DE
VNIVERSALIBVS
LIBER
II. D
SSERT.
III.
129
niatur res
apta nata
eífe
in rnultis,
qure
vocacur
"ninerfale in all:u
objtltiu
e
,
an
folum
extra..,
auiman1
fit
res •
A
pu
rudo
aut~m
ad
elfendu~
in mulcis inefi rei per opus
intelleél:us.
Et
quia
apticudo illa complec
raciooem
vniucrfalis
ill..J
aau,
(obiell:iue íumendo
vniuerfale,
Hect
noa
formaliter) ideó quéErcre, an extra
animam
in·
ucniatur
tocum
hoc , fci icet
res apta nata
dfc
in
pluribus,eíl
qua:rere
an
lic extra
animam
v~i
4
ucrfale in aíl.u obieltiue? •. • . Vniuerfalc
ob1c.
íue
in potentia
dl:
res
ipfa
vna
forn1alirer,~on
adiungendo
íibi
aptitudi~em
ad
eífe~dum
uu
pJuribus • Ex his patee ,
1n
qu~
fiat
d.1fficulcas_.
íncendimus
enim nonde \'mucrfah
forr~ah-.
rer,
nec
de
vniucrfa.liobiediue
in potc.nua...,,
~
quia in
~is
conuemrnus ',
{~d
de
v~mer~ah
obieél:iue
in
aau .
Proptcrea
cum
loqu1mur
de
vniuerfali in
allu
abfque addicione , obielliue
intclligi
volumus, ne
a:qui~oco la~oremus.
l
Hucufquc nobis facc
pra:lux1t dolt1ffimus
Car~
dinalis.
· §.
2.
Aduerto,
Scotiftas
non paucos
contr~
fuum
Dollorem
aíferuiífe dari
aau,
&
for–
maliter
vniuerfalc
a
parte
rei,
idque
C]
uafi iura·
ta
quadam pcrulc,acia c?ntradicendi
Tho~ifiis,
vt
fatetur
ingenue dolbffimus
Vakra
Scor1íla....
Perüanus,quorum prrecipui
Antonius Andreas,
Paulus Venetus, Rodolphus, Ioannes
Monlo–
rius,
Burlreus, quibus adhzrent Valleíiu s, Iu–
lius
Scaliger ,
&
alij. Sed
veró
Scotus quamuis
i
pJrtc rd
concedac naturam
vnam,
aptamque
ad effendum in multis; negat tamcn, illam ef·
e pra!dicabilem
de
illis,quia ad huiufmodi prz•
dicab:li ra.rem (in
q
ul
ipfe
conílituit
v
niuerfali–
tatem
focmalucr
complctam)
exiílimat,
requi·
ri
indiffcrentiam ,
qua illa poffit dic1 de quo•
libet indiu;duo
przdicatione
di
ente hoc eft
hoc,
quz
nifi ab rntclleélu prreílari
uon
poreft •
Sic ílle locis pluribus a
VaJera
indicatis ,
q
uem
fcquuntur Merinerus,
&
alij,
qui
fuum
Magi·
ftrum ab
hac
calumnia
fe
egreg1e
vmdh
a!Te ar•
bitraatur ;
Verum illa
non
a
noíl:ris, fed
ab
corumde
m fchola tra.xit
originem,
vt
fupra
no·
tauimus •
Creren.imquia ridiculum
cffec
difpu·
tare , vrru
m ante intellellum detur Natura
pr~·
dicabilis
ea
indifferentia,
ve
de
q uolibct
dicatur
hoc efi
hoc,
cum
hoc
ipfum
fit
aél:io
inte!leétus~
oponer
nunc
non
nili in
{cnfu
cxplicato
a
Caic•
tano
rem difcutere,
THEOREMA
l.
W'
•
b&miflic"
fent en
~ia
prob4t14r
,
Scoti
f-'ndameñtÑra
diru1tur
•
'!
3:
p
Rima Aífertio. Eorum quz
vniuerra:
le confiituunt, fola
natura
fubílratL
vniuerfalitati.
feu
fecundre
intentioni
porell:
cf·
fe
a
parte
rei;
at
VC!Ó
tan1 V
niuer faJ
itas forma ..
lis,
quam
apticudo
eílendi
in
multis non niíi
n1ent1s
rpol_imii:ic
confurgunr.
Ha!c pars
vlti·
nu
a(feruon1s ,
m
qua
eft
przcipua
dífficultas
probatur
i
Caietano
eifdernm r
rationibus,quas
contra
vnit.atcm
neg
nu~
..
cmmunem
a
parru
i
expend1mus fupra
d1ílerrac.6.
