1000000211

583 / 992

-0 P U S C U l U M I. Sf.'
'fponte in gratiám alteri!-ls , hoc periculum fubeat . Sic in lo&tione equi_ ~i~il .
exigi porefi propter pc~1culum , fi conduétor contra volun~atem domm1 m
hofülem rerram tranfierit, modo equus falvus redeat : potmífet tam~n antea
dominus de ~retio h~jus _periculi paci~ci ~ fi .lubens yolen_fqu~ equum fu_um
eidem comm1fület • S1 qms nolens & mv1tus 1mponeretur nav1 , non poílet ,
poíl:quam incolumis revertitur, pretium pofcere periculi , cuí erat _expofims • ·
potu1ífe~ tamen ar:re.a de tali pretio padfci , fi in cujufdam gra_uam fponte
hoc pern:ulum fub1v1ílet. Eadem racione creditor non poteíl: pretmm extgere,
qu<;>d fuíl:~nuerit periculum, fed quod libei1s volenfque fubeat eo ~emp~re ,..quo
fibt fecuntatem poífet procurare per pignora , Ex una parte cred1tor mdulget
fpatium & . tempus ad folutionem: ex altera non petit fecuritatem. ~e recup~rando credlto: utrumqu.e requiritur ad paétum de compenfando penculo. Ig1...
tur refrimationem periculi non deber pra:ftare fur , quia dominus nequaquam
vult ifh1d periculum in fe fufcipere: obligar enim farem ad pecunias non con–
fümendas, fed mox abfque .ulla mora reftituendas. E contra Mutuatario ·con–
cedit pecunias libere confumendas, & non nifi poít longius tempus redden.das,
quod eíl: mutuo proprium: pra:terea autem libens & volens non exigit fecuri–
tatem de recuperandis pecuniis, quod eíl: muttto penitus extrinfecum, éum P.e- ·
riculum oriri fupponatur ex particularibus perfoncr, negotiique circumíl:ant11s.
Si tanien fur non poffet mox reíl:ituere, & dominus longiorem moram fponte
concederet ,_hau<l dubie polfet etiam adjici paétum de auél:ario ultra fummarn
furtivam exigendo ratione periculi, quod dominus de novo in fe fufciperet ;
ficuti poífet perere pignora, per qua: fibi fecuritatem concjliaret. Qpod autem
fur abfque ·patto ad id non teneatur, facile capitur, ficuti etiam abfque paél:o
non tenetur de probabili damni p~ricnlo, fi .revera damnum non fit fecutum :
& tartlen etiam rigidi Doétores admittunt paél:um de quantitate determinara
folvenda pro periculo damni probabiliter fecuturi , Iicet illud fors aétu non
eveniat • Negatur iraque illa univerfülis propofttio, quod fur teneatur de omni
jufto titulo etiam non convento • Id enim tanmm verum efr , quando reale
intereffe damni emergenti lucri ceífantis intercedit; non áutem, quando
agitur folum de periculo. refiitutionem veri intereffe metimur ex culpa:
compenfationem probabilis e metimur ex paéto. Difcrimen efi latiffimum;
verum enim intereffe debet compenfari quantum quaAt11m ell: probabile autem·intereffe_
compenfatur ex :rfümatione partium, qure non ·datar fine paéto. Sicuti ex furto,
ir~ etiam ex mora non 0ritur compenfatio probabilis periculi,nifi pr~ceíferit paétum. Ad \'Ut..
~: 60. Ad .V~Il. I:ex alt~ga-ra. diverfi~ode legitar ab Interpretibas. Ea pr:r--.
fer~11~ verba, m qmbu~ _v1m Adverfam ponunt? {t modo in aletf fp_ec;em cadat·,'
lcg1 1uxta vulgata1~1 edmonem debent cum part1cufa non , qua rattone totum
arg~mentum evert1tur. Unde impugnad quidem poflet Salmafius, qui eamdem
leéhonem tene~; nequaquam autem nos, qui nihil commune cum Salmafio ha–
bemlls. y-~ob:ib1le non. eft, ut putant aliqui, JCtum voluiífc approbarecontra–
B:us, <Jut. m alcre. fpec1 c~dant, c~m aJ~a G_t damnata in Legíbus ... (a) Dein
pofüa ettam le0:to1~e, m ob1eéhone mnmtur, non fatis e~ ea probatur ,.
quod omne yerrcult pr m requirat ale~ fpeciem ex atraque parte·: fufficit,,
fi ale~ _rpec~em habeat ex parte _creditoris.,. qui vel 'omníno nihil recuperabit ,.
vel ~?tmeb1t !<m am auB:ano. (b) Dernum poteft díd ,. quod in .nofüa
qu:dhone d ~rtor przfens babear commodum, fibi ex contraéht ¡nntui ne--
9uaquam d7e?1tum od fcilicet non exigarrtur pignora, fponfores, aut aiir
caunor:es. Co~fequenter hoc auél:arium erit vera compenfatio commo·–
prre.fenns, deb1ton nequaquam debit:r-.
(a) id. JU S:r US Z IN 2 ER f. l N G, /ingu/4ri difputtJtione in b4nc Legem i.Rter Ji-Jjilm1....
fu J(olum. l. G o r HO·f RED. In NNÍS ":! eAmd. Leg. ,,