s
l V
erfus
III.
Difcurfu IL
rre autem
,
pri:fertim qnod ad a:dificiorum ra–
P.Corocl.
tionem fpell:at , bene ex aliis Pater Cornelius
execums circa
citáium Apocaly'pfi.r locum,
úc di–
~adrar:l!
cens;[Ad maiorem firmitatem
&
omarnm qua–
.figu~;c
pcr-
drata defcribirur. Vrbcs enim quadratre. Primo
f~éhq.
commodiores: Secundo pukhriores
&
perfe-
ll:iores func:hinc omnem perfeél:am archireél:u–
ram videmus in quadrum conformatam;Terrio
fortiorcs funr; bini enin:t. Gnguli angnli e qua–
tuor,
[~
vtrimque oppoíiti refpondenr, séque
muru,o tu'eti ,
&
hoíl:em validiüs ex vtroqne
fl.–
mui
propt
'tlfil.rc¡poífunt. Hi ergo anguli non
dant latebds hofh , vti cenfuit Vitruuius ,
fed eum ciuibus, mm in eodem, mm in aduerfo
angulo conG!lentious,Ferieñdmn exponum.]Sic
Prirnalius.
ille.Sed multo ipfo anti üor Primaíius in eun–
dem locum fcribens , quadrnrura perfell:ionem
fignificari
hi~
verbis atreíl:arns : · Ideo fane ciui–
tas in quadro poíira , & orno.
parte a:quali
dicirnr dimeníione locata, quia nulla íinitur in•
zqualitate nutare.Perfeél:i enim fecundum
Apo~
2
Cor.1 3 .
ftolumeífe, idem fapere, pacem habere
2 .
or.
1
3
.w.1 1
.Vere eíl: in foliditate quadra fubfiíl:e–
rc.] Sic ille, qui perfeél:ionem a:qualirate íigna-
T. 1
f.
tam ex loco Apoíl:oli fapienti ratiocinatione
dedux1r;lic ením
fe
haber:
De ctttero,fatru,gau–
In
p~cc
pcr-
dete,perfeEfi
~Ilote,idem
fapite,pacem habete.
Id efr,
fc:ébo.
vt ex_ponit ille , eam iudiciorum & volumarum
confeníionem, & <iqnalitatem, quanmm fieri
pordl:, femare, vt illa poffit vos perfeél:os com–
probare. Sic in foliditatequadra erit, vt videa–
inini pulc\1re &
fi~miter
coníl:itmi. Cum ergo
fol1diffima beata ill:i. ciuitas ac firmiíTima
Gr,
quis dubitet illarp in quadro politam ?
Et
cum
perfelb,ffima ,quis poffit hanc llli fine iniuria
dotem denegare?
Et
fubrus ergo totunda, & de–
·fuper quadrata .dicatur , vt omnerri illi confret
in elfe perfell:ionem.
Pulchra
tM
amica mea,fua-
Canr.6.v. 3
ui.<,&
decoraJicut Jerufalem.
Sic ccdeíl:is fponfos
lidelem fponfamülloqnirnr.
Cant.
6.
t.;.
Vbi
comparatio cum trÍurnphami infrituitur rero–
folyma , & gloriofa Bearorum curia vt
DA
Gre–
gorins Ny!fenus hoc verborum edocuit com–
pendio: [Similis efr lerofolymre magni regis ci–
uirari, quia comprehenditintrafe noncompre–
henúbilia, ita vr habitet, & ambuletinea Deus,
& íic per inhabitantem in ea pulchritudinem
oi;_nata,ccrlefüs lei:ofolyma
fit.]
Ha:c
itle.
~ia
ergo ccdeíl:i Je1.1ofolyma: íin1ilis,non fernel, fed
D.
Greg.
Nyllcn.
Bis pule'
fponfa, qo
ca:lcíl:i
ú
milis ciu -
ta
ti.
bis pulchra pra:dicarur:
Pulchra u,.& decora.
Eft
cnim illa bis pulclua' dum gemina perfeél:ione
excellit, rotunda pariter & q uadrara. Vbi lams
>adform,ationemmorum campus apericur, dum•
.in fponfa rotunda! & quad_rara: figu:a:
pro~rie
fates expendunrnr. Sed ahorum
in
11\0 fpatten–
tur
ingenia , clnm ego illud ranrum obfei:uo ab
Spiritu Sanél:o notis non obfcuris indicatum,
amorem perfeél:ionis in f
po~fa
futuru11'.
talem,
vt vna non contenta perfeél:1one , ad aham ar-
Ob
du~licé
denribus, & votis
&
curiS ad(pirer. Aíl: dices,
pcrfeébo
qua: hoc g emina perfell:io cH::Dicam qu od,Deo
~;~¡~;~~.
iñfpiranre, c0ncepi.
V.naeíl: perfell:io íl:ams
cu~
i_ufque propria, dum id pra:flar, qnod ab eo íl:a–
tns huiuíinodi h:ges expofcunc. Altera, q ua:
fu–
pra
íl:anis leo-es affuro-ir, & µihil eorum omirtic,
c¡ure
Oeu~ v~
íibi
gra~a r~ pr.rfentat.
V traque in
Empyreiíl:ruéhira defpicimr.lllud quiékm iux–
ta conditionem foam rornndum eft, íicur ccdi
alij iuxra diéta
num.
illo
1
9
V nde dici poteíl:
illa perfeél:io íl:atns, iuxra quem nihil ei deficit,
omnibus
fuis
numens
abfoluco.
