746346

Liber 111.

463

illa linea

~eéb

ñi:

quidem intenlius lumen,

extra vcrb pra:diétam

lin~m

, multo

lit

deb~lius

quam fi uaiforrniccr in ernnem partero remate-

rec~~

hoc fequicur

~uod

fi alicujus

éor~oris

par–

tes

minime convextcarem fpha:rtcam mduerent

uniformiter,

in omnem parcem lumen remic–

rerenr. Talia aliqui volumelle alba,qua: propcerea

rnaximc oculum movem ; cum nihil luminis in

ipíis pereat. Nigra vero

concra qua: calis func

figura:,

fer?: omnes radii incra ipforum 6íft1ras

confumancur. Ut Ít darecur corpus aliquod com•

poíirum ex afficulis , ira uc ínter ejus parces ali–

quod fpatii relinqucretur illud corpus vix ullum

radium extra

refleétcrer, uc in appofica ·figura

tadius

relled:icur in Be, neque unquam

CX•

t~a

cale corpus egreditur,

per hanc

figur~rum

d1verficarem mulci colorum varietatcrn explicare

tonancur.

Ex hoc deduci polfet aliqua ratio experiencia:

~jus

alioquin vix affignari

poreric.Si

in foco len–

tls

convexa: , auc fpeculi concavi apponacuc cor–

pus album , non tam cito ignero concipiec, ac Ít

nigrum elfet, licec

lit

ex eadem maccria. lea li ob·

jiciacur chacca nigca ,

alba ,

hoc cum valde

noubili ditrerencia

1icec non videam adhiberi cor–

pufcula combuftibilia, dum aliquid cingimr nigro

colore. Unde puco fucilius rejici in id quod albus

~olor

orones radios extra fe remitcac • niger vero

llltra fe confervet , qui confequenter pocencius

agane.

!l!M!!l~!l!l!!"llllililillit1'!lllN!llt!lltllllllltl:!l11!!11!l!lll1l!i!ll!!l1l1l

D 1 G R

SI O l V,

Theorema.

Deopaco,

áiaphano.

. Pudendum ell: quam nihil dicant in hac mate–

communiter philofophi, qui cum lumen defi·

mant per ordinem ad diaphanum , diaphanum

rurfus de6niant pcr ordinem ad lumen. Dicunc er–

go diaphanum illud

elfe,

quod incerpoÍtrum incet

o~ulum,

obje~um

quodlibet non impedir ejus

v16onem, qua: quidem explicacio puto, íufficiet

ad hoc

Íciarur quid nominis, feu quid incelliga–

tu~hac

voce. Q.uare

melius nacuram illius ex·

phcem.us

, videamus cur non impediat viíionem

ob¡eéh ulrerius polici,c¡uia (inquies) non denegat

ttaníirum lumini,

fpeciebus viíibilibus Ít den–

t~r

; Ít .vero qua:ram ulcerius quam rcquirat in

d1fpofic1onem ,

admictat in fé radios luminis

eo~que

non íill:at

fe,

hic vero ha:renc neque ul–

c:nus addunc aliquid. Bene quidem unum adji–

~mnc ~empe

ex eq quod rorpus diaphanum non

1mped1at vilionem objel\i ulrerius poúri, quod

non tcrminet vif¡on'e':'' fed ludunt in

uivoco,

nam mucata Ítg111ficat1one iíl:ius vocis (re:minare)

concludunc ; ergo corrus J >erfe6le diaphanum

non v1decur: Q.uod emm (.inquiunr) terminare

n?n pore{l:

v1~ouem,n~n

vi.derur: In quo efl ma-

111:ell:a

d~cept.10.' na~

pnma lignificatione ter–

~mare

mcelhgnur 1mpedirc quo minus ultcriora

v1deamur;in fecunda ccrmmare cfl

dfc

terminum

illius reípeaus quem dicit viÍto, Íeu imago illa in–

tencionalis in foum objc&um. Poffum enim qua:.

