tío!
Phyfica Difp. XV.
11
+
Secundo, 'quia reíponÍlo illa non potdl: coníe–
quentertribui
a
P.Vafq. quia ip[eaífoeredebcr atlui
cxi!l:en~i
in pri.rno in!l:anci,
&
in parte proportiona–
li
deben pra:rnmm completum, quia iple prima fe–
cund~,
&
vbicumque agit de meriro aíli:ric pra:mium
proportionari neccil"ario cum cnticare ad:us: ergo
li
cnritas aél:us, quz e!l: in in!l:anti
,&
in parte propor–
cionali durationis non c!l: pars proporuonalis aél:us;
fcd encitas completa ada:quata,
&
,dercrminata, quia
cfi aél:us amocis Dei,ve oél:o; prremium,quod ei dcbe–
bit11r non ctit pars proportionalis pr:i:mij , Ícd
potius crit przmium vt oél-o complctum, quod lic
dcmónfiro.
115
Primo , nam [ccundum fidem nofiram catholicam
Deus pca:miat vlrra condignum,
&
ideo canebar Da–
uid,
&
miíericordia cius
fop~r
omnia opera cius ,
fu–
per qua: ait Augu!l:. omnia opera Dei traníccndit li–
beraliffirna ,ac magnificcntiffirna mi[eticordia Dei,&
inter omnia ipíiusopera eminer, ficut
Coi
inter ca:re–
ra a!l:ra; itaque Deus maius pra:mium cribuit,,.. quam
debetur meriro; vnde impium effet diccre,ita parcum
fe
fe o!l:endere Deum in pra:miandis meritis Sanél:o–
rum, vt minus rribuar illis in przmio , quam debe–
cur ex meritis; fed
(i
aél:ui amoris Dei , vt oél;o pro–
duét<> in primo inftanti ,
&
pane proportionali dura–
tionis ex eo íolum , quod non cxticit in parte aliquo–
ta
remporis daretur
a
Deo, ve! rcdderetur nó comple–
rum przrnium vtoél'o; fed pars proponionalis pra:–
mij,fine dubio przmiarct Deus illud rncritú non viera
condignum ; fed citra condignum, liquidem tribue–
ret pro merito, vt oél:o completo partean proportio–
nalcm pra:mij, quis etiam ca:cutiens non videat mi–
nus effe partem proporrionalem pra:mij , quam
meritum vt oél:o : ergo falíiffimum c!l dicere aél:ui
amoris Dei vt oél:o ex eo íolum , quod non dutet in
prtc aliquor:.a temporis deberi non pars aliquora prc;–
mij,nec
pr~m.ium
completum, fed pars proportionaHs
przmij.
:1l
G
Secundo, ita etiam clemonfiro , quia-ú homo,qui
in inftanti produxit aél:um amoris Dei ve oél:o., mo–
riatut imm,dlatc po!l: , illi line dubio dabirur in cre–
lis dctcrminatum pra:mium complctum vt oél:o, quocl
&
lides docet, & orones Theologi nullo diíciepante
c:oncedunt, cumdelinitum
Gt
a
Concilio Tridentino
gloriam dali fecundum m,nfuram confertam,
&
a–
bundantem meriti;atqui in illo cafu aél:us amoris Dei
folum durauit pee primum iníl:ans ,
&
deliuit dfe in
parte proportionali durationis: ergo fal[um efi dicerc
ad:ui amocis Dei, ex eo folum, quod exiíl:at in infiá–
ti,& non in parte aliquota temporis non deberi pr:r:·
mium derecminatum,& complerum, (ed partem pro–
portionalem prremij.
127
Tercio principalitercontca P.Vaíquez,fic argumé–
tor philoíophice , quia in Philofophia male fundata
cll, primum ergo, quod res indiuilibilis poílit pee
•mum cantum iníl:ans durare dubitari non pote!l;nam
ipíarnet iníl:antia imliuifibilia ÍUnt,
&
vno momento
-
lingula durant :generatio etiam íubíl:antialis, qua: in
determinara parre materia:
fit
in infianti ,
&
pro folo
illo infianti durat , quo
fit
creatio etiam rei
in mo–
menta
fü,
&
poíl:ea pro eodem iníl:anti poteíl: durare;
nam licctde faél:o eadem aél:io; qua res creatur per–
ícuecct, quandiu res per illam conferuatuc, tamé pof–
Íct Deus pro íua libertare rem , quam ;crear non con–
ícrnare; íed immcdiate poíl: inílans cceationis influxú
fuum fuípendere,
&
tune cceatio per iníl:ans tantum
~uraret
, vcl etiam poffet Deus rem
a
fe folo creatam
1mmcd1atC: poíl: per aliquamcaufam Íecundam confer-
~~=~~ h~::e!eeWa~~~am
aél:ionem, priori aaione
De Continuo permanenti.