~ed
fupra
per-
feél:ionem ifram a{fürgit alia,& quadratur defo..
per, vt Dei in eo gloria refplendcar, s\cque fer-
niat illius excellentiffimre voluntati. Addo ,
ge~
Dupb:
~i~am perfeél:i~~em, feu_pulc~titudinem
eam
~'fibid~:O
d1c1 poífe,qna fc1licet fidehs lib1 boous efr,dum
culit
&
aliis
Deo fe inh;,.bitandum exhibet, & illi vacar
13?
prod,cfi.
íibi: & pra:rerea qua bonus aliis, eos charitatis
dilararis fpatiis confouendo. Hoc in Empyreo
cerncre efr,quod qna parte quadratum,Deo ha–
biraculum honorificum pr;eíl:at, quo nob1lira-
tur eximie, fanél:ificatúrque ·, vt medto Dino
Paulo Sanél:a , id eíl: , Sanlta Sanltornn
com~
pelbtam inueniamus.
l ntroiuit
{emel
in anEfa.
Heb~. 9 . v,
Hebrtt..9.t.12.Iunll:is
iis,qua:habet,
ir.,.
Qua
i :z..
vero rotundum eíl:
>
infctiora omnia circumple-
ll:itur, & in ea faluciferum deriuat influxum,
vr vidimus
Paragrapho
9,
Nihil efl: quod illius
finus excludat, omnia conriner, in omnia
bene~
ficum , pulilla, & magna pariter ampleéten-
do.
O
qnam hoc pulchrum Chriíl:iani peél:oris
limulacrum
!
quam viuidqm chariratis fchema,
de qtta íic D.Bernardus
fpifl.
1 1
.!_In ha.e vira ex
0
B~rnad.
omni genere pifciutn intra linum
fu.e
ladrudi-
.
nis charitatis rete concludens,vbi
fe
pro tempo-
Amph
1
ífi-.
re
omnib~1s
conformaos, 0mniúmque in
fe ,
ftue
:~: fi~:~:·
aduerfa,íiut! profpera traiiciens, ac fua quodam
modo faciens,non folum gaudere cum gauden-
tibus, fed etiam flere cum flentibus confuenit.
•Rom.1
2 .
ir.1
5.
Sic ille. Pro eodem
D.líid.Pe- '
luíiota hac notanda fenrentia fuffragarur,lib,
3. .
Epijf.
1
90.
[Lubr<i'tius ego,cum deomnibus be-
O
líid~r,
·
rr
· · · ·
f
Pelu( m
i:.,
nemeri rus enem,tanquam qm mmrta omnes a - .
1
•
,..
fi .
1".
,
,
l
{¡f.
t
1om CX•
ec1hem, prenas darem, quam, cum vnum a: 1 -
pxdTit.
fem,tanquam de omnibus benemerirus, corona
•
donarer,ac pra:dicarer. Sic ille,ccrlum
fe
plane
demonfrrans,dum vel vnum
a
fua::
charitatis ex-
cluíiífe linu,ita cenfet abfm:dum, ve velic pctius
non excluía pun'Íri, quam exclufo,vti de omni·
bus aliis
b~n:merit~s,coron~ri.
. .
.
Priori
loco
1
9
7.
V1d1mus dmerfas c1rca
coníl;~ruuonem
dd
a
Empyrei ccrli fenrentias, ex quibus ha:c vlrima
feot~oc~a;
vidctur pra:ferenda ob ea ,qu;e in eius confir-
conuc:lliiQ•
mationem adduximus, qure videntur
illam
non
rnr.
leuirer communire. Circa aliarum aurem impu-
gnaciones non eíl: cur diutius occupemur. Q_ure
~z
qua–
Empyreum defuper ita expanfom íl:atuit,vr non
ckarnm,ne~
ambi..t inferiora, id etiam de
aliis
ccelis deter-
~~~:s :1:1~minat,& obeandemrationem;quod ramenirre-
fiirnit Em·
fragabilis experiencia falfum oíl:endir, enauiga-
pyrc:um,
to vndique orbe,& ccelo vndique mundi explo·
ratoribus.imminenre. Aliorum antem ca:lotum
f pha>rica admiífo figura, c1rca Empyreum non
dubius ha:rerer
D.
loannes Chryfoftomus, auc
alius quilibet antiquorum. Debet namqne illud
aliis elfe coa ptatum, & contin e omnia, quod
ficut perfell:ione,ira ttiam amplitudine excellat
neceffe eíl; , & vt omnibus poíTit, omnia etiam
compleél:arnr. lllud autcm ira ambire cedas
QEz qua•
al:os,vr cum intriRfecus rotundum fit,cubi for-
<lratum
~
mam habe:.t extrinfecus, quadratum vndique,
ambicn$.
nefcio an quifquam ferio cenfuerit, & eft abf-
que dubio nouum, ac Gne cerroaull:ore figmen-
rum.
Et
neque racione illud, aut pondere aliquo
auél:oritáris veneranda!
fubfifl:ir.Quiautem
pla~
citum illud vcllet obíl:inate defendere, non pof-
fet fucile detelita falíirare reuinci; quia res ipfa
nullam concradill:ionem inuoluit
>
& cum alias
occnlta penitus lit,& imperuia experimentis,vix
eíl: vnde poffit validum argumenrum iníl:aurari.
Cum prrererea fauere videatur fcriprura, qua:
in quadro poíitam ccdeftem ciuirarem affirmat,
vndi: