Pfal.88.
~ars
J.
Ver[llI. Difcurfus
II.
inter continens ,
&
contenrum:at fümamentum
dl: abfque dubio
fph~ricum
,
&
ita Empyreum
eadem deber fig-ura gaudere. Dici poífer in rin–
fec~s
dfe rorundum,& ita exalte info:iori ca::lo
co2ptatwn ; cum tamen extrinfectls poffit qua–
dratnra :omnimoda cormeíl:iri. Fateor p0tuilfe
q uidem ita
a
Deo coníl:rui, nam in re ipfa re–
pugnancia
eft
nulla,
a
D. tamen Clemente non
ita aífertum, qui
incluli~nem
fl:axuens , iuxta
quarn
~ura
circularis lcolligitur, de quadra,.
tma totali non dhlocutus. Et licet infl:ar qua- .
drati lapidis fl:abile d.ixerit,.ad illud far efl:,
1i
in
fupi;ema aliq·ua parte quadratum afferatur. Illa
enun pro tot'o fumi
Empyr.eo potefl:, quia ibi
Dei regia, Sanél:orum c!!ria,
&
delitiarum pe-
Iuxra com·
rennium Theatrum.condhetur. Citar etiam Pa–
fi~H;c~m¿ll~
ter Cornelitis pro eadem fenrentia antiquum
fu;.rn en·
auél:orem anony.mum,
fcdpro
n O l:'tateuehi:
P. Conim.
rórque in ea effe vitlc;ntur fcri{ . es,vt non
du–
bricenfcs.
bitauerint Pati;es Conimbricenfes. communem
credulitatem politionis huius affumare.fCredi–
tur aurem hoc crelum verfus partem fuperio-
p Suar.
rem quadruum.] Vnde miror Patrem Suarium,
tom.1.in;.par.tem,q.5,81art.5 .in commentario,
vhi
·Empyreum omnino fphmdcú fl:atuit, illam,effe
communem fiddium confenli.onem edicere, ne–
que aliud quid Gne lnagno affumandum fu!1da–
mento. Miror
in~uam
communem fidelium
confrníionem ad. fphreric-am periitus figuram
adfrruendam induci, cum oppoGmm potius ; vt
Parres Conimbricenfes dixere,Gt certum:fideles
namque curo regionem Beatificam cogitanc,
ci–
niratem pulcbcrrrimam ,
&
fplendiífimam , &
am;eniffimam apprehendunt, fine cliuis,
&
an–
fraébbus, vbi :equabilia omnia, & planiílim<e
platea:, Gcut in hymno facro dinina officia pro–
ponunt.Plate.e.,& mu"ri eim ex auro puriflimo.
D
foanois
I
94·
Et huic qui<;lt!m iucund;n contempla–
vi!ione pre-
tioni fundamenrumD1Ei.tattg(llifl:a loan.exhibuit
barur.
dum
cap.
11.
Apoc.
viíionem gloriofu: ciuitatis
Apoc.
z.
i.
expreífa;vbi de illius quadratura manifefl:e pro–
v.i
6.
numiec:&ciuit.uinquadropojitaefl,t.16.
Q.u:u
verba non
eíl:
cur ad myfbcos tantum fenfus
detorqueamns, cLim in proprio
&
genuino pof–
Scriptur~
fint ad vexam
&
phylicam quadraturam appli–
vcrba in
cari. Vbi regula illa ex D.Augufl:ino defumpra,
Jlropri~ s~-
&
apud interpretes fcdpturx celebris,fibi locum
~u
accipu!
iure aperro vendicat: verba fcilicet illius
pro-
a.
p,rie
&
accipienda
&
exponenda_'cum nihil ell:,
qnod ad impropriam· lign.ificaitionem cogat
in–
torquere.
~id
e¡¡go.
in
pr<Efenti
efl: ,
pi:opter
. qnod quadracturam non vexam, fod myll:icam
accipere debeamus?Qices,qLtia alía
qu~
ibi::lem
dicunmr de porris,muris,fundamentis, auro,vi–
tro, Chry,íl:-allo, mar.gariris,gemmis non poffum
niíi myftice d.iéta. cenferi;Gcut aha,qure cap.11.
de
fluminibus, arbore virx, fi:ull:ibus, & foliis
falubribus recenfenrm.Sed hoc obfrare non po-
r.
Pro eo
teft. Primo. Nam omnia. prrediél:a funt qui non
Iatio.
in mvfiico tantllm
fenfu
fed etiam in phyúco
&
m;teriali accipienda verofimilirer opinentur,
¡ecunda,
de quo inferius. Secundo. Omnia illa quomo-
docúmque fumantm , Empyrei ca:li nobis
gau–
dia repr;efenrans,
&
illius palatij pulchritudi–
Ca1d.Brll.
nem, quod pi
e & eleganrer expendit Cardinalis
Ikllarminus,
lzb.1.de&terna ja?licitate S1mé/:ornm.
P. Petrus
Et Pater Petrus Hurtado,
diJPut.
2..
de crelo,§.6
3•
Hunado.
vt
illornm capirnm milfos faciam interpretes.
