Cap.u.
Promptuarii Sacri Pars Prima.
_
Qltis unquam eo pervenit , uc illam Paradili ambro-
fané/a
ét
corpore
<:J
fpírltu; non
fii;
."e.cipit11tlu111;
tft,
ut
fiam, qua: ex Chrifü facrofanll:o lacere emanabat to-
puttmu1
n~n
tjftfanllum corpore c.hrift1anam
con;~gtmt11-
t ies biberit
ficuc ipfa?
s.
Thomas Apoílolus, Ut
a
flam.
Cu¡us paulo poíl hanc rat ionem fubnelht:
Om–
fuo polret e:rore refipifcere, vix feme( in lacusillud di-
nibtu quippe jide/ibu1 dillum eft, nefcitiJ quonlam corpo–
gitum fuum immifit: S. Franciícaautemos íuum quin-
ra vtftra ttmp/um invobi1 {unt, trgo
etiamcorp~a
con•
quies ad idem vulnus admovit.
~od
fi ferrum Chri!li
jugatorum
,
fidtm /ibi
f::t
Domino fervantium
.
Porro im–
pell:us apernit, ut inde exiret fanguis
&
aqua, idem
pedimentum , quod Apoílolus in hoc fiatu conjugali
quoque liquor ab ejus pell:ore mana vit, accepto nimi-
e(fe
agnovit , quo minus ad majorcm fanl\itatem ,
tum vulnere abamore & compallione, quaerga Doa2,i-
cui recipiendz Virgines & viduzmagis funt difpofitz ,
ni Salvacoris paffionem íemper commota fuit.
Q~od
fi
conjugcs pertingerc poffint, hifceabe\)dem verbis pro–
Chriílus
a
Crucis
patibulod~poni
noluit, licet populus priiffime tangirnr:
.Qu.e nupta eft, cogitatquefunt mun–
circumílan$, fe in cam crediturum protinus eefe pro-
di, quomodo plactat viro.
Id quod in feotentia S. An–
mitteret, longc! tamen mitior erga Francifcam fuit ,
fclmi declaravimus:
Minor e/t enim áivina fanllitas tx
quia ad cam amplexandarh imago Crucifixi dextcram
eaparttcurarum
,
qui mundanacogitatur voluptas
•
Ve–
fuam fcmel
a
crucis arbore lcgicur folvilre. unde cum
rum enim vero evidenter nobis in pra:fenti difcurfu pro•
fponfo íuo cceleíli dicere potuit:
i.eva ejus fub capltc
bandum incumbir, non folum omncm delell:ationem ,
meo,
&
dextera illiu1 amp/exabitur me.
verum etiam vcl minimam illius umbram ab hac fanlloa
14
Tu fuperguffces univerfa1.
Enimvero fi
un~
ex alieniffimam fuilre. Unde in Bulla de ipfa legimus:
¡//11
parte fingulariffima confiderentur dona, qu.11Jus 1pfa
verohauddejilt nuptacogitare; qu.e Deifunt .
fup~r
omnesalias abundantur locupletata fu 1t,
a~t~ra
3
Sanfla corpore, propttr ca¡1itatem,
interpretatur
In bulla
e.–
vero ex parte ponderemur !exus., locus 1tem ul>i v1x1t.' <?ecumcnius: S.Auguílinus in eodem libro paulo ante
~~~¡
..
C••·
id en, Roma, fa:culum, ílrepitus domus t':1m
pat~i-
citato, mult1s affitmat quam grata & accepta Deo
fit
na:, cum mariti fui, ínter quos i!l íl.ac.u
ma~ri~orn~lt
'
cafüt~s
conjugalis,
&
dicit, quod, licue
J
oannes, qui
in fumma di viriarum
abunda~tia.v1xit, m1~ar~
uuque
fangumem
íu~m
non fudit, non eíl ínrequalis inmerito
fatis nemo poterit, quod hzc ita mter fe focian
potu~-
aS.Petro, qui crudelem fub tyranno mortem fufiinuit:
rint,
11~
fcili(:t his non ob!bntibus,
.a~eo
gav1fa fucnt
Sic 11on efl impar meritum continenti.e in ]oanne, IJUi
cominu1s rapt1bus
&
extafibns, ac
fi
m
i~llffima
iEgy·
nullns expertus e// nupt1as,
0
tn
Abr11hamqui filiot ge-
pti Thebaide , ínter rigor.ofilli m_os Erem1colas de.mora-
n.ertlVlt.
