77 / 298
De Deffinitione.
Art. II.
&
III.
sam reftexiva; nec alia tantum ; sed
&
c!ico , hominis aiia pars corpus, elia
seips
m
cognoscit. Quo
fit'
ut ha!c
anima: sive Mt!taphysica: ' Ut cum
mentís instrumenta, non modo alio-
species dividitur in ge nus,
&
difforen–
rum ,sed etiam sui ipsius cognitionem
tiam; ut homi nis alia pars animal,
juveoc. Sermone loquimur de
ip.soser-
alia racionaJe: sive integrantes, id est,
mone; argumentamur de ar
gumenta-
e.x
quibus ita totum constat , ut sine
iione ; divid imus divisionem; proposi ·
qualibet illarum concipi posslt, sal–
tionibus e plicamus
nat~..iram
proposi-
tem
imperfeétum; ut dum corpus
di–
tionis: Sic ' deffinitiooem, terminis in
viditur in caput, manus, peélus, &c.
· modum deffinitionis dispositis, deffini-
Divisio
Potent iaHs
est ,
quie dis-
mus.
tribuit
totum potentiale
in
partes
,
ARTICULUS
111~
quas sub se continet;
seu ; qua: divi.–
De D ivisipne.
D
lvisio claritatis pareos, mem0-ria:
dux, scientiarum ceconoma, tan·
ti momenti est, ut Socrates in Pha:dro
dixerit :
Si
na&us fuero ducem,
qcti–
reéie
partiri 1ciat, eju! ergo vest;g i11,
".t
Dei
cujurdam .requar.
Circa
illa m
tria qua:ri possunt: primo ,
qu;¿l
sit;
secundo,
quotuplex
sit;
tertió,
qulll'
.!'int ejur leg es.
.
Quantúm ad
primU171 ,
Divisio def–
llni tur'
o,·atio explicans rem per
par–
us,
seu totum disuibuens in suas par–
tes. T otum enirn est magis confusum;.
unde ,
ut explicetur ,. distinguendum
cst in partes; ha:c igitur oratio, iri qua
fü
talis
dislintio , vocatu r
Divi-
úo.
Quantum
ad
.rectmdum,
cum divi·
sío
resolvat totum i'n partes, juxta di–
yersitatem. totorum, erit etiam diver-
5Ítas dívisionum : Onde, quia tripleic
cst rotum, scilicet, aétuale, poten–
~ia le,
S
accidenta1e ; triplex quoque
Qssignat ur divisio ,
aClua/;s,
scilicet,
potentialts,
&
accidenta/is.
Div isio
Aélualir
est, qua:
totum
di–
vid
it ·in partes, ex qu;/1ur aéfu ·cons-
1
at
,
seu , quas de
fado
in se habet;
1úve
illre
partes sint
Physi<:a:,
ut cum
dit universale in sua particularia:
N am.
univers le est, quasi
~otum
a!Jquod
conti ne ns sub se pl ura panirnlaria; ut
animal continet sub se hominem, pis–
ces, aves, &c. H a:c aivisio dup·lex esr, ·
utiivoca,
scilicet,
&
analoga.
U
nivo–
ca est,
quando
totum potentiale
e~dem modo convenit
suis
inferior;bu1
:–
sic animal dividitur in terrestre, aqua.–
tile ,
&
amphibium. Divisio
Anato–
ga
est ,
.quando totcm1
potenúale non
convenit eodem modo
suis
;nferiori–
bus
,
ted
solcim per ifUandam
pro–
portionem
:
ut dum caput dh·iditur
i.a caput homiois, mootis, libri; caput
enim non d1citur eodem modo de ta–
pice hominis,
&
de capite moncis, aut
libri.
Divisio
accidenta/is
est, qua , vel
subjeétu m div1ditur in sua accidentia;
Ut
homo in al bum,
&
nigrum: vel ac·
c1dens in sua subjeé1a; ut album in ·ni–
vem, papyrum ,
&
lac: vel demum ac–
c idens in accidenti a;.
ut
album, in ama·
.rum,
&
dqlce.
Reg ula:divissionisquatuor sunt:Pri–
ma , ut
divúum sit
majus qua/;bet
parte dividente:
unde mala ha:c est
divisio: Animalium aliud rationale
~
aliud
sensnivum
:
quia sensitivum
a!qua tu r animali; nam omoe animal
est sensitivum.