Quidquid fe.:
Logi~~ {)_~/o~n , de
.Efpinofa
~
•
quitur naturan1
racione
fui,
fimpliciter
przdi
catur de
indiuiduo
ralis
narur~;
fed
aptiruda
ad eikndum pluribus per
te
fcq
unu
r na
cu
rlm,
puta humaniraren1 racione
fui:
ergo
apcitudo
ad
effendum in
m ulris
pr~dicacur
fimplKiier
de
indiuiduo
illius;
ncmpe, quod
Sorrcs
fit
apcus
nacus
ad clfendum in
inulris.
Hoc
argumcn•
tum
late
cxcufii fupra
T
hcorcmace
3. a
~.
25
vide
ibi.
..
§.'4.
Secundó
probatur cuertendo
Scoti
fun~
damentun1. Quia in eo comn1itticur defcélus
fallacire confequenris. Cum
enin1
apticudo
ad
elfendum
in
multis
fit
idcm , quod
non
repu·
gnanria ad cífendu1n
in
pluribus ,
arguit
fic •
Naturre ,
pura
humanitati,
in
quanrum huma..
nitas non repugnar
cffc
in pluribus:
Ergo
hu•
manitati in
quancum
humanitas conuenit apti–
tudo,fiue non repugnantia ad elfendum in mul·
tís,
&
confequenrcr humanitas cfi vniucrfalis
abfque opere inreileéius • Peccat ratiocinium,
quia
ex
negatiua
infc-rc
affirmatiuam
de
pra:di•
cato infinito reduplicationeaddita. Veruu1
a~
tecedens; at conlequenria impoffibilis. Huma–
nicas
enim in quantu1n
humaniras,
feu
rationc
fuj
abílrahit
a
repugnan tia,
&
a
non
repugnan•,
tia elfcndi in multis.
Adi
cirarz DHTertationis
Theorem.4.
i
§.J2.
vfque ad
41.
vbi
examina~
uimus lianc argumentarionem , fimulque
Fa-·
bri ,
&
aliorum defcnúones accurate
reffcl–
limus •
J
§.
s.
Tertio.
Si
Humaniras
vendicaret fibi
in quantun1 humaniras non
rcpugnaRtiam ad
dfendum
in
mulris, nullo
pJ.aohu
manita
ti
¡ioLTet
conuenirc repugnan
tia
ad elfcndum
jn_,
mulris,
&
fic nec
pe~ (e~ ne~
per
accidens
pof–
tct
repug.nar.c
~umanuari
c«e
JO
pJuribu~,
quod
efi manlfdle
talfum.
Hu
manirari
enim Sortis
ratione
adiunllce
ha:cceitatis
repugnar
e(JC
in,,
pluribus.•
Confequentia
efi
~ona. ~ja
oppo–
ficum
eaus •
quod
conuemt
altcui
t
cundum
quod ipfum ,
nullo 1nodo
poteft inueniri
in...
illo,ex primo Poíleriorum.
Recogno.lie
etiant
di~z Diífer~at.
T.heorem.J.
a §.1s.vfquc
ad
24.
vb1
hoc Ca1eta01
argtm1
ntum
late
pro01oui.
mus,
atque omnes
~corifiarum
foluriones
ex
eiufd m
Scoti
doéldna
retudimus;
q
u~
omnia
q
ua(i
huic
loco
genuina recolenda funt, mu–
ta ta _folu.m
voce commumtatis
negaciuz
iiu
Apcuudrnem ad e!fendum in mulcis.,
n
~
ada
rcpetamus
l'
H E O R
E
M
A
II.
~Alumnia
Merineri
ahfie~gitu1; tJa/i~iora
Sto.ti.,g,¡~
!IJenti froferuntm
1n
lornm
,
ac
1am
p
ridema noflris entruat"
oflenduntur
•
e
S·
6.
p
Rimó.
Merineru~
Difpur.
2·
de V
ni.:
uerf. quzll.
1.
cnminatur
Rubium,
PP.Com~lutenfes,c~tcrofque
Thomill
s,quod
communaer
affirmenr,
Scorum
in~
nndo fcn–
tcn~i~rum' ~.
feprimó Mcraphyfic. docuilfe,
da~1
a
parre rc1
1~ natu~is,
qua: dcnominanrur
vmuerfales ,
vn1uerfaluarem,
feu
formam
H–
!am'
a
qua
vnilscrfales
aau,
&
formajjr r
de~
nomi-
~
...