Ad ha:c exempla de inílantibus,& de ge nerationc,
quia negad non poffunt, ceípondcnt adueríarij affig–
nando' fpeciales cationes, proprec quas iHe modus
duracio11is
indiuifibilis in rtbus
ill1s
lit
neccíla–
rius.
Sed nunc non oporttt raciones illas cxpenderc,
1
2.S
quia frue ex hac,fiuc alia radice ille modus clkndi,
&
tranfeundi nafcatur nobis íatis eft, quod
m
,indiu1fi–
bili,non repugnar indiuifibiliter durare per folum in–
diuiíibile rnomentum,hoc enim excmpla adduél:a có–
uincunc; nam li repugnaret nunquam poffet id fieri
proptel' quancumque cauíam,vel rationem.
Arque hinc vlterius concludimus non repugnare rci
I 2
9
pccmancnti definere per vltimum íui e!fe.Probatur in
cxemplo de generatione ; nam illud ídem , quod c!l
primum inftans fui
erre
eft vltimum cílC: emfdem.
quia immediatc poíl: illud non e!l:, vnde ctiarn fü,vt
non
e(fe
ralis gcnerationis incipiat in tempore immc–
diaro po!l iníl:ans ipíius gcnerationis , ac proinde
lit,
vr fecundnm cocxifienriam ad noflrum rempus ipfum
non eíle gencrat,ionis incipiar cxrriníccc pcr fuom vi.
timum non effe,fi ira licet loqui; nam cum duz nega–
tion~s
affirmcnt tale vltimum non eífe planiqs voca–
bitur vltimum
elfc
gcnerationis, idemque poífet con–
tingere in creatione pro arbitrio Dei,vr dixi, imo,
&
in re creata,quz longillimo temporeduret, pore!l lie-
ri , vt Deus illam coníeruet , víque ad vnum in!l:ans
intrinfi:cum fui
clfe,
& immediarc poíl: illud non có–
femcr,ac proinde incipiat non eífc ralis rei immediatc
po!l vltimum inftans.
Dcnique ille auél:or non audct negare,quin de po. 1
~o
tentia abroluta poílitoperatio volunratis definere pcr
vltimum effe : ergo neceffe eíl:, vt fateatur ex parte
rci non effe repugnanriam. N am liquidem effet rcpu–
gnantia,profcél:o ctiam de potentiaabíoluta
procede~
ret, quia íi aliqua cffet repugnatia , maxime , quia fi ·
res, qua: tora fimul dl:, feu
lit
incipcret immediatc
·po!l aliquod iníl:ans,Ít"quererur incipere fucceffiuc ,
quia pcr vltimum non else, at vero incipere fucceffi-
uc repugnar rei indiuifibili , & permancnti : ergo; ar
vero ha:c ratio fi vera fornir eriam in ordine ad poten–
tiam abíolutam procedit, quia rem iadiuifibilcm fic-
ri íucceffiuc,
&
pcr partes conrradiél:ioné implicat:er-
go
e
contrario,fiDeus poteíl: id faccre non eíl: vera illa
repugnancia , & in mala illatione fondatur;nam licet
res incipiat immediatc poíl: aliquod in!lanspoteíl: tora
limul incipere cocxiíl:endo intriníccc tcmpori imme–
diato po!l infians , non itavt pars illius réi cocxiíl:at
partí temporis ' & tota roti ; [ed itavt tora coexiftat
coti,& toca fingulis partibus,& inftantibus e.alis tem–
poris,& ita nulla e!l in modo illo incipicndi, aut dcfi–
nendi rei permanentisrepugnantia.
Vndc vlrerius addimus,quod fi ex parte rei, & in r
3
1
ordine ad diuinam potentiam raliS' repugnancia
no~
inucnitur , nulla etiam e!l in aél:ibus liberis inordil)c
ad riaturalem potentiam liberi :n:bitrij , nam impri111is
illa. quam Almaynus confidcrat ex rdifientia iplius
aél:us friuola e!l , quia aél:us volnntatis non dcfinit
pcr aliquam aétionem contrariam in ipíum, cui ip[c
poffit rcfifierc , fi:d poteíl: dclinere per folam fuípcn–
lionem influxus voluntatis in ipíum , cni rfufpenfioni
altus ipíc non potcíl: magis refifiere,qaam poffit erea–
tura refiíl:ere faétori fuo, fi velit influxum , quo illam
conferuat íuípcndcrc,quia ad hoc fufficit libertas cau-
fo: ,
quam cffeél:us iplius impedire non-..poteíl:.Dciadc
pote!l etiam voluntas corromperc vnum aél:um fuum
efficiendo alium,cui efficientiz non poteíl: prrecxilkns
aél:us refiíl:cre, quia totus
cíl:
pcndens x dominio vo–
luntatis,qua: fémper manee lihera,'l't totum íuum
Ui–
fluxum in aliom
~ltum
íubiro cmisfcrat.