De
S.
Francifc:a Romana Diícurfus
VI.
89
ipí~m
c!femulicrcm illam forrcm, quam Sapicos qua:·
ÚVIC •
Difcurfus
JV.
Confidcrantur aliqua myíleria circa
An!(clum, qui S, Frantifca: vifibiliter affiílcbat.
Difcuríus V. Oílcnditur S. Francifcam hoc nomen
fortitam e!íe., ur v.anora. zmularetur facinora, rcclu·
derccque in le mema, v1rtutcs, dona, aliafquc pra:·
ro~acivas
crium fanl\orum, qui Francifci nomine in·
figniti in Ecclefia Dei effulferunr, id
dl, S.
Francifci
Xavcrii,
S.
Francifcl de Paula,
&
S.
F
rancifci Affi·
íinatis .
S.
Fra,ncifcaimirata feu potius aífecuta efl:
virtutes, dona
&
merita omnium San–
ébrum Romanarum, cujufcunque de–
mum fiatus illre fuerint; imo illas omnes
mulrum
eíl:
fupergreífa.
DISCURSUS PRlMUS.
Multtt! filitt! rongrtgawrunt di'IJitias, tu fuptrgrt/fa
es
u11ivtrfas.
•
R
Orna
quovistcmporeMater qua:dam fuir
fa.
.
croíanll:orum Hcroum fa:cundiffima ,
&
prz
quavis alía
nation~
germinavir in íexu debiliori, in Yiri–
dario Ecclefizarbores in majori numerofanltirace emi–
ncnciffimas.
1n
quovis ecenim llacu, five conjugalis il–
Ja lit,
five
vidualis , five eciam virginalis, Romz mu–
Jíeres reperímus fanllas, quz omncs crelefribus div •tíís
vircucum, donorum,
&
mcricornmaccumulandisfum–
me fuerunt intenta:.
u
ndc urbi Romana: vere d1ci
PO·
tell:
Muftte fi/i,e
1u~
(ongrega'IJerunt di'IJillas:
ex omni–
bus
~ucem
filia ejusulcimam, quz beacarum animarum
catalogo fu1c adícripta ,
S.
Franc1fca exrnir; qua: accu–
mulandis omnium aliarum chcfauris adeoex propofico
dedica htit, ur fine alíqua exaggeratíoncaffiymari po!fe
cenfeam.quod non folum merita cujuslibec in particula–
ri
&
in 1·nivcrfali omnium fuerit
~mulara,verJlllT
etiam,
q110J •>mnes multis p;irafangiscransgrelfir1'úcrit:
Tu fu–
p ergref[aeJ uniwrfns.
Porro cum ea.comparare omncs
fand..s Romanas, amph nobis volumínis maceriam pa–
recer
;
ac proinde difcurfum hunc nollrum ad aliquas
magis pr.ecipuas,
&
fumma quidem cum brcvicace re-
.firingere decrevi
Lib.i.cp.• 1 •
:t
Mulu fili.e rongrega'IJerunt di'IJitins.
De Dernetria
fcril>ir
S.
Híeronymus
:
Pue((nres annos jidel nrdore
ft1ptrn'IJit; & iniie Cll!pit, ubi nliis defiffe perfe!l
~con
fummat~que
'IJirtutisefl
.
Porro
S.F
l'anc1fca non folum
in puctit1a, fed
&
in infancia
int~r
fafces demonílravit
1
qualis progreífu cemporis ejus effec futura fanll:ícas ;
N eque enim intcr facesauc il) cunísalíquem fibi, licer
proprios ejusgenitor e!fec, 'Abblandíencem fulferre po–
terat.
Vix
linguam ad íermoncm folvere didiccrar ,
cum ccce balbuciendo licer, beaciffimz Virginis offi–
cium recitare ca:pir, quoddeinceps quotidie profecuta
eíl, adeo uc etiam agonizans, id ipfum recicarit.
N
un–
quid ab ea firepicus afiquís illi a:taci proprius auditusfuir.
Viras fanll:arum Virginum continuo legebat , iiíque
~¡~~~·d•
leltis, {eillis in,vircutil>us inferiorem vivere nollc, firmi–
ter proponebat.