U
ndc co:icludit, quod.non
~agis
in Dei glo-
ta fuiefet. O onum habuit contmuarum
r~vela.ti_onum
nam ,
&
obfequtu~ re~undant
ccehbatU5 )oannis ,
& vifiOnuni cceleílium, nec non & prophett.z fp1ntum., quam Abrahz
matnm~nium
:
J
oanne continentlam
(:t
rn
BUila.
lec
reta quoque- (pe:iecravit
~lienorum
cordmm, prod1-
in
ºP.e~e, Abra~am
vero infolo.habitu .h11bebat.
~an-
gi9l'a
&
innumera
m
vita & m
m~rte.operataen
miracu-
tum igitur cafi1tatem
~·
Francifcz
Deo
placuiffc cre-
la,
incxtafi, facrafa:pe fynax1fuit refeéla: Puerum demus, qua: ab omm voluptate.f1umana alienillima
Jcfum
fu
is brachiis fcpties excepit: Ipli quoque non ab fui', utpotequam fiatui
&
vocationiconjugali velut fpe-
A
ngclo, uciS. Pachomio, fed
a
Doél:?re
Ge'ntiu~
culum&cxemplarcontinentizinEcclefiafuaDeuselc–
Oblatarum,
~1~as
i.pra
in~ituit ~ fund~v1t,
regula
~i-
g:rac?
Vo/ttntas Dei erat, rrt ron}ug11/i flatul
_Pcrfell:io-
In
Jlulla.
l\ata fuit: Priv1leg1ata fu1t
contmuacu¡ufda~
Angeh, nis
Grn~d.e Docu~~nrnm
Daret . S. H1eronymus
C!
:ont.Jo••
t,.
aliorumque duomm Archangelorum przfrntia: Elclla de V 1rg1111tate fcnbit :
11/ii
Virginitas hoflia Cbriftl
,
fuit
a
S. Gregorio Papa, ut Eugenium Papam inílrue-
cujus nec mentem cogitatio
,
1fet
carnem libido m 11 cu/a-
rci : Divina: quoque jullitire irz fulmina, quz adver-
vit
.
~1ib11s
in verbis liceat id mihi dicere ) ad vi-
fus Romam vibracurus crac, repetitis vicibus eripuit.
vum nobis delineata fuit caílicas immaculata F ranci-
~znam
igirnr ínter fanlhs
Ro~~nas
invrniri p:>tel'it,
fez. lila etenim ex
1?1'opri~ ~oluntate
in ílatu V_irginali
de
qua adeo rara legi poffint prodig1a
!
T¡¡ fupergreffa es
per~cverare.,
& .
hu1c rel1g1ofum fiatum con¡ungere
unive>f111 .
elcg1t:
Chrif/o Vt1gint1atem confecrttre,
&
monaflerium
inf.redipropofuit.
Sed cur fanl\um hoc propoÍltum rei-
In
Bulla·
Sanél:itas S. Francifca:infiatu conjugali con;
íiderat ur ;·
&
varia: adducuntur expofi–
tiones
fu
per illa verba S. Pauli: Sanél:a
Corpore
&
Spiritu.
D l
se u
R
sus s
E
e u
N
D
us.
pla non adimplevit? Nimirum ut vill:ima Chriíli fie·
ret, fponfoquefuo cceleíli, cui inti'meunita
&
conjun-
lla erat , de femetipfa gratum facrificium offcrret ,
idquc canto
perfeíl:i~s
, quanto
"'}tlior efl obedientla
t.Rc&·•l·
is,
quam
'1Jiél1m~
.
Santto propofito hu¡ufmodi convtnienter
vivendo
(id eíl, V irginitatis& rcligionis)
fJ.Uajifolit4-
ri11m vitam agebat,
&
tam in ca:lis conver¡ari inciple-
bat.
