Promptuarii
Sacri
Pars
Prima~
tur dicens :
Ntc
{ortibut remon>nem commiferunt, quod
rorum oratio lndicnt
.
Omnes etenim fimul conjunlli ,
orationem quandam valdc ferventern praemiferunt, in
qua a Deo approbationem
&
judicium foum po!tula·
runt:
Sort ergo nihil aliudquam divitt.evoluntafiJ dula·
Hom.
t¡,
in
ratiofuit.
Orígenes idipíum quoque exprelfe dicit :
Prte·
Joru<'
cedeme orat1one, noncafu, fed divinaprovidentia, {ort
di'!Jinum .iudlcium proferebat;
idque ex duobus Apoílo·
Ji
textibus probar. Primoenim Apoílolusdixit
:
in
qua
forte vocati fumus
,
prtedeflint1ti (umur fecundum pro·
pojitum ejut, q11i omnla operatur
.
Deinde dicit :
Gra·
tlas nJ._enres Veo Pntri qui idoneot nos fecir in parte
fortis JanJlorum in lumine;
Ex quibus textibus, inquit
Origenes, colligitur
quid nobis nb Apofto/iJ for1
dullt1
de/?gnat, qtti ubi ex fide integra
é:r
orationeprtemiJ!a forJ
ducitur, ea, qu.e Dei vofunra1 continU in occulto
,
fors
homanibus declarat in manifefto,
AdeoqueSanll:us
Petru~
meritó ex inílinllu Spiritus fanll:i , poíl jalfas haíce
Cortes ad Deum fe convertit ,
&
dixit:
Tu
'!)omine
,
qui corda nofliomnium, oflende
,
quemelegeriJ e;< bis duo–
b11s unllm.
Quafi dicere voluHfet; acl oílenden.dum ,
qucm tu clegeris, decidat per tui provi\lentiam íors fu–
pcrprimum, qui extrallus fuerit ex urna.
S.
L:rurentius
J
uílinianus dicit:
Drdaravit autem v;jibtli1fort Dei ele–
lllonrm invifibi/em; quis nott prtetuliffet ex bJJ /uflum
<ognomenro
(:f
vita?
Duo illi quos ex his ccntum vigin.
n
elcgerant, univerlali omnium congregatorurn judicio
digniílimi erant,
&
juxta communem opinionem,
a
vulgo quoquc authenticaram, Barfabas alterofanll:ior
apparcbat;
&
tamen ex altcra_parte digniílimum quo·
que a¡;nokcbant Matthiam. Undc in hac pcrpkxitate
&
ambiguitate, recurrerunt ad di
vini
oraculi infallibili–
tatcm, quod ab evenrn
forti~
expcttabant . Deus au–
tem in
S.
Mattbiam plus,aliquidquam inBarfaba videos
humanum hoc decidit dubium , dum
for1 c:cidit fuper
M
rtthiam. Et tnmen aliter judicavit omnipotens
(inquit
idemmet
J
uílinianus)
cuju1 judicia
(ong~
ab hrvnanis
d1ffimilla [unt
.
Salmeron poílquam fapientiffirni &
pruclentilli mi hujus co11cilii, uter
ex
ambobus
e
toco
numero íelcélis di¡;nior elfet, diícernere nefcientis ,
& utrofquc tales elle exiílimamis pcrplexitatem conli–
deralfe, demum ait:
Decret11m efl, ut poeiu1 forte-inter–
pofita cognofceretur nolt ram elellus hominumfuj{ragiis
,
quam divino judicio cren1111: qua ratiolie Paul11J non nb
hominibus' neque per hominem
'
fed per
J
efum
e
hrl·
Jlum , fnélum fe Apoftolum pr.edicat.
Demum vero hu–
jus elcll:ionis
S.
Matthiz przrogativas demonílraturus
profequitur, dicens:
Reliquerunt Deo jud1cium, qui {cl–
ret
meliorem, ut el1gtrtt quem vellet : atque
ea
rtttione
Ma11biaJ forti1 ev entu, grarum
(:f
rarum Deo fuum fuif
f
t
llpoftolatum cognofceret.
Idem
quoque Hugo Cardi·
nalis confideravir, dum ait:
H1c Matthiase/igiturnon
virwte fortium
,
fe.d volutnre ejus
,
qui fortu reglt in·
rertas.
