193 / 1108
DE IMMORTAL.
ANIMOR~
LIB. V.
149
quia
effecreatur~
certa quadam rerumfpecie dauditur.. Opera_tio talispergenera mul..
ta
uagatllr.fmo
UCfO
intelligentia ipfa atC}l UG>luntas per infinita.
Illius
enim obiectum
efl:
ipfum ucrnm,huius ipfum bonum. Verum aurem
&
bonum faltem tam late pacenr>
quam ipfom quod ens uocacur. Operatio uero
ab
obiedo crahic fpedem, ergo
~~era::
tio talis omnibus rerum omnium fpedebus induitur. Sed num differt operauo
a umu..
te
&
uircus ab effentia at<J?
effei:'
Cerce. Primo enim,quia
a
Cl
us po tentice femper oppo..–
nitur,operatio quce efi
ad:
us'
a
uircute difcrepat
&
effentia,
qu~
poccntice quceda funr>
&:
uirtus
ab
effe,quodeA:adus,&
ab cffencia>
q•
Iia
pocentice
per
fuos adus diflinguun
tur,cum propria potentia proprium refpiciat
adu.
Eifentice a
Cius efi
effe,uirtucis adus
efi
operacio.Lgiturtanto inter fe difiant effenda
at<IJ uirtus,
quanto effe difiat& opera–
cio.Q_uorfum hcec tam multa':' ut intelligas operattonem cuiustibcc
creatur~
uirtuti
h~
rere,uirtucum
&
effe
effenti~,ac
nullam creacuram per fubfiariam proximeopcrari,fed
per uircutem
operatricem,qu~
eft
qualicas Gue acddens, cum
a
fubfiancia
~ndique
di=s
fiinguatur.
Qwtiens
ergo
aliquid opera
cur,
qualitates quafdam proxime gcnerat,El
effe dat quale
ha
bet ipfa,ict efi:,inheerens alceri fem per.
Talia
uero
pr~cedence
indigent
funda nento.Q.yce fundamenco indigent,ex nihilo non creantur. Ergo nulla creacura
creat aliquid,ncc iniuria. Operatio enim eius
&
uirtus quia
h~rent
alceri,
&
quicquid
h£rct,non rd1atliberum atq; integrum,fed
pro
facultate fofdpientis acdpitur, fubiecH
fi.1i
limitibus ffoiuncur.Creacio ucro operatricem uircucem exigit infinita. Itacp anima
a
folo creatur Deo. Sed forfitan putabit quifpiam anima ita
a
Deo
fieri,
ut per angelum
tanquam medium effidatur,atq, Deus in ea crearione fit op
if
ex, angel
us
infirumcntii.
Qu~
quidem opinio ideo uidetur abfurda, quoniam infhumentum hanc habetnatu..
ram,ut ipfum
ab
alio mo tum moueat aliud, affi:dat fubiedum aliquod, formamc], -priB
cipalis agentis traducat fubiedum per temporis interuallum. Creatio autem necp fub..–
iedum exigit,neq; fit mo
cu
uel tempo re.
Rurfus,
fi creationis opus uirtutem requirit
.
immenfam, quia abfurdius,quam ad id exequendum, uirtutem ipfam
qu~
in Deo im–
mffa eft,prius in
an~elo,
cuius natura terminata
dl,
terminari, deinde opus illud quo
cl
ad immenfam uirtutem fpedat,peragercC: Ex fupra didis concluditur,.animam
aDeo.
fummo fine medio procreari.
Cur non perfec1ione pares inter fe font
angel
us at<:F anima,
cum
utrac:v
a
Deo
abfq;
medio
pedeantc:' Quia fub alia idea
&
racione Deus angelum producit,fub alia anima.
Hlum ub
altiori
idea,
ifhm
fub
inferiori,quemadmodum ab eodem pidore homo &e–
quus pi
di
non
~que,funt
pulchri.Pulchrior enim hominis figura, quam equi,
quia
pi•
ccor ad
pulchrius
fiJce m
en tis exemplar,eominis piduram expreffit, quam equi.Sed
nr:s
nem iam fie rationi huic
imponamus.Sianim~
dfentia proxime
a
Deo fir,nihil inter ea
&
Dem!l
ipf1us conferu
atorem incercidit medium, quod ipfam
a
conferuantedifiun-.
g
:H.Acii
folo Deo cgetucfiat,folo etiam egecutmaneat.
Et
quia Deus pereande uim
k
ruat creata,perqua creauit, ide6 fkutexinfinita
Dei
bonitate anima exnihilo ad
dfc
proceffit,ita per eandem in effe permanec procul
a
nihilo, ut uita Deo proxima,diuinz
uit~
Gmillirna
f1t.~1od
ita demum erit,fi anima aut prindpio
&
fine caruerit, ficut
De
us,aur
fl
habuerit prindpium,finetn falcem nullum fit habitura.
Tim~i
PlaroniscB fen–
rentia eft,Deum mundi opificem per ideas, id
efi,
exenip!ares abfolutas(p rationes
fua
opera procreare, proinde quicquid per calem, aut talc proxime creatur ideam, femper
Cale
perfeuerare,quod uero deinceps,non neceffariO femper,fed aliquando tale. Opor..
c:ere enim effedum pro::dmum caufce prodirefimillimfi, remotiorem uero minus fimi:::
lem,at<F deinceps
diilimilior~
fem per euadere, adeo
ut
idea fie uirtus
&
in feipfa
fimuf~
1
&
fempicerna,uirtus uero
qu~
inde
fit
proxime, non in fe,imo
in
aliquo fh,fedfemper..
Qu~
autem fit deinceps,neq, in fe>ne<}j femper per naturam fuam,uel eadem, uel fimi..–
lis
perfeueret.Cum igitur rationalis quidcm anima per ideam uitce abf<] medio fiat,tali
quad
m
roxim~
originis potefiateforma efifemperuiuens. lrrationalis autem cum
inde per rationalem proficifcatur,fecundum fe aliquando uiuens. Quod enim ab idea
fola
c
·eacur
adione,adione
fit
penitus fi:abili,fiabilemcF inde habet effentia. Quod
au
r~m
ab idea
p~r
anima quafi mediam nafcitur, quoniam a
di
one
mutabili gignitur,mo
b1lem
fecundum
fc
indc naturam ducere cogitur.
s~cundum
fe inquam, quia uicam
ab
K
3
anima