rere cur licet aliquod corpus

ralc

lic,ur nullo mo–

do imped!ac que minus Ípccies viíibiles obje6lo–

rum ultra poficorum tranfmictantur ; ipfum ta–

men non poteric aliquas fui fpecies produtere ,

qua: quidem reciperenmr cum aliis in eadem par–

te retina:. Neque enim implicar,

in eodem me·

dii aut organi punél:o, mulcorum objeélorum fpe•

cíes fimul recipiancur. Cur ergo non videmr aer,

cur quo corpus erir perfcll:ius diaphanum , eo

minus perfell:e videbicur.

Solidius ergo, ni fallor, ratiocinabor, fi dicam

necelfarium elfe ad vifionem , uc aliqilis luminis

radius remittatur

corpore vifo ad oculíí.Oflendi

tnim jam alias lumen medii nihil efficerc; irem

objeéta bcne illuminata,

funt fpecula ter(a ,

polica,non tamen viderí, quia cum in iis fiar rdle–

xio ordinata, (ob a:quabilicatem fuperficiei) nihil

luminis remicticur ad.oculum, nifi foeric in pun–

tl:o

rellexionis ; íed corplls quod non impedir

q~o

minus tran!initracur radius, illum non rellell:ic ;

ergo corpus perfe&c diaphanum omnino videri

non poteric. Ergo quod viíionem non tcrminat

in uno íenfu, hoc eíl: non impedir videri ulreriora

objell:a, non cerminabit illam in alío fenfu, nem–

.pe ab ea non repra:fcncabimr , nihilque in oculo

dlicier. Ec

hoc puto deduci polfe,fi dcncur ípe–

cies

vilibiles, illas cum lumine 1ellexo ab obje&ci

produci ita ut Ítne illo coníiflere non poliinc.

Sed nihil adhuc efticimus ; rcll:ar enim inra&a

pra:cipua difficulcas, quare trans cryflallum,

aquá~

aerem cranímiccantur radiaciones luminoía:,& non

trans aurum, 'lapidem', lignum,

alía hnjuímodi

corpora. Dice ergo diaphaneitatem non effe fpe–

cialem aliquam qualitatem inditam corporibus¡

quia

diaphaneicas etfec aliqua pewliaris quali–

tas in corporibus, non acciderec,ut ex permixtio–

ne duorum diaphanorum amitcerernr diaphanei•

tas, fed ex roixrione duorutn díaphanorum nullo

amittente fuam diaphaneitatem,tornm camen coa–

lefcens ex duobus diaphanis

fic

opacun" ; ergo

non ell: peculiaris qualicas diftinéh ab aliis. Ma–

jor videcur clara,

indull:ione oíl:endicur , ne•

que ením ex mixcione duorum alborum

p~ric

al–

bedo,duorum quanrorum perit quancitas,duormn

gravium gravitas, calidornm calor. Aqua diapha–

na ell:,aer icern maxime diaphaous ell:,fed ·ex mix–

cione aquz,

aeris in glacie mulrntn deperic de

aqua: diaphaneitate; ÍCClll dmp hlÍÍCetur acr,

CUtTI

eadem aqua in nube, auc in pluvia, dum,pluit licet

fingula: gutta: Ítnt pellucid;;c' aer irein adhuc ma–

gfa ; plurim;;c tamen gutta: aquz , permixta: cum

acre diaphanz non

func~

Deinde vix ell: ullum \

corpus quod fi in tenuiffimam braéleolamexren–

dacur, non íic aliquanculurn diaphanu.m.

P~na":~'s

illud elfc diaphanum

duo.;.

con¡unéhone,11-

lins brad:eola: cum alía {im1li permanecer eadem

fpecie diaphancitas , fieretque diaph•?um uc duo

magis excenfum; cum ramen

to~a

~mmac.ur.

Ad–

do Ít perÍpicuicas illa cffcr pecuham qualaas _;

fola figorz mucatione non mutaretur, aut penret,

quod