Adeoque c¡us ad Apoílolaturn promotio,
li·
cct force tall:a fuerit, íuam ta
rnen tam ab hominib\ls ,
quima Deo approbationem
habi.it.3
Cecidir (ors.
Hanc forte
m alii exiílimant fuilfe de–
monílrationem quandarn bcnignitatis
&
mifericordia:
D ei ; oílendentis, Matthiam tibiad hoc miniílerium
pra: aliis vel max1me complacere . Oecumenius:
Sor·
um prtettrea appellat, r&rem omnem oflendent benlgnl·
talIs
(:J
clclllonls
rife
divin.e.
~od
identificatur cum
illo, quod Thcophylall:us his verbis dicit:
Sorrem arllem
eam vocnt , oftenden1 totum negotium pendere nbhumanl–
tttte Del.
Et force ad hunc fenfum GlorTa etiam allu–
dere voluit, durn nomen iílud
Matthia1
jnterpretando
dixit:
.Qui dona1u1 eft, vcl donum Dei lnterpretarur
,
cul donum Apof/olntus
a
Domino collarume(f.
Verum enim–
vero in hac force mundo qu,oque dignitas manifeíla–
tur elcll:i, licet enim Barfabas, vir tantz fanll:itatis,
ab hoc tam íublimi miniíleriofueritrcpudiandus, Mat·
thias vero ex mera benignitate fuerit acl ídem promocus,
nihilorninus prout in hunc Jocum Glolfa animadvertit;
Bine
e.~emplum
humilitatis accipimu1
,
ne temeri di–
Jcuure
pr~fumamu1
fuperntt co-rfi!ia dev0<·atione horum
&
repuljione illorum
.
Et tandem concludit:
Injujlum
ejfe non potefl, quod jufto p!nctt.
Verum quidem eíl ,
quod omne benum, omne donurn, omnis virtus no·
flra
~Deo
dependeat :
Sorrevocatlfumu1,
id cíl, Deus
nos gracia fua fine ullo noílro pra:cedente merito prz·
venit . Veruntamen non minus quoquc verum ert ,
quod hic Deus tanquam juílus fudcx merita no!lra
inzquiffima bilancepondcrarenonomittat.
Tu Domi–
ne., qui corda nofti omnium
,
oflende quem elegerls
.
~ibus
vcrbis Petrus irifinuat , quod prius Dcus
idoneitatem, merita,
&
virtutem uniulcujufque ac–
curate confideret, poílea vero voluntatis foz bencpla–
citum demonílrct . U nde verifimile eíl, quod Apoílo–
Jum quendam elell:urus ( qui gradus in Ecclefia Dei
tantz eíl confidcrationis) certó cognoverit, Mattbiam
prz quovis alio buic officio dignius cooperaturum
~rre .
f·
Ceciáit fors.
Alii dicunt S. Lucam boc loqucndi
modo infinuarevoluilfe, quod inhoc dubio, utcr fci–
Jice.t e
d.uob~s P!ºPºfi~is
dign!or elfet, _Deus A11oílo–
hs
m~er~us
mfp1ravent , ut'
m
Mat11h1am cligcndum
unan1m1ter propenderent.
U
nde Salmeron ait:
Decla·
rare fecund11m Deum, uter deberet in Apoftolatupr,ferrl
,
et{t enlm ob eminentiam fa11llitatis
uter~ue
primo facl/e
oc~rr;ret
dignus, pr.eml/[atamen poflea oratlone, Deo
ocrulte lnfplrante ,
(:f
illorum¡anímo1excitante, Matthla1
dlgmor
é!
aptior dljudic•tU.t eft.
Poílea idem ulcerius
declarat, quamoorem Evangeliíla huic divino inílin·
a:ui nomen fortis indiderit ; Jicct in fubílantia fuerit
impulfos
&
infp~ratio.ccelellis.
Dicit igitur hujus hanc
c~e
caufam ,
qui~
fi.
1mpulfum naturalem
&
fangui–
ms dull:um fecu11 fu11fcnt, Barfabam utique Apoílo.–
Jum dcclara!Tent , ucpote Salvatoris confanguineum
&
ut diximusduorumaliorurn Apofiolorum
fratrem~
Sedfecuti{ttnt imp1ilf11m Spiritus fanlli,
(:J
ideoforse
ca:–
lo vemf[e dicttur, ficut Papa exalto venifle dlc/tur, /lcet
perelell1onem jiatp1omotio
:
forres vero dare, id efl de–
cernere dictmtur
,
qui1 debeat honore illo potiri.