Fult de'IJgtio fupra tt:tii(em,
inquit S.
Ambrofius
'IJirttls fl1pra nnwram.
3
Muf14fi/ite.
De Fabiola nobiliffima m11trona fcri·
~~~~~.•d
bitpariter S. Hieronymus:
Oiirrat ge!"'mas, ornnmen
t11 fugtebat
,
f11ciem per quam {teuniio viro pfnCllttnt
verberabat
,
in condtmnationem 'IJt/lium ftricaru'm ple–
btjum cultum
(:f
fervi(1a indumenta qu4fi1a:
Subjungit
nihilominus fanll:us o oeor :
Plus e{f animum depofuif{t
quam cuftum: d1ficillus arrogantlaquiim auro caremus
é'
\
gemmis .
Porro
d~
fanlta Francifca legimus, quod ani–
musc¡us ab omm faílu
&
fuperbia alienus fuerit, adco
uc in opulenta
&
nob1li domo fua , cujus illa hera
&
do–
mina crac, ipfismet fervis
fu
is pcrfzpe minillraverít ,
&
quidem quoadufque ad mamo fuo óbediendum ob–
Hrill" fuir veíles quidemdivices ,
&
preriofas in–
duit: at vero mox uc abeo, fe pro libicu fuo veílkndi
1
iccntiam obtinuir,
f CT'IJilia lnáumenta qute/ivit
;
quia
uc in lcfüonibus matutinahbusdcci lcgitnus:
Lantn
ITC'
vulg411 vefltuttns, maxlmr in Id incumbebat r,iu1
folli·
ritudo, ut Romanas matronas iipompis
J
d:cu/1, é10>11ntu1
vamtate 11tlducertt.
Scriplic ad hzcd.e ead<m Fabiola
paríter íanll:us Hicronymus:
Pri~aom11ium if/11u11
Xr·
~:~~~l.
Ca·
nodochium, in quotegrotanus cofl1geret dr plarm . .Quo-
tJes morboregro acptt:tlore confallos bumeri1 {uls ipfa por-
ta'IJ/t? fl.uoties la'IJit pu111/entam vulnerumfn11ltm qua111
11 fius afpicerenon tJllltbat?
~nimver_o
f
a.biola hz:c vera
qua:dam fuit íaníl:z franc1fcz:effig1cs; meo tamcnab-
hac fupe1ata , quod
videlic~c. Fran~ifca
non
~omema
fucrit' quod inlirmos
e
pubhm platets fubla.ros ad xeno-
dochia
&
boípitalia dcportaritl
ve~um et1~m ~~
pro-
pria domo xenodorhium
fcce~1t
, ,
10
q.uov1s .vil.1'!'1mo
maximcque nauícabundo min1ílr:no , mfirm1s 1b1dem
infervieodo
imo
ex
heroica: morcilicationis inílmllu
coufque per'veniendo, uc aquam illam.' in qua faícias
aliofque pannos fordidos, pure, verm1bus, ac
pu~rc·
dine plenos, propriis manibus eluerat, ad
Cae
harma:
Scnenlis ímicationemebiberet .
. .
+
Mu/u: fillte.
Audite obfecro documentum uuhlli-
Lib.i
.cp.
lc.
mum , quod fanllus H ieronymus Celanc1z:
ded~t
.'
quoad folicudinem ejus, quam
lice~
in
mc~io
_regi'!1101s
dome!lici familiz fuz: ílrep1tu conílicuca, mv1olab1hter
obfervavic;
1111 habeto foUicltudinem iiomus, utaflquam
tamen 'IJaCationem amm,.,. tribuas; ef.gatur tib1 opportu·
11us, aliquantum izfamllitt:flreplturtmotudocu1
:
In qutm
tu 'IJelut In portum quafirx multa trmpt/fate cura1um
te
nciplas
;
tanium ib1 fir dtwn.e ltllionis jludium
,
tam
erebr.e oratlonum'IJices, utomntsrrftqui remporls occupa-
tlo11e1
facif~
haC'IJITCntiont 1ompt11fes .
