Amphirheatrum
M1f'en
,óra1¿...
vnde poteíl: quis omnimodam credere quadra–
turam.Nec tamen per h:cc conciliare illi auéto–
ritatem intendimus , quz non folidis fe metur
fundamentis, & in re arcana düiinat, ac contra
communcm fidelium ac Theologorum fonfum,
cubicum facit Emf>yreum, cµm in rebus huiuf..
. modi
¡
qui extra chonnn faltare pergir , fomnia
92~
.oualt
pro veris dogmaribus videatur vénditare. Ex
1ll•1d
fi "ura
¡·
fi
11'
r.
r
l'd
rr
llarnit.
º
quo oua 1s gura conue 1cur, une
10
1 o auerra
fulcimemo , & quideu1
d11:n
perfeéte fpha:rica
perfcétior
íic,
v_t ex Philofophorum maxímo,&
Sera~üco
Doaore vidimus,num.i/lo
r
9
r
.imrne–
rito i
~a
fnmmo negatur
ce.do, vt alia minus
perfi
·h
rribuatur.Nec verum eíl: illius raciones
in ouali figura faluari;licet enim aliqua! locum
habere in illa poffint,non tamen omnes,quia nec
capaciíllma' neque a:quales omnes linea:
a
cen–
tro ad circnmfereritiam duéta:, nec prima , nec
fenario iníignis , quia circurnferentia fex femi–
diam,etros non continet, vt perfeéta fpha:ra, &
fic alia: qua:
polti.mta
mediocriter rerum iíl:arú
perito cumulari. Aliarum ergo fententiamm in–
firmatis
fund.imenti ~,v!tima
videtur ob folidio–
ra
&
nobiliora merito triumphare.
In
qua illttd
difqnirendum reíl:at, quod
n.
1•88.
in hunc eíl:
a
nobis locum referua tnm,an fcilicer motus repn-
An
m,orus~
gnet Etnpyreo quadrata forma defnper coníl:i–
repugnac
ruto
?
Et repugnare aliquomodó vidimus loco
illi
fub
ñ ·
citato,non ita tamen,vt illi foret penitus violen–
fi~:riu:e¡i~: .
tus:nunc
ergod~
m_aiod aliquo gradu repugna-.,
bilita.
tJ.a:
et'\:
fenno,qm ·v1detur
Ge
coníl:itnto rribuen-
dus.
~adrata
enim figura r{in eíl: morui accó–
modara,qui nequit
elfe
niú circularis, vnde cir-
' •
culari rantum poteíl: corpori conuenire. Qgod
circularis tantum elfe pollir,oíl:endirur.Q:.!.ia re..
ll:us elfe nequir,cum per illum
locu~
prior ·rota–
liter relinquatur,qnod ca:lo coníl:at repugnare;
íic
enim omnia, qua: intra illi1,,1s córinenrur am–
bimm,parirer monerenmr,& coníequenrer rer–
ra,quod coníl:at omnimodis
a
philofophico tra–
mite·deuiare. Quod auté circtilaris motus cor–
pus circulare requirat, viderur ita comperrum,
lt.atio
i~e~-
vt non egeat vlterius comprobari.Sed ha:c ratio
licax
pr~ .
non apparet efficax; nam licet motus circularis
rcpugnaria,
·¿
.
.
d
fi
,'depu.Jfa.
non
v1
eatur connemcns corpon qua rato, 1
• quadrata illius pars modo furfum,modo deorsú
, vergat, & confequenter in latera ; ar cogitari
hiorns poteíl: minime difconneniens, quovideli–
cet quadrata pars femper cidem ada:quaro re–
fpondeat
fpatio,qno~
continget
G
circulari mo–
tu
verfus latera tannim
moueatur.Adhunc ná–
<]t\e motum nihil incommodar quadratura, vt
cum quadrata laterna in acre circumagitur. Si
ergo aliguid illa ratio probar, aliqnem, non ta–
men omnem motun'i difconuenienrem Empyreo
perfoadehr.Se}non videtnr certe probare¡quia
qnadrata 1lla ca:li pars Gin oppoíico íl:atueretur
loco,nihil ex eo fu<E condirioni repugnans pate–
retur; íicur
fi
in aduerfa Enwyrei parte fuilfet
col1ocara: ergo neqne oppoíicum qnidquam il–
lius condirioni conringet ,
G
ad illud moueatur.
Ex
~o
namque violenria in corporum obringit
moubus , quia ex propriis exrrahunrur locis vt
ad non propria
tranfcendant.Etpuerile quidem
eíl: exiíl:imarc parrem í1lam quadratam,
fi
in op–
pofito locaretur fpario,de fuprewa infimam
fi.e–
ri,
& ex alto in imum locum derurbatam. N am
vbicumque illa eíl:, fuprema eíl:; cum
íic
fumme
a
centro diíl:ans,in quo
eíl:
ratio fopremi coníl:i–
t nta,
Vnde
G
ex adnerfo illius quadratnra: alía
padree eminens íl:atueretur,etiam cffetfuprcma,
quia reque
a
centro diíl:aret ' vnde neutra fub
alía, & fic neque ínfima illius comp:iratione.
