585 / 1328
O P U S
C:
U
l U M
l
X.
sfx
'bernatorem ex'nde nec
plus
nec
minus efse ·criminofom,
nec mimis
übl~ga.itum
Reipub:i c~
,
cui tant um
periculurn
confcivit , nec etiam . mi oori .prena
·<lignum; ac tander
1
ind€pende n~er
a tali vitilrt igatione G 1bernator iíl:e
itam–
•quam enormls iu Rempt
.blicam
patrati ·criminis reus condemnaretur.
A plicatio hujus exempli ad fijateriam, quam traélandam fofcepi, eíl: facfl.
lima, mihiqu
ferv it ad .ev·<lenter condudendam omnia ea., qux mox ab ini–
tio
propoftri,
ni 1irum r. Nihil prorfus refcrr
in ordine ad Dofüinam
Mo.
ral r
,
aut
praxin, ft ve hoc fiv e· a1io mod0 refolvatnr
qu~ füo
propofita ..
.l.
In utroque fyíl:emate cafom Judicis ex: ·ignorantia -vincibili .ferentis .fenten–
tiam inj uíl: m, uti
&
cafum Mercatoris
ex
fünili
ignorantia contraétus ufu • .
urios i neuntis , -:rqualiter
~trobique
decidi confuevifse.
3.
Tarn
injuíl:itiam
.fententia! a Judice
lat~,
quam injuíl: itiam co.mra&us ufurarii a Mercatore in:i ..
ti fempee
eifdein
imputari •
4.
Eos coram
Deo
nec magis nec mi-Rus inJUíl:i–
ti<l! efse r eos , nec min0ri pee na cafügandos -, quibufoumque princi.piis volue–
rimus infü1 re •
~iid
·igitur
poíl: hérc omnla intereíl: in
·ordine .ad praxin ,
utrnm Th ologus
~cholaflicus
dicat ,
fententiam in¡ull:am hujus JudiC<is ha[}e–
re malitiam formalem .,
inrr-infecam ,
ac diíl:inétam a malitia fure caufs::e ; an.
-v~ro
dicat, omnem malitia_m contineri in
eju-s
ca'ufsa .
Qllzfiio eíl:
pure fp ..
rnlati
va : utraqu opinio habet
pto
fe Cuas rationes
&
auél:or.irate·s: opus eíl:.,
11t
circ:t boc fcholis relinquatur libertas foatn exercendi fubtiliratem •
Et
qu ic.h
.t:rndem hzc omnia con fe runt ad peccatum philofophicum-?
Quod
{i
quis ex me quneret, qurenam mea propria ci tca
lui1c
qua!íl:ionern
1it
fententia , hui.e ego r e[ponderem , me nondum e[se perfelte detrnnina–
tmn, cllinam pan i inh a:rere pofsim aut debeam ; eo
qllod
nondum
habea–
mus talia principia , ex qu ibus methodo qu adam· per.iitus ·convincenti qua:...
fii oncm hanc refolvere pofsemus.. En
!
quomodo
mentem
rrieam ·circa h0c
explicar
m .
Qu:rfl io h;rc .,
li
ben
e 'Penetretur , redud
poteíl: ,
meo judicio ., ad hoc-:
Um11n
Deus illo mom nto , quo Mercuror prrefatus per
fuarn 11egligen–
tiam fe in fiarum hu ju fmodi ignorantia: conjicit , ut fubin contraétus ufnra.–
rios fine
fcrupulo
inire aude,1t , utrum , inquam · , Deus
illo
íl:atim
-mo- .
mento
hunc
Mercatorem
acl
tantas
pcenas
in
infcrno
fubeandas
deíl:i-
1Jer ,
quantas meretur qnilibét illorum contraéhmm ufuratioeum , quos mo–
ra.liter
loquendo ,
in
re1i ua fua negotiatione vi prim;r negligentire
de ..
bet aut
poteíl:
celebrare
?
Ut rum vero Deus , fl atura hO'ic
primo
pecca–
to ncgligenti;r cerra quantitate
cenarum infernalium, ípeciei ac malitiéE hu–
JllS
peccat i mortal
is, quod
tot
aliorum debet
eífe
origo proportionaúrum,
fibi
r fervet multiplicationem harum pcenarum ,
juxra menforam pecca–
torum al iorum a
Mercarore
illo dependenter a prima
·negligentia tommitten.
dorum ?
Si Deus primo modo utatur ., verum erit
dic€te,
quod
peccatl
ignoranti;:e
vincibilis (
v. g. conrrafü1s ufnt·arii a Mercatore
pofl:modum
ex ignorantia ta–
li
c~lebra ndi
) non fint punienda, nec imputanda nifi pet relationem ad fuam
cauffam;
&
confequenter ea non erunt
pecc:ua,
nifi
fo
fua -cau(fa .. Arque hoc
videtur
eíle
evidens.
Quod
fi
vero Deus
fecundum
modum eligat, füniliter videtur eífe evide11s,
quod hujufmodi peccata
fint
punibilia
a~
imputabil ia in feipíis ; eo quod re·
ver non puniantur , nec imputentur , nifi quia aB:naliter
font
comrnit'fa •
fu ppon
ndo
tamen
fernper ,
prout
inter omnes
convenit , ea eífe voluntaria
in fua cauífa •
Jam vero ,
cum
ego
non ,poffim
pro
certo
Ccire )
qu¡lemnam
m0duin
de·
er-