'!roblematft Theologicn.
ProTMtto
tio penitus impoffibilis
:
f<
d ex iis colligirnr
exa11xd11s
poífe habere Dei nociciam:ergo fi non habeant,
grati.efttffi·
ipfi hoc erit imRurandum.
Major
x
[e
dl
ctent1bsu.
G .
1•
&
e
Ir
b d
·
e
· '
vero
m11
Is,
ex proreuo pro an a mrenus,
cum de Reprobatione fuccurrec fermo. Mino–
rem probo.
Nam
gr1ria fupponit naturam:
Ji
ergo D us objeéta fupernaturalia repneC n–
-rar,
j
am
[e
ur auétorem narurre infinuavir, fine
qua noticia ince!Iigi nequit quod aliquid fupra
naruram hominibus proponarur:
íl:
enim pri–
mum fundamemum
totius
reél:E operacionis
regularicer loquendo; quidc¡ uid
fir
de hypocheG
impoffibili,
~n
G
non effet Deus , dari aél:io–
nes hondlre poífenr. Unde id, c¡uod diétum
a
P.
Recupito de conformirate cum ultimo fine
regularicer en 'ilerum,quidguid de formaliffima
racione m6raliratis fir,de qua alias.
3
.11e{11ne·
126.
Dico Terrio. Nullus efi horno, aut
gans
re[pe-
fuic unquam pleno ufo racionis pr:edicus, qui
El:u/i"gublo-
non aliquam Dei nocitiam habuc:ric,
&
per
rum
,
o
fi
.
e
:l..
•
¡
¡·
idem fim-
quem non
etenr ad pcrrecc1orem
1
1us
co-
dawent11m.
gnirionem numquam pervenifft:. Hoc probo
x pr:ecedenri Conclufione. Nam Deus non
folurn horninibus in communi fumpci , feu o–
rum nationibus,
&
provinc1is , auxilia gratire
fufficic:ntis confen, in fun<lrndo fcillctt aliqui–
pus vericatis lum n,ex quibus derivari ad altos
poffit/ed Gngulis omnibus, goia omn1um
líl:
in
particulari R dempcon ergo fii1gl1lis aliqu:im
offert noticiam fui, cui multi volunrarie re–
luérantur
:
hoc enim,
t
dixi, dl notionum
a\iarurn fupernatura lium fondamenrnm.
f'.Molin.e
Nec facis facit P. Mel ina fupra, quia
Íl
uoiifatrs-
Deusresicadifponicucho{l1ohictlne Íua cul-
facere
d,,f.
•
l '
'i+rfum.
pa notittam nullam rerum divtnarum 1aoear,
nequit cum difpofitione tah fiare vera ac iin–
cera voluntas falmis ejufJem , qure line cali
noticia haberi nequir : quamvis aliqua Gnt,
qua: fi applicaremur, poílent ta m norinam
explicare.Exemplo rem dt'claro: velit Det s t:er–
ram hanc fruétum aiiguem ferre, nec tamen
~;;f;t:tr
det illi pluviam. An non talis voiu ntas nuga–
e."'wiplo.
roria viderecur
?
~omodo
enim fiare potdl
ut
det fruétum, quam non ille crelefü rore ma–
rirac
~
Dicat
Me
iUe
:
Ego in Hi(pania plu–
viam abundantem pra:bui :
fic
ho~
faris uc
pro fruél:u, quem in cerra Penl'li,rna deGdero,
fofficiemem cenferi deb am pluviam pra:buiíle.
Sed q 4is talem in Deo r fponfionem admicrat?
Dicit enim Peru viana cerra, ve! ejus nomine
incola:
&
quid mihi piuvire, qua: in Hifpania
abundant: ) cum ad me non poffint iHre perve–
nire? Parirer ergo in nofiro ca
fu
:
Vult enim
D us fruétificare homines in vicam cecernam,
&
fruétus facere dignos pcenitentia, quia
111dt
om–
nes hnnines Jalws fteri,
&
in
agniriunem
writatú
r.'Lztn,
?-,
-vmire.
1.
Tim.
2.
v.+ Si ergo íllis pluviam
,,,4.
•
gratire non tribuit, non erir propria
&
Gnce-
ra tal is volumas, etiamfi aliis alibi per prredica.–
tionem aut aliomodo feipfum rnaniFeíl:ec. Et
qu'dem non
minu~
impoffibile frepc eíl: nam–
ralirer loquendo pluviam in Hifpania cad n-
tern Peruviana: rerr:e prodeíle, quam noríciam
divinorum per quofdam ad alios deri vari , uc
iis, qui in Infulis habirant,
&
in remoriffi–
mis regionibus, ut hi nofiri Peruvigerne, qui
cor per Cxcula Jacuerunr:.
