Serlio
Vlll.
Troblema
4.
De conditi01ulibus difpnratis
lege
crratire non obrinui!Te,in
qua
divinre munifi·
ti
b
. '
I
' 1
ce otix
munera
a
undatms exundant. mmo
p
u-
res MJrryres talem iignorum pordl:atem
ipfo
me11 ro non
font
affecuci marryrii, qualis
in
Eli–
feo prxfuliit. Et
q~1idem
aut earn meruit de con–
digno:
&
hoc non, quia de c,ondigno
fo
la gratia
m
rernr &gloria, juxta probatiffimam The9lo–
giam. Aut de congruo: &
d
hoc
cum
non efJec
Jara 1 x,& quod
Ge
datur,gratis d rnr,non efi rno–
ralis neceíliras fundara in
i
pfa operis congruitatc,
pro dill:a confecutione graciarum. Przterquam
quOd pro hujufmodi grariis meriturn de congruo
non eíl:;alias
in
multis illre
c:erqer~n'tur
_notiír1mre
fanétit'atis: quod fecus accidit, cum multes fcia–
mus viros
fuiífe
fanétiffimos hujufmodi gratiis
defiitutos.
Duf'le1t
9i.o.
Pr:Eterea.
~n Eli~
prom\ffione prrefata
conJ111011a-
.non una rantum eíl: conditionahs
fed duplex
:
li
1
in
;J
1
'AI
Si llideru, erit tibi
q1101l
petifli.
H::ec
prior , de quapromi
10
•
diél:um.
Si non
1J1deris,·
non erit.
Hrec
pofierior.At-
nt,t«
'JllO
!'
m(1ant14.
qui iHa non habet connexionem moralem, prn-
prer quam
p~tuerit
affinnari ,
ut
confiar: quia
etiamG Eli(eus non videret, poterat
ílli
Deus.
magnurnEli~
(piritum imparrire.QJi enimEliam
nullius alterius afcendentis vifione fpiritu duplici
decoraverat,cur non poterat Elifeum non viden–
tem
parí €tiam fpiritu roborare? Cum pr::efertim
eum
uti heredem vellet muneris}& ita munerum
par erat velle con!ortem. Efi ergo locus pra:fa–
ws
pro conditiQnali fcientia manifefius. Alteri
autem de fagittarum ja(:tu non
h~b9h
.pr::ediétm
Auél:or quod poífet o¡;>ponere, un9e pro cau
fa
pra:fenri
uc
ornnino
efi
exploratum amplexos.
APPENDIX. .
Pe CondítionatüJub coditíone impo!fibili.
21.S
Unt in illis qua:dam omnino neceílaria,
quoad,rem fcilicet ipfam,
&
conditior
nern: Ut
fi
horno effet Deus,eífét impeccabilis:Si
equus effec
homo,p~ífe t
ratiocinari.
Et:
h:rc qui,.–
.An imica
dem cognofcir Deus, quia habent dererminatam
tog111t1011e.
veritatem,& or:i nis vericas efi
a
Deo cognorcibi–
lis.Circa quod notat P.Alarcon fupra cap+
a
n.
Sentencia
14. aliquando condit
ionem eíle racionem
form~-
Jll.a
CO•
,g11ofme
Deum.
P.Aiar.-on
J
fi
·
&
'
d.íl:.
·
G
,..1
fi · ·
· em urun,
tantum
11ngm Jcut_1,1 e nmonem
& definirum: ut
it¡
hac;
ú
equus efiet í-ationalis,
eífet home.
Et
in talibus conditionern
&
fucu–
rnrn cognorci eqdem. cognicione,quia
íl:
una
roi,;
veriras. Aliquandq vero unum nOIJ eíl: ratio for–
malis alterius ,
ut
in
ifia
:
Si
horno
effi
r equus,
.haberec quJtuor pedes. Et in .talibus ceníet di-
verlas eífe cognitjones,quia diverfa fum verita–
tes. ldem cenfet de negarivis, in qui bus, quando
negatio
&
forma negara habent hnmediarnrn op–
pofitionem, una
dl
ramurn cogqirio,
ut
in hac:
Si in aere
fi
nt
t~nebr~,FlOn eritlu~. ~ando
au–
tem negario tamum efi mediata,
~it
efle di verías
cogniriones,ut in h;ic: Si Petrus eífet u,n\tqs h.y–
pofiacice Verbo,non poífer excitari cogirarione,
qua ódio haberet Deum: C]Uia ifia: verirares di–
fünfoe
funt
~
Chrifius eft Deus,&,Chriíl:us non
por íl: odio habere Deum. ·
~;e
nou
922.Sf\d hrec dotl:rina habet contra fe Auél:o–
¡s111t1~1
ap-
re
m fuurn, qui Difp.2.cap:<.n.9. affirmar unica
pro!Mtur,
cognicione formali cognole re ,OeJ,lm So!em &
lm:em ut procedenrem ab ipfo. E rgo & parirer
cognofcere por
íl:
alias imer
te
c_onnexa , quia
omnia faciunt in códirionali propoíitione uQam
complexam
veritatecp.Etquidem cum c.oguofci–
tur €Onditionale quodcumque.neceílanum, ce–
ceffario,cognoiC1tur connexio
ir~ter,extrema,un
de nequit cognof'ci veriari circa unum,
quin
eti2m ad aliud cerminetur: neque enim
folum
co–
o-nofcitur connexum materialiter,aut fpecificati-
l:J
'
•
•
ve,fed fr.::cundum formaletn ranonem connex10-
nis. Id quod in Deo maximeverum efi,cujus co-
gnitio eíl: perfeétiílima. Neque obfün illius Au-
Non
ob–
él:oris timor,ne fcilicet concedamus D o cogni-
ft:wte
'º"
·
bfi
.n.·
d
·
1·
[.