Vnde abfolure v.idetur diccndum non fore vio-
Repugnare
lenmm motum Empyrei ex eo qt10d in foprema
~eccrnitu1
;
fo¡
fir
parre quadratum, licet nonnihil v1deatur
~ed
non
~(illi
motu~
incongruus: qu<E ratio addita aliis,
v~:
1
:~~~
5
~
3
de quibus loco citaro, immobi!itatem ipúus ita
confentaneam natura- eiufdem oíl:endit',
ve
mo-
rus ad violentiam valdc accederc videatur.Dici
ergo poteíl: namra fu1 immobile
iux~
pra:di-
ll:am explicarionem: quod valde ell confonum
communi Theologorum aíferto, quí illud ficut
lucidnm,it? & immo
0
bile proteíl:antur:eíl: aucem
lux illi omnino naruralis , vnde & íl:abilita¡
criam deber rarionc aliqua naturalis affirmari.
'
l
§.
X
11.
De ctr!eflú Amphitheatri
fe-
di6& quarum lauda6i!i.r am-
6it
io omr;em humanamfedat
am6itionem.
I
9
8.
H
Abemus iam pulchram Amphicheatr<Í
ccelefüs aream , qua: vcl fola poceft
ad eximias fcelicium fpeétatorum delicias fuffe-
cilfc:. Sed antequam iucundos profcramns lu-
.
dos,difpoGtionem fedium,in qua przcipne Am-
iicdcs
1i:
h · h
¡·
íl:
.n.
(¡ll ·
·
·
ca:lo Ícc1·
p
lt eatra
IS
tu1,..cura con 1u1r,oportet tnqmra-
ptura de·
~us.Etfedes qnidem in cedo fcriptura de prre-
przdicac.
d1cac non vno in loco. Pfal.
1
1.
1.
"11.
)•
§l3ia i/lic
Pf.1
u.-y.
s.
fl
derunt fedtU in iudicio,fede1 foper domum Dauid.
Vbi federu 1r , ídem eíl,
acquieuerunt immobiliur
conHituu.,
e·
fix.e,vrdoéte exponir Card. Bellar.
Card.Bdl.
audiendus circa loci expofitionem. Cum enim
illam qua: circa rerrenam vcrfantes Ierofoly-
mam, & regni Dauidici folium pr:rmiíi!fet, fic
fobdir; [Sed h:ec omnia longe melius in Chri-
íl:um,& in ca:leíl:em IeruC1lem contleninnt.
Ná
ne
forre
Iuda:i credercnt,verba Pfalmi intelligé-
da principalirer de terrena Ierufalem,ac non po-
rius de ea, vt ccrleíl:is Ierufalem figuram gere-
bac , permiíic Dens vt non
folum
Cedes regia de
lerufalcm colleretur , fed ipfa etiam Ierufalem
euerrerecur. Promiffio igrcur illa ad ChriGum,&
ad Ic:rufalem,qu<Efurfom eíl:.,perrinet,;Verc enim
ac proprie in ccelefü Ierufalé fedemnt fedes
In
iudicio:tum quia firmiffime íl:abilitifunt in cre-
,lo thronus <;hriíl:i,& chroni corum,qui cú ipfo
regnam. ;Ha:c ille,& aliain quibus nocanda illa
vereacpropri~,quibns
veros & proprios Beacorú·
thronos vidernr affirmare. Pro eodem
Chrillus,
Luc.21.t.19 .&
30.
Et ego difPono vobüficut di-
Luc.u.v.
JPofuit mihi
Pater
mem
regm1rn,vt
edatü
&
viuati5
~~-&¡o.
foper menfam meam
in
regno meo
•
&
fedeatü
f
uper
.
thronos iudicantes duodecim tribm IfraeI.
Vbi quod
A
Ch~~º
qe thronis dicitur,non ad extremi iudici'1tantú
;,:~~~~
1
~:n
refere11dum eíl: diem,fed etiam ad ccrleíl:éman-
pro
iudino.
fionem.
Cum
enim Bearitudinis delicias menfa,
cibi,ac potus promillione,magnifica propofuif-
fec , addir íl:atim quod ad hgnorem fpeétac, &
rhronos fublirocs repromiíic, fedebunc quidé in
indicio,
fe<l
qui thronos etiam in Chrifü regno
coníequenrm,& ibi etiá iudiciali poceíl:arc ful-
gebunt Chriíl:o (\ipremo iudici
in
rhronis glo-
rioíiffimis aliident.i!s. Vnde illud
in regno meo,ad
thronos,dc quibus ftatim agit, etia¡:n aduocan-
dum.