127.
Et quamvis verum Gr , quod Aífc::r-
Non
tffe
tiene prrecedenri diximus ,
nullam dfe
nario-
fatrs
11ct1-
nem,qure Dei not:iriam
non
babear,
in
quibus
:ª~'dj,~e'
dici poreíl: per fapitmiores poífe rudcs noritia
p~11t1o;es,
Divinitacis imbuí,
&.
ira omnibus fatis
a
Deo
provifum; id non viderur fatis
:
nam
fuperna-
rurales illuíl:rariones ad falutem necdfarix non
conferuotur
a
Deo inrer Gentil s rudtbus pcr
dolhinam fapientiorum :
&
ira fi pcr fe non
conferret, non eífet illis fufficiemer conful-
tum in ordine ad virarn xrernam : chmque il–
luíl:rationes cales Dei notitiam
f
uppon:inr,
etiarn
a
Deo ipfo conferri debet naturalis auc
fupernaruralis íllius noticia. Prrererquarn quod
Ínter homines unius nacionis plurima impedi-
menta occurrum , propter qure namralicer eíl:
impoffibile, ur alii ab aliis infirui poffint ; fum
enirn per Jongiora fpatia fejunlli,
&
incognici,
urin his provinciis manifefium.
Eíl: autem hic caíus ab eodiverfus, de quo
111
ft~ta
in priori Aífenione , de íl:acu purre namrre:
piirtt/J
natH•
mnc enim fi eífet ignorancia invincibílis, non
:~~
ª
ra–
eílet in Deo voluncas reípeétu omnium
&
fo1gulorum hominum tribuendi illis neceífaria
ad cognicionem fui
:
fi enim talis voluntas
ponarur, quia
eti.lmtune homines ad Deum,
uc ad fintrn nacuralem dirigeremur , ídem pro–
porrionalirer dicendum quod paulo ame
{i
res
difficultaces eafdem pateremur.
§.
III.
Objefforum folutio.
128.Q
Dre_
fupe:i~s
extant
~cile ?i~uuntur
Adobie·
&
m pnrnts P. Melina mhil affert
81ones
quod urg at. QQz
VefO
feCUllda! {ententire aU·
pr~/atM
llores adducunt, pro nobis
funt :
quarenus
refponfio.
vero probare eriam videntur de
íbtu
purre
nacurre,
~efpondeo
Scripmram
&
Parres fob
Gmmlis
generali tilo modo loquendi comprehendere
lomtro
ut
omnes homines in feníu [ecundre A1Ierrionis,
amp1mda.
id eíl:, omnia regna, nationes,
&
provinc 'as:
ficur Lucre
·2.
v.
1.
dicicur exiiífe ediüum
a
Luc.t
i.,
'V.
Ca:fare Augufio uc de[criberetur univerfus or-
x.
bis ,
id eíl: pra:cipure mundi naciones , qure
Romano Imperio fubjacebanr. Et Ad:.
2.
v.
S·
AEl.
2
.-Y.5.
idem facer frripcor fcribit fuiíle Jeroíolymis
Judreos ex omni natione, qux fob crelo
eíl::
quod efi fimiliter exponendum.
i
29.
Ad aliud de boni
&
malí cognitione,
Eonitatem
qnre rationis ufom cornitarur , aut eíl: ipfe
&
mali11fí
ulus rationis, ita eífe concedo ; íed nego id
moralem
fi
.
. .
fi
br:
l
,
fI
ftare cu111
me Dei cognJt10ne uare a
10
ure non po e
:
J)ei
mio-
q uia illud ad primariurn hominis wnceptum
ranti~
po(–
fpeél:at , qui efi eífentialiter Ciifcurfivus ,
&
fe.
talis difcurfus circa bonum
&
malum princ1-
palicer exerc;erur
:
quod fine expreíla Dei co–
gnitione poteíl: accidere ; dum objeéhtm bo-
neíl:um judicarnr conforme
elie
namrre fine
relpeéru ad proprium commodum , vel volu-
praris, ve! hoooris,auc fimilium: malum aurem
e conver
fo·:
pro q uo Deus fpecialíter intra cor
hominum operarur,m boni reveremiam indar,
&
malí horrorem : quod,
ut
d1xi, pocdl con-
tingere eo nihilominu
ignoraro.~idquid ergo
fic
de qucrrt. illa, an
G
Deus nó !fer nihilominus
eífec honefias
&
malicia in humanis aétibus, in
prcrséci id, q uod diximus,videmr fufficere,q uod
fcilicet