A mphitheatrum
Miíericordi~.
~:~ }~
nearum figurre
a
pluribus continentur. Vr enim
in
planis c1rculus fe haber
lic
in folidis fpha:ra.)
Sic ille, cu1L1s rarionis vis in eo eíl: lira, quia fi–
gura circularis dl: prima, & it:i primo debetur
corp 1ri. Quod
lit
prima oíl:endirn.r ex eo quod
vna fuperficie cootinetur totum corpm am-
Ali'.i ratio,
bienrc : cum reél:ilinea: figura: plnres obrineant
fuperficies : corpus
rnim
cubicum fex , pyra–
nns
q uamor , & íic alia piures , vel pauc
iores.Ven.Beda.
Pote~
& alia ex Venerabili íleda defumi,lib.de
natu~'"1.
rerum cap.
5.
tom.
z..
N am cenrrnmeíl: in
me ·
J
ternr, vnc!e oponer, quod a:que diíl:et
abo
~~nibus
partibus corporis ambientis fupre–
mi.Hinc colligitcrelum effcrotundum pérfeél:o
circuim.[Et ita a:quis fpatii5
a
cenc;o terra: col–
leéh1m.J Sic ille cenfer.
BriJleferrns
1
9
2.
Sed illius Scholiaíl:es Brideferrus Ra–
Ramdiélis.•
melienlis non approbat huius Doél:oris fenren–
o~al 1s
li ·
tiam in exaél:iffima rotundirate::,cenferenim cre–
gur~
cre:ú
lum nan
effe
rotnndum iníl:ar pila: , fed
a
parte
a
quibufdá
l
·
¡
·
d'
ét
I
·
allúicur.
po orum
m
01:gttu mem porre um.
taq.ue1~1x·
ta
illum oual1s eíl: figura: , aut cylmdrica:
in c¡ua--i"enrentia nonnnlli fu
ere ex antiqnis
Philofophis, qui varias figuras ce.do tribuerunt,
Plucarch.
vt
l'
lucarchus refert,lib.
2
.deplacitu eorum cap.
1.
Pee.
Come·
Videtnr aurem ídem cenfuilfe
P.
Comeíl:or Ma–
llor.
giíl:er Scholafiica: Hiíl:ori:e
cap.
4.
lic
fcribens:
L
Fecir ergo ea die Dens(fecunda) firmamentu1
in medio aquarum, id dl: quandam exteriorem
mundi fuperficiem ex aqui>¡ongdatis ad iníl:ar
Chryíl:alli confolídatam, &
perlucid~m,intra
fe
ca:tera fonlibilia conrinenrem , ad imaginem re-
•
íl:a:, qua: in
0 llO
~íl:.
J
Sic ille; pro q uo &
Hu.go
H~go Card.
Cardinalis
lic
loquirur in enndem locum. [ Fir–
mamentum eíl: fuperficies mundi fenfibilis ex
aquis congd:itis in ( hryíl::illum,vt dicunt: alia
omnis limplicia continens,ad íimilimdinem re–
fü¿ oui.) Ha:c ille. lnxta quornm opinationcm
videtnr dicendum Empyreum e.1dem
figura
coníl:are, cum firmamento, vt perfeétum
comi~
nen~,
dcbcat co:iprari. Eíl: ergo hzc media inrer
Alfori
fon·
duas
oppoíita~
exrreme ft:ntentias.Cuius funda–
damcnca.
menrum non inuenio aliud, guam aliquorum
obferuationes, iuxra quas videmr ca:lum ex
par re polorum e:¡xporrigi , in quibus egregia
po~
reí\: inueniri fallacia , licue in mulris aliis, qu:e
apud Aíl:ronomos abundant, de quarum leuita–
ce non leuis eíl: inter ipfos concertatio,vt in Ty–
chone Brahe videre porerit per orium , rerum
iíl:arum non incuriofos indagator. Pordl: autem
pra:terea ea ratio pro oculi figura formad, gua:
ex polis defumimr. Nam ca:lum mouerur
fu–
pra polos fixos,& omnino inuariabile , vr com–
munis Aíhol <Yorum fenrenria firmar. Debcnt
ergo pro illis determinara: partes in ca:lo con-
;
.
íl:imi,vt viderur confequenter alferendum.Tum
vltd.
Si ccclum elfet perfeél:e circulatum, non
effent partes determinara: in quibus porius,
qu am in
ali~s
deberent poli relidere,quia omnc:s
effc::nt eiufdem rationis , & morns polfet fupra
orones a:qualirer in..:hoari, & quidem raciones
omnes, qua: pro figura fpha:rica adducuntur,de
quibus
Nuineropr11.cedenti,in
ouali fi<Yur:t faluan–
tur
&
infuper haber illa hoc
fpccial~,<¡uod
poli
iuxra ipfam
conueniemiusall~nantur.
Q!wd
li
ica
effet, deferuiret fanc ad íimilitudinem inrer
creleíl:e & rerrenum Amphirheatrum, exaél:ius
demonfüandam~
hoc enim ouali figura pra:di-
C::~lpurnius.
tum , vnde & diél:nm ouum , vr apud Calpur–
nium extat Siculum
po~ram
Ecloga
7
.in quafic
canit.
