1000000219

Previous Page

Next Page

Page Background

De Aéfione,

&

Passione.

Art. II.

243

pra:ter rem ipsam, non aliter se ha-

\ bebit adventu

m

·di , imó nec ad–

veniet rei, si nihil sir

,

nam, quod nihi

1

est, non

inquiunt, modus non est

eotitas

a

re d1stinéta , sed aliqu id me–

dium

in

ter nihil' & rem

nem

e

ali–

quid modale

~

sed

si sit aliqujd

mo–

dale, aliqu omodó est

aliq.uid: ergo

dum admitmur modus reí, aliquid íp–

si additur. Quo vero nomine vocent

illud aliqu:d, parum refert., qu:z:s tio

selum erit de nomine. N os entitatem,

seu

realitatem modalem · vocarnus,

quod entiras,

&

realltas sint nomina–

ta generalia, ut quidquid

in

rebus

datur

1

sub' bis contmeátur.

ARTfcULUS ll.

De .AéÚone,

S

Pauione.

D

E

his rursus agemus

in

Physi–

ca. lnterim

advert~ndum

est,

in effeétu tria posse distinguí :

1.

Egressum ejus

a

cau~a

efficiente :

2.

Receptionem in subjeéto :

3.

Fieri

effeél:us. Ut dum

fit

calor ab. igne

in.

ligno,

hic

calor oritur ab igne,

recipitur in ligno )

·&

per aliquod

tempus est

in

fieri.

Egressio effeél:us

~

causa dicitur

Aflio

;

Receptio

in

subjeéto dicitur

Pauirr;

Fieri vero

dicitur

Motus.

Primum constituir

pra:dicamentum Aétionis: Secundum

coostituit pra:dicamentum Passionis:

Motus vdro

1 ,

quia ese aliquid viale,

&

incompletum , non pertinet ad

speciem prredicamenti, sed

reduci–

tur ad przdicamentum sui tcrmini;

ut 'motus calefaflionis , ad pra:dica–

tnentum , in quo calor constituitur.

His ita positís.

6nitur;

Aélus

secundas

potenti<a

a~·

tivte,

seu accidens , quo causa cons.

tituitur aétu causans. Utraque def–

finitio in ídem reddit ,

&

patet

ex

diétis: nam, sieut cau sa dicnur age-

. Te, in quaotum profundit

effeétum;

ita qúGque

<¡ttio

dicítur id, pro quod

<Causa constituitur

aétu

profundens

effeétum. Al ia deHin"i tío

tradi solet,

qua

aélio dicitur ,

FoYma 1ecundu111

quam ;n

id,

'J.UOd.1ubjici1ur, agere

dici-.

mnr.

Passio vero est

afJur secundus P"·

tenti.e pauivte

, seu accidens ,

pee

quod subjeél:um constituitur aétu re–

<Cipiens effüétum ac agente : si enim

pati sit ídem ,

ac recipere effoélum;

Passio eriu id,

per

quod

subjeétum

-constituitur aélu recipiens ·effeétucn

~b

agente.

Divlditur autem

pra:dicamentum

aélionls In aétionem transeuntem, qua:

aliquid

.

producit

ad

ex1

ra

,

ut ure·

re, secare , & c.

&

immanentem,

quce

d1hit

extra

ponit

,

sed tota con–

summacur

intra

suum

principium;

ut 1ntelligere , imaginari , vdle, &e:,

Nam aélio immaCle1S ' cum sit

ve–

re'

ac propria aétio ' pertinet ad hoc

pra:d1camentum, etsi aliqui negent.

Aétio

im.manens divl-ditur in cog–

noscitivam, & appetitivam: cognos–

·citiva in .sensitivam ,

&

intelleéti–

vam ; appetitiva in volitionem ,

&:

appetitíonem sensitivam. Aétio tran·

siens dividitur in artificialem, & na·

turalem; artifictalis

in varias spe·

(:Íes artium, ut pingere, saltare, ca–

nere, &c. Naturalis dividitur in ac–

ddentalem ,

&

sobstantialem ,

(si

ramen genera.tío substantialis sit vera

aétio distinéla ab alteratione) utraque

Aélio

pra:dícamentafü

reéle def-

vero subdividitur in varias species.

Passio autem divid itur

juxta

varias

Hha

di·