Quia tamen tanquam fponfa agni immaculati ,
concenari cupiebat, feei in omnibus perfcl\e fubjeltam
c{fe,
pcr vinculum matrimoniale fe fponfo terreno ad-
Et
m~fier
in>1uptn &virgo cogitar,
qu~
Donrini fu11t,
ut
ílrinxit, poílquam hanc exprecram Dei voluntatem elre
fi1 fanéln corpore(:/ fpiritu
i.
Cor.
7.
v.
34.
cognovic :
Verum quia vofunta1 Deteratut conjuga/isftatus
1
s
Anllus quidem Apoílolus hifce verbis fibenter
aonovit cxccllentiorem cífe fanltitatem in ílaru
virginali& viduali; nec tamen ob id conjugalcm penitus
cxclufit. Unde Beda & íanllus Aníelmus ícripfcrunt:
Amp/1orem innuptnrnm
&
incorpore,
&
in fplritu f ..néli–
ficntionem, Apoffolus bis verbi1 intelligi 'IJo!uit, non 1a–
n1m corpus nuptarum omnifa110ificatioveprivnvit.
Cujus
hanc r:1tionem reddit:
Minor cjlenim divina f11n!lit4sex
eaparte curarum, qt1a
mrlnda~a
c.gitatur '!JOluptas.
Ve-
1
um enimvero, ut quod fent10 aperce ed1cam, hzc eíl
s.
Franci(cre fingularis
&
prorfus eximia !loria, quod
in perfrélionc
&
fanllitate non minus eminens fuerit ,
quando pcr n?dnm
~atrimonial~m
ligara fuit, quam
dum folura, 1deíl, v1dua, velv1rgopcrmanfit. Adeo
ucde ipía falva veritateaffirmare poffimus, & dicere:
Et '!Jirgo,
&
innupta& nuptacogita'IJit, qute Dominlfunt,
&
f
uit
J
anéla corpore
&
fpiritu.
:i.
Fu1t Janfla.
Etenim ipfam
a
Deo ad hunc fiatum
conjugalem voeatam fuilre perfel\ionem
&
fanllitatem
cjus nequaquam diminuit, fed potius
adau~it . ~tque
ideo S.Auguílinus, dum in libro de bonocon¡ugah prre–
dilla S. Pauli verba interprctatur, diu anee Bcdam
&
S. Anfelmum hifce verbis fimilirer fcripfit:
.Quod ergo
ait
,
qu«'innupta efl, cogirat eaqu.e{tmt Domini, ut ft
<:re.
Porro
S. H
icronymus ad Celantiam ícribens , aptius
ad pra:fens propofimm loqui non poterat , dum ait :
Utcognirn Dei voluntateinter honoruftcufi
<&
divitiarum
illecebra1 m?ru.m magis dihgas
f
uppe//eBifem, 11tque ut
Llb.i.cpiRo–
poffis In con1ug10placere, fed etiam ei qui ipfum lnduljit
la••·
conjugium.
N~c
tamenob id
fe
unquam
a
f¡>onfo íuo
ca.:le!!i feparav1c, ucpote cui pltritas ejus in ifio fiatu ,
ad qllem
ipfem~t
eam , per particularem providen-
tiam, ob finem ¡amdillum elegerat, ma1\is placebat ,
quam fi in ílarn Virginali permanfiífet. Enimvero val–
deconfiderabilis en propofitio illa. quz aboretam
fa-
pientis ardentifque honefiatis luz zelotypz Virginis
qualis, uti in difcurfu przcedenti diximus, Lucia
Vir~
go fuit, emanavit:
Si lnvitam juffer/1 violari,
inquit
ad Tyrannum,
caftJta1 mihi duplic11bitur 11á coron11m
.
E quibus verbis., ni fallor , ciare deducitur , quód
~
darecur cafus,
m
quo corpus Virginis alicujus viola·
rernr, remanente mhilominus illibata mentís integri-
tatc , cum propofito nulli prorfus delell:ationi con-
feniiendi ,
quin potius haberetur infinita quzdam
ergo aélum vcnereum naufea, in tali cafu virtus
&
me-
ritum caílitatis nequaquam amittatur, led reduplicc-
tur potius.
N
une igicur ad propofitum noílrum hoc mo-
do difcurramas
:
S
Franciíca contra fuam volunta-
tem, imó cum cxceffiva repugoantia, quoadfenfum
&
incli-