrelleél:m crea ro , vt illum dcrerminet ad ipfam,
vt
formale obieél:um percipiendam ,
&
limol ad
videndas has vcl illas creaturas,vt effeél:us poíli–
biles illius, vcl ad videndas alias
vr effeé'l:us re
ipfa
produél:os
a
Deo,& in re exiíl:
cnres.Et quo–
niam effencia diuina non tvnirnr inrclleél:ui, niti
iuxta perfeél:ionem luminis illi infoíi , infunder
fonul Deus Beatis lumen, quod in fo a numerali
ratione determinamm
lit
ad efficiendam vilio-
nem harum ve! illarum creamrarum. N ec no-
uum hoc erit & íingulare Deo, nam clfe
ia An-
geli
dl:
fpecics inrelligibilis comparacione pro-
prij intelleél:us, non folum vt ipfarn Angcli fnb-
íl:anriam, fed
etf.tmvt affeél:iones , operaciones,
&
aél:us liberas
&
neceffarios , poíllbiles & exi-
íl:enres cognofcat. Merito ergo S. Thomas in ar-
D.Thoma:
ticulo
9.
(
qu:eíl:ionis inquam 1 2.) dixir cream-
manifdta
ras non videri
a
Beatis in Deo per fimilirudines,
me~a·
fcu fpecies crearas,f<l)J per ipfam diuinam effen-
tiam, qua: omnium
{j
ecies eíl:.Fatcmur eífemiam
Dei non effe necelfa 1o connexam crearuris exi–
fientibus,
&
non magis pencrrari Dei effenriam
ab eo, qui exiílenciam iíl:am cognofcit, guam
li
fc
lum videret pofftbilirarem ; nihilominus eas
videri poffe in effenria, quatenus ab illa reprce-
fencancur vt obieél:um fecundarium. ] Sicdoél:us
~a:.c:i:
co–
ille Theologus rem ill:arn declarauit. Et merito
~cm
illu–
quidem pro alferrione foa Diuum Thomam
racur.
\ l dduxit,qui de creamris
non folum poílibilibus,
/fcd eria m ex íl:enribus eíl: locutus.Id quod ex eo
licet collegitTe:,quia line vlla crearurarum diíl:in–
él:1one proced1r.Deinde ex eo arguo, qnod habet
in rcJPonfio11e
ad fectmdum,
in qu a fic loquirnr:
[ Paulus, vel
q
uicnmque alius videos Deum, ex
D. Thom.
ipfa vifione elfentia: diuina: poreíl: formare in
i.p.q.11..
fe
limilitudmes rerum , quz in elfeptia diuina
ar.9
ad
l.,
vid~ntur.~a:
remanferunc in Paulo, etiam poíl:-
quam deli¡t l.,ei etfentiam videre.
J
Sic ille. Q9is
aurem non videatea qua: Diuus Paulus in rapm
illo fuo profpexit, non fuij1.C tanrli m pofftbilia,
fed etiarn ad Ecclefia: íl:atum pertinencia, qure
ipfc vocat arcana
l.
Cor.
1 l.
Y;.
4. Ad quem lo-
l.
Cor.11.
cum ipfe Doél:or fanél:us ait per arcana verba
v.4.
D"
p
J
·
11"
;¡;
•
d.
·
O.Paulus
_1m~m
au
~m
mee. 1gere
m~gm(centzam it:~-
diuirftraris
mtatu,
quam fcil1cet magmfice
fe
Deus fu1s
magntficen–
creaturis impenderit, fecúmque diuitiarum the-
ciam
eoa–
fauros numquam exhauriendos. Sed a pene
in
templarus.
articulo
8.iocuius corpore íic includit: [ N ullus
intelleél:us crearus videndo Deú poteíl: cognof-
cere omnia, qua:: Deus facir,
vel
poreíl: facere.
Hoc enim effet comprehendere eius virturem.
Sed horumqua: Deus facit,vel facere poteíl:,tan-
to aliquis inrelleél:us plura cognofcit , quanto
ldem.
perfeél:ius Deum videt.
]
Sic ille. Dinina ergo
effenria fpecies eíl:, per quam creaturarum exi–
íl:enti~m
Beati c0nremplanrur : determinar enim
eorurn mentes vt illam pariter cum
Deo
cognof–
canr, eodem cog nicionis aél:u ad diuinam elfen-
riam
&
creaturas tendente , hafque percipien-
ce clarills , quam
{i
per creatas fpecies
videren~
tllr.
.,
.
Cum
Deo
.49 0.
Sedrem oportet amphus exphcare.Nar:i
pelfe
crea·
aliud efl:
creaturas fimul cnm Deo cognofc1,
rJias
co–
aliud in Deo. Et poteíl: quidem ídem aél:us ad
g1~~íci,e~dé
Deurn & crearnras dirigí modo diél:o, abfque
íc1liccr vi-
, d
·
b· él:
·
·
&
6
¡·
(ion
e íed
· eo 1uo vt
111
o d1ed o ppnrnano .
do~~na
1
~o-
11011
¡~
Deo,
gno1cantur,quo
ocet
a~er
Henze
1
1
r.u~atione
<\uidam exi·
5
2.
cap.
2.
negans poíllbilem
clfe
cognmonem
llimanr.
creaturarum extra íl:atam poffibiliratis in Deo
P.Henzc·
tanquam in obie'cto primario
&
formali, rali
inquam, quod penerraturn
lit
ratio cognofcendi
creaturas , eo quod iíl:a: conringenter cum illo
conneétamur. Et quid m modus cognirionis
cliél:us