Huic
autem opinioni fidem przbent poílrema hodiernz E–
piíl<;>la: verba :
Annumeratus eft cum undeclm Apoftolis
•
Ub1 vcrfio Grzca dicit:
Communibu1 ca/cu/is cooptatus
eft
.
Vatablus quoque & Pagninus legit:
fu/fragllt ad–
d1tus efl.
Unde colligitur, quod interius
a
lJeo in·
fpiraci, votis
Cuis
unanimiter in Matthiam concur•
rerint .
.
5
Cecitflt fors
.
Per hanc fortem etiam
interpreta~
ri
porTumus eandcmmet Apoílolatus dignitatem; adco
ut idem lit
dicen~,
cecidit fors f uper M.aUhlam
ac fi dice·
ret , Matthias eleíl:us& declaratus eíl Apofiolus, uc
numero duodenario íuamadderct perfell:ionem
&
com–
plementurn.
Et
quidem fi per foncm intC!lligatur
lla–
tus aliquis magnz felicitatis
&
fortunz, multa amlü–
tione concupitus & defrderatus, quznam poterat pra:
Apoílolatu digni:as major defidcrari?
Eccleparum.Prin-
ciptt . .Quofdam q!1idempofuit Deus in Eccle/ia primum
!8.Cor.
•~·
Apof/olos, fecundo l'ropbttas, tert10 Doélortt, deinde
virt111e1;
undevidetur, quod primo loco ponantur
A·
poíloli. Porro in hujufce veritatis coufirmationem ,
quod lcilicct per tale nomen fortis intelliganturApoílo-
latus, facict bodicrna Epiílola, prouti Salmeron opti-
me obfcrvavir, cliccns;
Favetbutcfenfui, quodjudd!
Apo/lolatu1)
rn
boceodem Petri fermone ,[ors dicitur:
ljUI
fort1tu1, i11quit, tratfortem minifteriihuju1, é:!Apojto·
latus ,cum tttmen/inefortibus
a
Domino exmero ben<pla·
citofuerit elellus: Paulusquoque ad Ephef.
r .
Dlvinam
elel/ionemforrem vocat, in qlfo etiam nos, inquit, forre
vocatl fum111,
id
ejt, gratiapro Vei 'Doluntate,
6.
Ceclditfort.
DionyfiusCarthufianusait:
Apoflo·
fatu1; qui ejl donum grati.e grati1 datd!, {tcut
&
pro•
phet/a.
Et
HugoCardinalis Ethymologiam hujus no·
mi11is
Ma1thla1
exponens, dkit :
Matthia1 interpretatur
donum Del, cul donum Apojlolatu1
ii
Dominocollatumeft.
Cum hoc autem dono , conícquenterdonantur illae
gra·
tiz lllius ca:leíles thefauri , qui adeo fublimi ,
&
in Ec·
clefia Dei.digno. annexi elfe nofcuntur .
Sort cecidit fu–
perMatthtam;
id eíl,
gratia fupe r humilem;
boc enim
epitheto fanll:um huncdcnominari jam diximus.
Par–
v111 Del.
V
nde racione non caret illa nonnullorum opi·
nio , qui ccnfent, quod fanll:us hic Apoílolus, uno
codemque
te~porc,,
fimul cum Apoílolatu rcceperit
· clona
~rophwa:, m1~i\culorum
,
linguarum , omnia–
quc aha, quz czteris data fuerint; Jicet verius fit ,
quod e>mnes paulo poíl illa pariter in die Pentecoílcs
recepcrint .
7·
Ceciditfor1.-
Dioayfius Areopagitaa Baronioci·
tatus, inquit:
Vidttur mihi Script11ra jortem tippel/nf{e
Ann.¡.. nu.
divlnl q111ddam
(:f
pr.ecipui muneriJ, pcr quod il/1 choro
t'.
de <«I·
farratifftmo in/inuaretur, qui rf[et divin11 elellione decla·
a:~~~'.<
1
~·
V·
raru1.
ld quod de quodam Jucis radio ca:litus fupcr
Mat-