E t
medium geminú fe motibm Qbfigat ouum.
Ampl1i.
Quia fcilicet duo Thearra, feu femi circuli, in
tbemíí
oua-'
vnum ouali figura coníl:ans conueniebanr. Et in
¡,
fiJ~ur•
eo quidem íl:ruél:ura: modo ad crelum habicum
pr:r nuin.
fU1ffe refpeél:um Carmina Corippi Africani
Cor.ippus.
declarant
1.
de laudibus Iuíl:iniaq,i , vbi fic
fa-
rur.
Ipfa
ingens circiu,
Jt!eni feu
circulus
anni,
Claudit1tr in teretem longü anftaEtibm
.
bcm,
CompleétemgeminM
<f~uo
di.fcrimine
met11-1,
Et
JPatium medi<f
,
qua
fe
vía
tendit
,
arenrR..
Ca:li in
fpe.
'icm.
Circulus enim anni, non annum ipfum ranrum
modo delignat ,
fec\
cceli circulum anni iplins
orbem conficientcm. Nc:que videtur quomodo
·annns oualis figurz di
ti
poilit,.quod ramen cerio
apcius coníl:at adaprari.
I
9
3. Eíl: deinceps media alia de Empyreí
Empyreum
coníl:itutione
,,' tentia,
&
non parum illa vero-
Cpha:ricuo1,
limilis,qua:: crelum
fph~rícum
aflirmar inferius,
&
ver~us
&
verfu's vnam tantum fuperiorem parrem per-
;;~:~m;~;:
feél:e quadratnm. Quod videtur mihi graphice
tcmquadra–
po~fc
explicari figura mali punici , aut granari,
rn~,vcroli.
quod cum
fph~ricum
lit,
corona defoper no-
mih~r
fcn–
bilirarur , nili quod illa circularis eíl: , cum ta-
tcnna
dt
men in Empyreo qu:i.drata reperiacur. Sic Pater
.
Molina. num.
1
90.
addu&us, qui aliorum de
P.Mohna.
qnadrarura creli ÍCntentiam refc:rens , eam mÍ-
nime refellit , vnde vti illius afferror cirarur
a
Parre Cornelio Apoc.
i
1•
..¡,.
1
G.
Quod aurem
P.Cornel.
non ita quadratum aífi.::rat, vt vndique terram
non ambiat, ex eo tiquet, quod inAuxum in
corpora inferiora ibidem fateatur cum aliis,
qui Empyrei ambitum , & communes influxus
recognofcunt. Sic etíam Parres Conimbricen-
P.~onim·
fes eodem numero allegati pro omnimoda qua-
bucenfcs.
drarura, quorum mens alia effe videmr, vt
fci-
licet verfus vnam tantum conuexam partem
Empyreo congruat, vr pro.banr qua: poíl: addu·
él:a verba fequuntur. Cum enim dixilferu :.
[ Crcdimr aurem hoc crelum ve::c fus parrem
fu–
periorem quadratum effc non globafum. ) Sic
fobdnnt :
L
Vtpote
q
uod Be::atorum enria;
&
9uali Theatrum
.lit,
& ad recipienda diíl:inél:is
fedibus poíl: refuHeél:ionem glori.:ifa corpora
deíl:inatum.] Sic
illi.
Iuxta quos , cum ideo tan-
t um quadramm afferatur, vt curia
&-
Thea-
trum Bearorum lit, vbi pro illorum diuerlirare
diuerfz fedes emineanr, vnica tantum eíl: con–
íl:ituenda qnadratnra
!
curia enim
&
Thearrum
non ambim concludnntur :-.
&
Theatrum pr:E•
fertim, quod nequit alicer difponi cum fuis fe-
dihus, in quibus fe omnesadfpiciant, diuer•
li~
e
regione ordimbus coníl:irutis. Ante hos
Dmus Clemens Romanns,
lib¡·o
7 ,
conflitutio-
O.Clemens
¡mm
Apoflolicarum capite
; 6.
Vbi
lic
haber:
Roma~.
[ Crelum fall:um eíl:
in
modum camerre, in-
íl:ar quadrati lapidis
íl:abil~. ]
Sic ille.
~od
<]Uidem ad Empyrenm referendum, & ad eiuf-
dem d 'él:rinam confona
~xplicatione,
de qua
'l:X!!m~
1
5
o.
Vbi ba:c in ter alia : [ Q;Jorum
vnnm c<rlum
lit
fuperius , quo conrinetur
. etiám viíibile finnamemum, illud effe perpe–
tuum
&
a:rernum, cum his qui hapitant ibi.]
Sic ille. Ex cuius verbis, vel porius Diui Pect,
liquer ab Empyreo alios ccdos ambiri,
&
ita
fphrericum
eife
illlld, cui tamen alias rribuic
quadraruram Si dicas polfe illius verba ad illnd
placmun trah'i. ,
4
·m,ra quod Empyreum·vnde–
quáque quadracum effingirur , in!labo, nam
cum dicac vilibile firmamentum ab illo conrine–
ri , lignificar cuaptationem vtriuf
que~
qu:e eíl:
inte.i;