Hz:c nollra fan-
lla duo fibí loca, vduti Eremitoria elegir, unum in al·
tiori domus
{uz:
fa!lígio) alcerum vero in quadamhorti
fui fpelunca, fub nonnullis ruínis (cu ruderibus abfcon-
dita , ubi Deo pcnicus imita, fuav1ffima fzpe exrali
fruebacur; acque hoc iníupcr pcculiare habebac, quod
in graviffimorum ntgot1orum domus
(uz
mulcicudme ,
a
recolleélione animí
fui,
&
tl11lla cum Deo unione
nunquam diílraheoacur, adco uc nunquam viía lit opc·
rari, ambul,re, re!pondcrc, licec in alciffima contem·
platione abforpra effet .
5
Muirte
fiii<t'.De fanlb Marcella fcribit fanltus
Hie·
Lib 1.,d
ronymus:
Op1bus & 1Jobl/1tnte conttmpta, fnfla
tf/
pnu·
Prin<ipi•m¡
pertate
(:f
huml/itnte nobilior 11oflr11 'IJidua ta/ibus uJn
efl
'1Jef/1bu1, qutb1111Trrernfrigus, non mtmbrn nudnrn: dll
e11111t moderata ¡ejunia
,
carn/1 nb/linentla
,
'IJlnl odor
magis quamguffus, raro procedebat in pubfirum,
(:J
maxl·
menobllium matronarum 'IJitabar dimos, ne cogerewr '!Ji•
dere, quod conumpjrrat .
Baronius quoquc m Annota-
tionibus adMa!'lyroicgiumde ea d1xic:
111gt11t1bus ani-
mis cafransfaflum noblf11t1tls .
Q!iz omnia cnam
dt
fan•
lla
Fran~ofca
aflirmare po!fumus . arque de ea plus
q11am de Marcella diccre, quod jejunía foerinc ei rigoro-
fiffima, adeo uc !itblaco, in calibus urgencibus Confeífa-
riilili pra:cepco, ipfa ncccarnes, ncc ova, neclallicinia>
nec pilces guílaveric, nec •inum bíberít; imo ad con–
ciliandam macronis Romanis humilitatem Chriília-
nam,
&
ad iplas ab omni fa!lu
&
pompa mundana
ro.
trahendum, domos illarum frequentare non intnmíc-
tebac
t
Ut
Íi
pompis (
tf!CU(I
(:J
ornatUS'IJanitate ITbiiuetret,
calque
In
verz pcrfe!tionisviadirlgerec.
6
Muft.ejifi.e.
~antum
íanlfa Paula
a
SanltoH ic–
ronymocommendara fuir urpotefilia íua fpiricualisdi·
Ad Eun,clí.
Jelliffima
!
Tanta fe humilitnte dtjecit,
ur
qui e1Tm non
vidiffet ipf
api
ef[e non crederet, fed anciflarum ultimnm
,
Enimvero fanlla Francifca non folum inílar vilis cujuf-
dam andllz vcílica erar, verum infuper quocidíe forc
gravi lignorum ílrne in capite onuíla. Afinum quen-
dam lignis quoque onufium, per urbem Romanaman-
te fe agebat, idque ad Cubveniendum p.auperilnts quibus,
quicquid proprii habebat, elargita, infuper fleemof'ynam
pro corundcm íubfidio poílulans: Sanlt• m Paulam m
in hoc imitando, de qua prz:farns fanltus Dollor fcri-
bere pcrgic:
Currofif!ime rota urbeptrquirens
(
id cíl pau-
peres)
iiamnumputabat, fiquifquam debilis &rfuricns
cibo fuflent11retur afttrlus . Piures YtrgintI
(
ícribit hoc
eciam de eadem fanlta)
tam nobift1 qui,.,, med1i
&
rnfi-
mit.entrls in trts turmas
1
monaf/eriaquedi'IJifir, itadun-
taxat, ut in opere& nbo{eparnt.e
,
pfnlmodris
&
oratlo-
nibusjungerentur.
Lega<ur obfe ro tundatío
&
inílicu-
tum
a
fanlla Francifca creltum oblatarum in Tum ípc–
culorum,
&
videbimus procinu.s, quamcum
hz:~
fan-
lta fim1lis fanliz Paulzextiterit. Dcmum vero 1<l.,em·
met