gmt1one
uonem a -
ra1..~1varn,
um unum mano cogno -
'abfl
Oi-
ci~
Nam illam non repugnare jaro vidimus
n.
-,
4 ,"
1
673.
dum fcilicet effeétus in caufa cognofcitur,
aut caufa in
effeltu.lncondicione ergo oeceffa-
ria, qurecumque illa Gt,cognoícitur futurum,
9b
connexionem. Dirnmur autem pnedill:a abuGve
futura quanturn ad modum tantum enuntiandi,
curo proprie tali.a non fim. Qpod ex
~o
coníht:
N am
ficut
propofitiones de futuro formantur,
poílunc fimifüer de.
prre f~¡1ti
formari,ur,
fi
horno
eft equus,eft hinnibilis, Si
fi
Deus,eft impecc:a–
bilis.
Et
fic de aiiis.
.·
· 923.Alia
fum
conditiqnalia,in quibus condi-
ConditiP–
tioeftimpoílibil,is,led futurum comingens:
ut
G
ntdut,in
Chymrerí\
e.ílet
Deus, condernt alium mundum:
'1
11
·biuco1J·
fi
l
·
_n
l
,
d1t10
m1-
t
ap1s cuer 1omo,& vocaretur a Deo, annueret
pof!ibilu
vocationi. Circa qrnE horret P.Arriaga fupra in
&
fut:rtt
Deo íciemiarn admítrere, quia impeninens
illa
:
contmgmt,
~ia in~nities mu~tipl~cabilis
circ:a rem quamli-
Eomm
bet:~1a
ver:am fc1ennam
conditionatam reddit
fc1ent1am
odiofarn.Sed
funt
qui eam
aamft:tant.Etquidem,
D eo
uegat
cum
fuc~~um
eft .necefiarium '· edi i:npoffibile,
~~::::f~·
cognofc11am v1d1rnus: neque 1rnpert1nens calis
d
nt tdu,
fciemia efi, qua: ex perfelta penctratione rerum
habetur
:
efique illa infini·•es mulri plicabilis
Ge
e
ontra i/II
(verbis prx_diél:i
Auétori~ ~do.)
Si hocindi1Ji/
';;!;ifo7,;.
b1/e
a~
..
tt
efiet Angeltu,(iefiet MichaelJi,Gabriei,&
fic t1ont pr<fc,..
difcurrend1J
per ommr
Angelospoftibiles.
RttifuJ de eS-
de,,ti.
dun
indi'Vijibili,fi
effu
PetrUJ
&c.Pofled. de
eodem
pHn-
éto,(iin
hac occafione,fim illa ponermtr,
&
eodem
m1J-
do
difmrrendo
de
indivipbilib1~
11/iú:
item de quolibet
homine
a11t
Ange/o.
Sic ille arguit. Sed numq-uid
non idem in foturis impoílibilibus accidir,
{j
ex
pra:aiétis conditiouibus inferantur?An propter-
dt
condit:.Dnalis fcientia re<lditur odiofa?
Ego quidem
~
huju.fmodi
condition~tis
nul-
r
4
l~m
lam diffic:ulcattm rnvemo, eorum fent u
pío
be in-
fcie11tiam
telleél:o. Hujus ergo, &
Ge
de aliis, fenfus efi; Si
non r4pu·
Chymrera eífet Deus,conderet
alil1m
mUJldum,ac
gnare,
fi
dicatur idern in quanturn idem non faéturnm
ídem; quod eft falfum. Unde per oppoGtum
e~
veriílimum,quod
G
Chymrera eífer Dells,non
fa
ceret alium
mundum.~ia
ergo Deus veritatem
iHam per fe noram exaltiílime ealler, fcilicet
id;
quod efi idem,facere
ide~;
hanc quoque per/pe–
lhffonám haber,quod
fi
id, quod neque eíl:, ne-
que dfe pocefi idem cum alio,
r~dderecur
idem
cum illo , confequenter faceret 1dell'l, quod in
fingulis
reru~ gc~eribus
perfe0:iffime depr h n-
dit. Ne ergo
10
h1s,~ure
adeó v1dentur comperca,
vanis alti timoribus
h~reamus.
Y 2
PRO-