102 / 436
88
Phy{icd! prima pars. Disp. I.
Qure st.
IV.
scilicet , qui potest esse ;
&
forma,
qui constítuicur in aétuali
eue:
Q
a–
rum partium neutra pro prie est ens,
&
substantia ; sed altera quidem po–
tentia, subjeétumque essendi,
&
in
choario substantire ; altera veró aétus,
&
complementum. Unde , explicatis
sigillatim partibus illis , nunc agen–
dum est de toto illo composito : cir–
ca quod tria qua:ri possunt : Primo,
utrum constet materia ,
&
forma,
tamquam partibus essentialibus? Se –
cundo, quomodó materia
,
&
forma
in eo uniantur
~
Tertio
,
quomodó
distinguatur
a
materia'
&
forma?
ARTICULUS PRIMUS.
Utrum
tam materia
,
qudm forma
sint
partes
euenti<Jlet
compositi
naturalid
A
Ntiqui
~hilosophi
fere omnes,
cum 1gnorareot formas subs–
taotiales, puta rentque , di versiratem
rerum es;e tantum secundum acciden–
tia ; consequenter censuere, matertam
solam esse essentiam substantia: naru–
ralis, formam vero esse quid adventi–
tium: Sed hi satis refutati sunt, cilm
oster.tdimus, dari formas subst.antiales.
Unde
hi6 omissis, Averroes
e
contra
posuit, formam solam esse essentiam
r erum ; materia veró non esse , nisi
receptivum essetuia: ; sicut \fagina est
solom receptiva, non vero constit:iti–
va glJdii. Plato post Socratem ídem
tenuit, salcem de composito humano:
docuit enim ., solam animam esse to–
t um homine.m , qure degeret in cor–
po re , sicut nauta in navi, peregri –
nus in hospitio , ve! ca ptivus in car–
cere , cuj us fenc::stra: essenr sensus ex–
terni :. lJnde Socrates cuidam sibi ig·
noto d ixit :
Lnquere botper
, ·
at
te
vi–
dea"TI:
ind icans , bominem in corpore
latenrem , per sen us ,
&
sermonem
sese penda e ;
&
in Axiocho : Nor,
inq11it,
anima t mnut
,
animat imm?r–
tale
,
mortati
inclurum
monimento.
In hanc senten ciam Anaxarcus , dum
jussu N1cocreontis , CypriorÚm
ty–
ranni
, in morrario contunderetur,
dtxit , solum vest1mencum ,
id
est,
corpus suum, non vero seipsum con–
tundi . M odo
tamen omnes tenent
2
rnateriam esse de essentia rerum na–
turalium , etiarn homínis:
&
ideo
S.
Augustínus commendat Varronem,
quod hominem , nec animam solt'tm,
nec corpus , sed anímam simul
,
&
corpus esse arbitraretur.
CONCLUSIO.
Etiam· materia
ett
de euentia
com·~
potiti n:.turalit.
Probatur evidinter conclusio ex
princ1p11s jam postt1s : Composirum
na curale ex sua essentia de bet esse
quid completum in racione entis,
&
subst>antia:
; atqut nec materia sola,
nec forma sola , sed solum constitu -
tum ex utraque, ese qu id completum
in racione entis,
&
su bsrantia:: : ergo
utraque il!a pars esr de essenria com–
positi na turalis. Major patet; quía per
compositum naturale non intelligirur
aliqua pars :.ubstantía:,
&
e tis, sed
ens,
&
substancia integra, ac perfeéta.
Minor vero constar ex diétis :
Jara.
enim ostensum fuit, ens simpliciter,
seu substantiam , esse qu id Qbnoxium
generatío ni,
&
corruptioni ;
com<;:le~
que, debere constituí ex du!fbus parti–
bus, potentia , scilícet,
&
aétu e,sendí,
id
e~t
, materia ,
&
form a ;· quarum
. consequenter neutra est substantia,
&
ens