Non ergo tantum myíl:icus i\Qis,fed& viíibilis
dlreprrefentatus ornatus, vt minime andiendus
P.Mariaea.
fit
Pater Mariana, cuius illa funt verba:[
Imagi-
na~ire
c1mtatis imaginarius ordinatus.) MeliUs–
profell:o dixilfc r bearx ciuitatis ornamm pre–
tiofum. Q!!adrarura ergo ad .omanun illius fpe–
ltíit
ciui~aris:fi
enim ea myíl:ice accipiatur
igno~
mm nobis prorfus relinquimr redilicium illud
fecundum materialem dilpolitione1p, qnod non
e.fl:vlla ra_tione credibile
, quia id maxime ad
il-
l10s nonnam penineb:u. Terrió.Vt myfl:ice alia
Te
tia.
accipianrur, quatenus per ea frarus illius perfo-
él:io deíignarur, quodd,e quadrarura dicirur, ad
materialem fl:ruél:uram conuenientius ()eriua–
tur,q~lÍa
id concextus euincit: dicitur enlru ibí-
dem:
Et qui Loquebatwr mecum, habebat m1\(urarn
lbid.,.
1
S·
arundineam aureP.m vt metiretur cii1itatem
0
Jr
pcrr-
ttU
eim
&
murum.
Poíl:quam Ge prrernilfum,
t.
I
5.
Sequitur fl:atim :
.lJ!J
ciuita& in quadro pofita
eft,& longitudo eím tantaeft, q11anta
&
l-atit11do:&
menfm eff ciuitatem de arundine aurea per ftadia
duodecim millia,
.¡,.
1
6.
Vbi menfura pcr íl:adi:I,
&
íl:adiorum munerus adfcribitur , m2teriale
pro-
feél:o efl:, quod menfuratur. Et quidem fi myíl:i-
cos attendamus fenfus, qm:is graues mediranrur
auél:ores, non apparet quomodo cum menfura-
tione diéta poffint apta ratione componi.Dicunt
Myflici
sé~
namque aliqui quadrum ft,gnificare iufüriam;
fus cum
~í
quia nihil iniquum, aut diíl:orrum in'Beata
ilh
~enlion.i
cinit4te futurum. Verum explicandum illis 11e·
ci~se~~;,;~:
fiar, quomodó iu!l:icia fl:adia hab€at duodecim
non colu:-
':tinillia,
aur
quomodo me.nfur-a Angeli poffit iu
-·reot.
fiiria illa in <eterna facnlorum fpatia regnatur.a
defignari.
lmme~urabilis
cene illa efl:
a
creara
facultate,qure menfuram non habet,& De'? tan-
lulliri:e nó
tum aull:ori
&
infpeltori,{i quetl\ habeat rermi-
benc
a~ ~
num,rdinquitmenciendum.Addeidquod ad iu-
gnat~
ill;c.
fiitiam
&
fanébitatcm illius ciuitatis fpeltat,fa-
tis expreífum inferii'.ts verbis
illis:Non intrabit in
lb1d.
V.
l7.
eamaliquid coninqitinan't, aut ribominationefacien.s,
&
mendar:ium,t.17.&
c.21.if.1
5.
Fvrú
canCI,&
Apoc.
u .
venefici,&impudici,fÍJ· homicidtt. &ido/ufenrienttM,
v.i
.s.
&
omnis qui amat aut facit mendacium.
Ob
q
uam
caufam portre ca:li dici merito poíli.mt porta:
iufürire
de
q uibus in
Pf.
1
17.ir.1
9
.Aperite mihi
Pf.11
p.
1 , ,
portM
iitjfit1tt.,
ingref[m in eM conjitebor Domino.
& , ....
~re
íl:atim vnius porc<e nominedeíignata.
H<l!t
portlf 'Domini,iuffi imrabunt peream,
Y,.
io.
Vna
q.uidem porta iufl:icia & fanél:iras,licet multrein
cado porrre eJG pulcherrim1s rnargariris ernineá-t,
quia per nullam,niíi iuíl:itia ingretfum adornan–
,te,!'.;'.uiquá ille parebir.Alij quacuor virtutes Mo-
Necqua·
rales quadro
fignifica~as com~e.ntantu~··
Vbi id
~¡
1
~C::s ~~~quod de numero íl:ad10rnm dixunus d1fficu1ta-
tutib1iu•
tem huiufmodi commemationis detegic.Er vlte-
rius. Duodecim ilüus: alma: ciuiratis dicumur
effe pome:Et
habebar nmr:um mag_rmm
&
altü, ha-
bentem portM duodecim. Ab oriente portct,
tre5,&
ab
.Aquiloneport.i tre-s, & ab Auftro porttt tre-s, &
ab
Apoc.1
r.
·
occafi,portct, trer,
V.
11.&
1;.
Iuxta qure cuilibet
v.u..
&
1¡.
di~arum
virrucum vna quadra refpondet pars,
&
m parteeadem portre tres, per quas ij qui ei..
dem mundi parti refpondent, ingrediamur.
Ex
quo
fir
orientales per portas tantum prudencia:
ingrelfuros, & o!'.;'.cidentales per portas tant!tm
t~mperantire,
Úcut Aquilonares per portas iuíl:i-
ure ', & Au!l:rales per portas fortirudinis. QEod
cerre abfurdum non tantum occurricJed Bearis
efl: pror!us iniurium,qui omnibus fl.oruere vir-
tutibus , & per omnes ingreffum fibi in culmen
fcrlici~atis
appararunt.
Qure
1:ationes contraeos
milit.int , qui nefcio quas alias virtuces per qua-
drarmá cinitatis accipinnt, vtvideriapud Glof-
fam poteíl:. Sum & qui copiam
&
durationen
1
ca:ldüum