1000000206

526 / 1328

St i. I. I B. I I. C O N T R O V E 1t S I A I.
CXXl. Deinde t)Oa fofficere reíle;donem fµ pra pofsefsionem libertatis pra
pria: , reél:ct ofü:ad it Pater Genc:ralis ea d ifs. 6. §, 7 ... n. 1. In primis enim dum
horno reffotti t fupra libertatem fµa m , fal fo judicabit poífefsionem fu~ liberra–
tis fufficere, ne obligetur ad abíl:inendum a comraétu, quem fententia tu tior:,
& ipfi probabilior affirmat efse in fe intri nfece malum , & proh ibitum. Illud
rn im axioma : In dubiis melior efl CQnditio poffidentis , folum haber locmn fn ma–
te ria jufliti:r , nimirum quando dure p;rrtes litigantes de jure , & jufro titu i<>
ad domini1:1m alicujus reí , allegant rationes· requales pra:fcindendo a pofsefsio–
ne ; & al iunde una ex illis ul tra has raciones allegar pro fe ?Ofsefsionem eonti–
nua tam· illius rei , qure poílefsio fadt, ut 1us ejus fit melioris conditionis. Ac
quando clubitatur , :m contraétus aliquis fü in fe in"trinfece malu~, ac proh i–
birns, nulla fupponit ur in voluntate libertas ad illum faciendum impune & fi–
~e peccaco; fed hbc ipfo dubitatur , an ¡;>ofsit fieri fine peccato: & . numquam
in fa vorem libertatis· poterit profsrri fententia, nili per argumenta urgentio–
ra fo nd.:i mentis partis contr~ri:r probetur , illam rem non efse prohibitam in
fe . Und e ut quis licite pofsit facere rem, de qua dubirntur an fü in fe mala,
& prohibita , nec ne , deb€t prius poíl: diligentem veritatis inqui!itionem fine
pafsi one fufceptam invenire fundamenta ciare, & diíl:inB:e przeminentia , &
veriíimi liora fundamemis fententi~ contrarire, vi quorum formet judicium d i–
reétum firrnum, & determinatum, quo prudeAter jt:idicet rem ilJam 11or1 efse
prohibitam: feu quo, refolvat illud dubium, & fibi perfuadeat prudenter, re m
illam non efse prohibitam. Si enim operetur, neque prius formet hoc judi–
'cium , eo quod appareant ipfi vel urgenriora , vel faltem ~que urgentia fon ..
damenta ad judicandum rem efse R'!alam, & prohibitam: operabitur judicans
pro priori rem efse malam; vel operabitur dubirans an Gt mala; & utrumque
eíl: age re con tra confcientiam . Ert enim eviaent er illicitus uterque hic ;¡a:us:
Ego judico hunc contraélum effe in fe malum , & prohibitum ; & tttmen v olo illum
faceu • E t ego dubito , utrum bine eontr4flus in fe /it malus , & probibitur ; & ta–
men vofo i llum [acere . Si autem poíl: fincerarn , & diligentern veritatis inquifi–
ti onem , citra omnem culpam, apparet ipfi fenfib iliter veriíimilius, rem illam
non efse probibiram , prudenter rcfolvit dubium, formatque judicium deter–
minatum fir rnum , quo judicat rem _non efse mala.m , & proh ibitam : & 110 11
operatur curo dubio de peccato. Q uamvis enim hoc jud icium non fit evidens,
& refleétens inrtllectus fopra ipfom pofsit dicere , po1sibile efs e, quod . fic fal. ,
fu m : ramea de faéto fi bi perfu ::tdet Hon efse fal fum, & vi illius poteíl: mane–
re feeunis in confcientia. Et . ha:c fenfi bil.iter major probabili ras eíl: qu<?dam
cenitudo moralis, /&' fofficit a<l excufan dum a cul pa: quia in rebus dubiis, quas
De~ s vol uit m:;inere fob controverfia , &. in quibus non pofsumus afseq ui evi–
dentiam, fofficit, q iod per arg~1 me n ta valde ve riíimil ia , & urgentior:i oppo.
füis , nobis perfu adeam1;1s, rem non efse prohibitam : ut rea:e doc'et P. Sua.rez
L ib. 6. de Ie 6. his ver bis: Judicium probabilll in rebus. moralibus fufficit
ad prudenter : prd?fertim uf,i regula certa applicari non potefi ': quia alius
modus operandi ultra beminum conditionem , & prudentiam ; cum orrmis cognitto
bumanti conjeftura lis fit pr4ertim in rebus a,~mdis • Idem docet Tom. 4. in 3. par.
D ifp. 6. feél:. 6. n. 5. Reéteque docent D. Antoninus 1. par. ti r. 3. e;. r o.§. 10. &
cum eo Navarrus de Preni t. diíl-. 5. n. 38. non operari cum dubio , an res fit
r:- ala, illum , qui operatur formato prius judicio determinato prudemer , quod
res non fir prohibi ra •
CXXII. Denique non obfh t argumentum illud reflexum , quo cum Caramue...
L probant adverfarii, licitum efse fequi opinionem mirms probabilem & mi.
nus tutarn in oécurfu probabilioris , & mtioris , quia hoc ipfum reAexe proba-.
bi lius efi , Primo en im ( llt lati ffi me <i>ílend it Pater Generalis tota Difs. q. )
fen-