1000000211

Ad IX.

Ad X.

xr.

~7º

C O N T R O V E R S I A

I I I.

(b) Sicut alea cll, dum

fpes

emicur;

ita alea

efi, dum

periculum

venditlU", /.

8.jf

. deeon'/rAEI. emp1:

l l

,jf.

de hered. ve/

Mt.

vmd•

§.

61_.

Ad IX. Si Chcifrus vult, ut mutuum detur ,. etiam cum periculo for–

t1s ; cur ergo a pauperibus petuntur pignora in Montibus Pietatis

cur peri–

culum perdend:l fortis non toleratur ex Evangelica perfeéti<llie? Additur in con–

cluíione , non debere la:di caritatem. Nos hic loquimur de 'Juíl:itia commuta–

tiva,

dicimus , auétarium ob probabile periculum .amittenda: fortis nullam

conti~ere

i_n

j~fi~~iam

Q.u.id

autem in cafn.

partic~1lar~

caritatis leges exigant,

ex alus

prrnc1~1is

dec1

d1 de

bet. Nonne et1am cantat1s leges poífunt exigere ,

ut red.dantur _Pignora, non reíl:ituta forte,

ex defeétu rei

oppi~norata:

mu–

tuatanus

v~ni~t

ad extremam neceffitatem?

tamen generaliter dicitur, quod

pof?nt pet1 pignora • Non apud folos pauperes periclitari fortem , indicat S.

Scnptnra, dum monet:

Noli ffne;·ari

bomini fortiori

te:

quod

fameraveris,

id eft,

mutuum dederis,

quafi pnditum

babe.

(a) Per

fortioresnon

·intelligunturpauperes.

Certe

experi~ntia

tefte

,iis,

qui ex agricultura, vel artificio.fuíl:entationem qua:–

runt,

communiter nomine pauperum veniunt, longe fecuriusdamrmutuum,

quam nobilibus, qui funt difficilis conventionis.

(a) Eccli. VIII.

1),

§.62.

Bene ofiendunt SS.Pa.tres,

f~neratqres,

qui mero lucro inhiant,

jufro DE r judicio fape fortem amittere. Argumentum probat, fmmentum

noa

poífe vendi majore pretio,

fort<:!

ex aliqua

p~na

Divina, magna

fit

frutpenti

raritas,

agrnrum fterilitas.

§.

6j.

XI. Capitólum

Naviganti,

n:mlto$ torquet Interpretes,

viciffim

in yarios torquetur fenfus • (a) .Aliqui errorem librarii interveniífe,

omiífam

particulam negativam putant , legendumque , ufurarium

non

eífe cenfendum

&c. occaíionem id fufpicandi facit particula

quoque,

qure mox fubfequitur, ubi

ii:í

alio quodam cafu abfolvitur quis ab ufura ,

ille quoque non debet .ufur4rim

reputari

&c. Un<le ex connexionis modo , immo etiam ex paritate rationis ,

idem in utroque cafn juris eífe credunt • Quamvis

Qmniu~n

Manufcriptormn

Codicum ·pides leél:.ioni negativre ·repugnet ; plus tamen pro hac leétione ne–

gativa ,. ipíius teno·ris

difpofitionis connexio ponderis habet ,

jn~ta

IJ.otam

recentiffimre Corporis Juris Canonici editimii adjeétam. (b) Verum hanc ex–

plicationem

omiífa partícula

non,'

eífe contra mentem Pontificis, fatis clare

erui videtur ex argumento, quod a multis Viris de Jure Canonico optime me–

ritis non animadverfum miror. Nempe S. 1\aymundus de Pennafort', qui De–

cretales Gregorii IX. compilavit, iifque hoc ipfum Capitulum inferuit,

fcri~fit

quoque Summam de

P~nitentia,

quam licet forte ante colleétos

Decreta~~s

m–

choaverit, certe poílea magis expolivit . (e) In hac vero Summa (d) 11fdem

prorfos verbis, quibus utitur Gregorius IX. in memorato Capitulo

!'lavigant!,

ufurre damnatur , qui naviganti

eunti ad nundinas certam pecuma: .q

uant1

tatem mutuat, recepturus aliquid ultra fortem pro eo, guod fufcipit m

fe.pe–

riculum. Quam deciíionem S. Raymundus variis rationibus confirmat. D

ubrnm

eífe nemini poteíl: , quin decifio iíl:a vel ex Summa Raymund-i in Decretales

Gregorii , ved ex his in illam translata fuerit • Iriuno in diB:a Summa mox

fubjungitur, exprelfam hodie eífe Decretalem de hoc cafu. Verba autem

h~~,

nííi

ipíis Codicibus antiquis Summa: Raymundianre reperta elfent, potius m

margine, quod fape faciunt, adnotalfent Editores, quam ipfi .textui inferuif–

fent • Indubitata

igitur yidetur leétio affirmativa , quam plerl!que editiones

fervant • (e)

(a) LUPUS

de V{uris.

Comment.

pr!i.f

1u.

vocat hanc Conllitutionem

dm·am

11tque

afpmim

q1u.

redditur

mole/la non t1im

ttfurariis

fumore

exercendo,

quam

lnterpre~ibtts

in e11m

exprmend1J

•

(b)

Hanc editionem adornavit JUSTUS HENNINGIUS BOEHMER •

.{e) De hQc

vÁd.

JSOLLAND.

in.A.a.ss.ad7.J11nu11r.fol.411.l.i1,K.

(d)Lih.